Municipo Ventspils

	municipo Ventspils
	latve Ventspils novads
	municipo
	Irbene radioteleskopo
Flago	Blazono
Lando	Latvio
Historia regiono	Kuronio
Ŝoseo	E22/A10 Rigo-Ventspils
- Ŝoseo	P120 Talsi-Kuldīga
- Ŝoseo	P128 Talsi-Jūrmala
- Ŝoseo	P131 Tukums-Kolka
Urbo	Piltene
Riveroj	4
Ĉefurbo	Ventspils
Areo	2 459 km² (245 900 ha)
Loĝantaro	10 777 (2021)
Denseco	4,38 loĝ./km²
Estiĝo	2021
Horzono	EET (UTC+2)
- somera tempo	EEST (UTC+3)
ISO 3166-2:LV	LV-106
	Vikimedia Komunejo: Ventspils Municipality
	Retpaĝo: ventspilsnovads.lv

La distrikto > municipo Ventspils (latve Ventspils novads) estas distrikto en nordokcidenta Latvio. La distrikto estis kreita en 2009 en la lastaj limoj de iama distrikto Ventspils (latve Ventspils rajons, 1949-2009). La centro de la distrikto situas en ŝtata urbo Ventspils, kiu mem ne estas parto de la distrikto.

Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente distrikto Talsi, sude distrikto Kuldīga, sudokcidente distrikto Dienvidkurzeme kaj okcidente ŝtata urbo Ventspils kaj Balta Maro.

Historio

La loĝantito de la distrikto estas konata ekde ŝtonepoko en la 3-a jarmilo a.K. (Sārnate marĉo). En la 9.-10.-aj jarcentoj, la teritorio de la distrikto estis loĝita ĉefe de finno-ugroj - livonoj kaj vendoj, en la suda parto miksita kun la baltaj tribaj kuronoj. Ekde la 13-a jarcento, la kuronoj penetris pli profunde en la regionon, kaj la livonoj vivis plejparte en la nordo de la distrikto kaj laŭ la rivero Venta. La lando Ventava formiĝis en la okcidenta parto, la lando Vanema situis al la orienta parto. Sekve de la invado de la krucmilitistoj en la 13-a jarcento, la parto de moderna distrikto Ventspils ĉirkaŭ Usma, Ventspils kaj sude de ĝi iĝis posedaĵo de la Livonia Ordeno, kaj la resto post kelkaj posedŝanĝoj - de la diocezo de Kurzeme. Post la kolapso de Livonio, la antaŭa parto de la ordeno estis parto de Duklando Kuronio kaj Zemgalio, sed parto de la diocezo venis al aŭtonoma distrikto Piltene. En 1795 la regiono inkludita en la Rusia Imperio, en 1797 - en la Rusia provinco Kuronio (Kurlando). Dum la Unua Mondmilito la teritorio estis okupita de Germanio ekde la mezo de 1915. En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.

Geografio

La distrikto situas en la norda parto de la Kursa malaltebenaĵo kaj Marborda malaltebenaĵo.^[2] Arbaroj ĉirkaŭ 65% de la teritorio, du trionoj de ĉiuj arboj en arbaroj estas pinoj. Mineraloj - gruzo (Pope, Ķorsīši, Užava), dolĉakva kalkoŝtono, argilo (Stilmes, Ugāle), torfo.^[3]

Averaĝa temperaturo estas -3 - -4 °C en januaro kaj +16 - +16,5 °C en julio. Da precipitaĵo falas 600–800 mm jare.^[2]

La distrikto situas en la basenoj de Venta kaj pluraj marbordaj riveroj. Gravaj riveroj: Abava, Užava, Irbe kun alfluantoj Stende kaj Rinda.

La plej grandaj lagoj estas Usmas (41,4 km²), Puzes (5,2 km²) kaj Būšnieku (3,3 km²).^[3]

Loĝantaro

Laŭ la stato de la jaro 2024 en la urbo vivis 10 303 personoj sur areo de 2 458,62 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 4 loĝantoj/km².

La plej grandaj setlejoj
N#	Setlejo	Statuso	Paroĥo	Loĝantaro (2021)^[4]^[5]
1.	Ugāle	Vilaĝo	Ugāles	1589
2.	Piltene	Urbo	—	900
3.	Pope	Vilaĝo	Popes	566
4.	Blāzma	Vilaĝo	Puzes	353
5.	Ventava	Vilaĝo	Vārves	335
6.	Ance	Vilaĝo	Ances	309
7.	Vārve	Vilaĝo	Vārves	298
8.	Zūras	Vilaĝo	Vārves	289
9.	Zlēkas	Vilaĝo	Zlēku	284
10.	Užava	Vilaĝo	Užavas	280

Etna konsisto estas (2016) 90% latvoj, 5% rusoj, 5% aliaj naciecoj.

Administraj unuoj

Urboj (pilsēta)

Piltenes pilsēta.

Paroĥoj (pagasts)

Ances pagasts, Jūrkalnes pagasts, Piltenes pagasts, Popes pagasts, Puzes pagasts, Tārgales pagasts, Ugāles pagasts, Usmas pagasts, Užavas pagasts, Vārves pagasts, Ziru pagasts, Zlēku pagasts.