James Dean

James Byron DEAN (naskiĝis la 8-an de februaro 1931 en Marion (Indianao), mortis la 30-an de septembro 1955 proksime de Cholane (Kalifornio)) estis usona aktoro.

James Dean
Persona informo
James Dean
Naskonomo	James Byron Dean
Naskiĝo	8-an de februaro 1931 (1931-02-08) en Marion
Morto	30-an de septembro 1955 (1955-09-30) (24-jaraĝa) en Cholame
Mortis per	Aŭtomobila akcidento vd
Tombo	Park Cemetery (en) vd
Religio	Kvakerismo vd
Lingvoj	franca • angla vd
Loĝloko	Cholame • Fairmount • Nov-Jorkio • Marion • Santa Monica vd
Ŝtataneco	Usono vd
Alma mater	UCLA School of Theater, Film and Television (en) Universitato de Kalifornio en Los-Anĝeleso - dramo Santa Monica College (en) - Pre-law (en) Fairmount Public School (en) vd
Subskribo
Familio
Patro	Winton Dean (en) vd
Patrino	Mildred Marie Wilson (en) vd
Edz(in)o	–
Profesio
Okupo	filmaktoro aŭtosportisto teatra aktoro televida aktoro aktoro vd
Aktiva dum	1951–1955 vd
Honorigoj Honorigoj (1956)  Premio Henrietta (1954)  Theatre World Award  stelo sur la Trotuaro de famo en Holivudo vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Naskiĝinte en Marion (Indianao), li studis aktoradon en Kalifornio kaj en la Actor’s Studio en Nov-Jorko, kie li konatiĝis kun la reĝisoro Elia Kazan.

En 1952 li brilis en la Broadway-spektaklo The Immoralist (verkita de André Gide) kaj Elia Kazan proponis al li la ĉefrolon en sia filmo East of Eden. Post tiu ĉi kaj du pliaj filmoj la juna aktoro fariĝis idolo por la junularo. Tamen lia kariero ne daŭris longe. Antaŭ ol en 1955 lia lasta filmo Giant venis al la kinejoj, James Dean – kiu ŝategis rapidajn aŭtojn – mortis dum trafikakcidento. Lia morto tre pligrandigis liajn famon kaj konatecon.

Estas diskutoj pri la seksa orientiĝo de Dean. Kvankam li estis prezentata al la publiko kiel ŝatanto de virinoj (ekzemple la aktorino Pier Angeli), li havis (ankaŭ) amrilatojn al viroj. Onidire li evitis rekrutigon por la Korea Milito, deklarante sian samseksemon.

Antaŭ la poŝtejo de urbeto Cholane, 800 metrojn oriente de kie Dean mortis, oni starigis monumenton en la formo de ŝtala relo ĉirkaŭ arbo, en betona kadro. La monumento estis farita en Japanio. Ĝi portas la datojn de la naskiĝo kaj morto de Dean kaj lian favoratan citaĵon el "La Eta Princo" de Antoine de Saint-Exupéry: "La esencaĵo estas nevidebla por la okuloj."