Bengali–Assamese languages

(Redirected from Bengali-Assamese languages)

The Assamese-Bengali languages (also Gauda–Kamarupa languages) is a grouping of several languages in the eastern Indian subcontinent. This group belongs to the Eastern zone of Indo-Aryan languages. The languages in this group according to Glottolog includes Assamese, Bengali, Bishnupriya, Chakma, Chittagonian, Hajong, Kharia Thar, Kurmukar, Lodhi (also categorised as a Munda language), Mal Paharia, Noakhailla, Rajbangshi, Rohingya, Sylheti, Tangchangya and Surjapuri.

Assamese-Bengali
Gauda–Kamarupa
Geographic
distribution
Bangladesh, India, Myanmar, Nepal
Linguistic classificationIndo-European
Early form
Glottologgaud1237  (Gauda–Kamrupa)
A map showing geographical distribution of the sub-branches of Assamese-Bengali languages according to the classification of Suniti Kumar Chatterji.[2]

Languages

LanguageNative nameScriptAlphabetNumber of speakers (in millions)Native region
Assameseঅসমীয়া
Oxomiya
Bengali–Assamese scriptAssamese alphabet15.3[3]  India (Assam)
Bengaliবাংলা
Bangla
Bengali–Assamese scriptBengali alphabet261.8[4]  Bangladesh (national and official)
 India (West Bengal, Jharkhand, Tripura, parts of Assam, Andaman and Nicobar islands)
Bishnupriya Manipuriবিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী
Bișnupriya Monipuri
Bengali–Assamese scriptBengali alphabet[5]  India (Assam, Manipur and Tripura)
 Bangladesh (Sylhet Division)
Chakma𑄌𑄋𑄴𑄟
চাকমা
Sangma
Bengali–Assamese script
Chakma script
Latin script[6]
0.32[7]  Bangladesh (Chittagong Division)
 India (Mizoram and Tripura)
 Myanmar (Rakhine State)
Chittagonianচাটগাঁইয়া সিটাইঙগা
siʈaiŋga
Bengali–Assamese script
Arabic script
Latin script[8]
Chittagonian Alphabet13[9]  Bangladesh (Chittagong Division)
 Myanmar (Rakhine State)
Hajongহাজং
Hazong
Bengali–Assamese script
Latin script
Assamese alphabet[10][11]
Bengali alphabet[12]
0.06[12]  India (Assam and Meghalaya)
 Bangladesh (Mymensingh Division)
Rangpuri/
Kamtapuri/
Rajbongshi
রংপুরী
কামতাপুরী
রাজবংশী
राजबंशी
Rongpuri
Kamatapuri
Rajbanshi
Bengali–Assamese script, Devanagari[13]Bengali alphabet,[14]
Assamese alphabet[15]
10.8[14]  Bangladesh (Rangpur Division)
 India (West Bengal and Assam)
   Nepal (Koshi Province)
Noakhalianনোয়াখাইল্লা
Noakhailla
Bengali–Assamese scriptBengali alphabet7  Bangladesh (Greater Noakhali)
 India (Tripura)
Rohingyaرُاَࣺينڠَ
Ruáingga
Arabic script
Hanifi script
Latin script[16]
2.52[17]  Myanmar (Rakhine State)
 Bangladesh (Chittagong Division)
Surjapuriसुरजापुरी
সুরজাপুরী
Surjapuri
Devanagari
Bengali–Assamese script
Bengali alphabet2.26[18]  India (Bihar, West Bengal)

   Nepal (Koshi Province)

Sylhetiꠍꠤꠟꠐꠤ
ছিলটি
Siloŧi
Bengali–Assamese script
Sylheti Nagari script
Sylheti alphabet[19]11.8[19]  Bangladesh (Sylhet Division)
 India (Assam, Meghalaya, North Tripura)
Tanchangya𑄖𑄧𑄐𑄴𑄌𑄧𑄁𑄉𑄴𑄡
তঞ্চংগ্যা
Toncongya
Chakma script[6]0.02[20]  Bangladesh (Chittagong Hill Tracts)

Language comparison chart

* = borrowed terms (including tatsamas, ardhatatsamas and other borrowings)

EnglishAssameseBengaliChakmaChittagonianHajongKamataRohingyaSylheti
beautifuldhunia, xundorshundordoldishar,šundorcúndor*, hásin*šundor*, kubsurot*, mayasurot
bigdaṅor/daṅar, borboṛo, ḍagor, ḍaṅorđôñrboro, daṅarboro, ákbor*, kobira*boṛo
bloodtez, rokto*rôkto*, khun*, lohulolou, rôktôlou, hún*, kún*lou, roxto*, kun*
breadruti (flat), pau*ruti, luf*, bred*pão*ruṭi, ruṭi (flat)fõruţifiçá, luthiruṭi (flat), luf*
brotherbhai (younger), kokai/kaka (elder), dada (elder)*bhai, dada, bhaiyabái, bôddabhaibáibái
catmekuri, birali, biralbiṛal, beṛal, billi, bilai, biṛalibilai,bileibilaimekur, bilai
darkandhar, endharãdhar, andhar, ondhokar*ãdárañdár, miyondaandáir
daughterzi, mai, zhiameye, konna*, jhizee, maifuābetifutúni, zíizi, fuṛi
daydin, rüz*, beladin, bêla, roz*, dibôš*dindindindin, ruz*
dogkukurkukur, kuttakuttokuñratu, kutta
doorduar*, dorza*, dardôrza*, duar*, doja*, dôroza*, dôrwaza*duōr, kebarduar*duar*xeir, dorza*, duar*
earthbhũi, p(r)ithiwi/p(r)ithibi*, dunia*duniya*, prithibi*, dhora, jahan*duniye,fithibi,duniyai*duniai*, dunia*, zahan*
eggkoni, dimaḍim, anḍa, boida*boda*đim,anḍaḍimaandha, dhimenḍa, ḍim, boida*
elephanthatihatiátihatiáñti, háñtihátti
eyesoku, sokhu, noyon*chokh, chokkhu*, ãkhi, noyon*sógsuksoku, uki, souk
fatherdeuta*, bap, büpai/bapa, baba*, aba/abba/abu/abbu*bap, abba, baba, waled*, abbu*, babaji, pita*baf, ba,abbaabbá*baf, bazi
fearbhoy, dorbhôy*, ḍorđôrḍorḍor
fingeraṅuliaṅgul, onguli*ôuñlouñlaṅguil
firezui, aguni*, ogni*agun, ogni*, nar*, atosh*, anol*, pabok*, dahon*ôin*ooin*aguin*, nar*, atosh*
fishmasmachhmasmasmasmas, mai*
foodkhüabostu*, ahar*, khayddo*, khana*khabar, khaon, khana*, khani*, khaddo*, ahar*hánahána, háñnaxani
godbhogowan*, issôr*, deu, khüda*Khoda*, isshôr*, bhagôban*,allah* ,shrishtikarta*, Ishôrkhúda*,rôb, ūôr ôlaila*, rob*, ixor*mobud*, mola*, rob*, xoda*, bhogòban*
goodbhalbhalobála, gômbhalabhalgombála
grassghah, kher (hay)ghaš, khôṛ (hay)kérghaṣkérrga, gaš
handhathatáthatártát
hand fanbisonihat-pakha, biuni, bijonibisôin, biseinbisoin, fanka
headmur, matha, mathmatha, shir*, kolla*mata, hôllamatásir*, xolla*, mata
heart (emotion)hia, ontor*, koliza/koilza, hidoy*hridôy*, ôntor*, hiya, dil*, kolob*, kolijadil*, hôilze, ridôy, ôntôrdil*dil*, hia
heart (organ)dil, amothuhritpindo*,dil*, kolijadil*gurda
horseghüraghoṛagúṛagúñra, gúragúṛa
houseghorghôr, baṛi, basha, khana*górgor, barigór, bari, xan*
hungerbhükkhudha*, khida*, khide*, bhukbúkbúkbuk, feto(r) buk
languagebhaxa*, mat (call), kotha*, rawbhaša*, buli, joban*hodá*basha,zúban,buliraw, bhaṣa*zoban*, hodá*mat, bul, rau, zoban*, basha*
laughterhahihašiašihaṣiaši
lifeziwon/zibon, ziu (soul), zindegi*, hayat*jiu, jibôn*, zindegi*, hayat*zibon,zindegi*,hayat*zibonzindegi*, hayat*
moonzün, san(d), sond(r)o*chád, chôndro*,bôdôr*, shashôdhor*, chandsãnsansansan(d), sondoni
motherma, ai, mai, ammi/amma*ma, amma*, ammu, waleda*, mata*, ai, mamonimamaö, aimai, ai, maizi
mouthmukh*mukh*mukh*muk*muk*
namenam, naünamnamnamnam
nightrati, nixa*, ratri*rat, ratri*, shob*raitratiraitrait, rati, nii, shob*, lailot*
peacexanti*, xokahshanti*, aman*, salamôt*šanti*ṣanti*niraii, shanti*, salamôt*
placethai, zega/zaga*, thanjayga*, ṭhai, sthan*, jaga*ṭai, zāga*zega*, tan
queenranirani, shahbanu*raniraniranirani, razbibi, sha(h)banu*
restzironi, aram*aram*, bisram*, jirano*, jiron*dom*,zirôn,aram gôrônzirani, aram*
rivernoi, gaṅ, nodi*nôdi*, doriya*, ɡaṅgdôijja*,dôirgehálɡaṅg, nodi*
roadbat, ali, rasta*, poth*rasta*, shoṛok, pôth*sorox, rah*, rasta*, ail, fot*
saltnimokh*, lün, nunlôbôn*, nun, nomok*nun, lôbôn*nimox*, nun, lobon*
sisterbhoni (younger), ba/bai (elder)apa, bon, didi, apu, api, didimoni, bubu, boinbóin,afa/bôbbu/dî/afu (elder)bóin, buai
smallxoruchhoṭo, patigurohuru, nii, kuṭimuti, gura, titkina, geda, suṭu
sonput, pü, putro/putto*chhele, putro*, put, poa, bêṭa(morod) fuā, futbeṭafutfut, fua
soulziu, atma*attã*, pran*, pôran*, ruh*,jiuforan*, rû*ru*, atma*, zaan*
sunbeli, xuruz*, xuydzo*shurjo*, shuruj*beil, šuroz*beilsuruz*, shurzo*
tendoh, dos*doshdošdoṣdosh, do
threetinitintíntintin
villagegaügram*, gã, gãogeramgau
waistkokal, kakalkomor*, majakeĩlkeñilxomor*, xaxal
waterpanipani, jôl*fanipanipani, zol*fanífani, ab*, tam
whenketia, ketiyakekôkhon, kobe, kon shomoy*, kon bêlahóttekönbelakunbala(n->m), kunomoy
windbotah/batah, hawa*batash*, hawa*, ba, bayu*, bao, bat*, anil*ába*, bataš*boyar, batash*, hawa*
wolfkukurnesia bagh, xial (jackal, fox)nekṛe-bagh, sheyal/shiyal (jackal, fox)neṛi kuttaatubag, hial (jackal, fox)
womanmaiki manuh, tiri*, tirüta, mohila*mohila*, nari*, beṭi manush, ccherimaiye fua,maifuā (soft)beṭi saöabeṭi, moíla*
yearbosor, son*bochhor, shal*, borsho*bosorbosorfira, bosor, son*, shal*
yeshoy, o, ü̃, mmhễ, ji*, agge, hãô, ôyô, ôyóe, i, zi* óe
nonohoy, nai, ühü, nana, nai, nay, noy, nei, nonnô, nôynô, nôyna, nai, nay
yesterdaykali, züa-kali(goto*-)kal(-ke), (gelo-)kal(-ke),kal(-ke)goto* hail, goto* halia(gese-)xail(-ku), xail(-ku)
EnglishAssameseBengaliChakmaChittagonianHajongKamataRohingyaSylheti

* = borrowed terms (including tatsamas, ardhatatsamas and other borrowings)

Verbs

EnglishAssameseSylhetiBengaliChakmaChittagonianKamataRohingyaHajong
askxudh-, xudhpus kor- (investigate)zika-, fus-, zar-jiggaśa kor-, puchh-, puch kor-, jiggesh kor-, jiga-pũsar ɡor-
bitekamur-, kamür mar-xamṛa-, xamor mar-kamoṛ mar-, kamṛa-hõr-
blowphu de-, phuk-, phu kor-fu de-, hu de-phu de-
breatheuxah lo-dom lo-šãš ne-, šãš lo-, dôm ne-, dôm lo-
bringan-an-an-an-
canpar-far-par-
catchdhor-dór-dhôr-
comeah-a-aś-a-a-ah-
countgon-, hisap kor-, gonti kor-gon-, isab xor-gon-, hišab kôr-
crykand-, kan-xand-, xan-kãd-hãd-
cutkat-xaṭ-kaṭ-
dokor-xor-kôr-gor-ɡor-
diemor-, dhuka-mor-môr-mor-
digkhand-kur-, kus-khõṛ-, khõc-
drinkkha-, pi kha-, pi-xa-, fia xa-, fi-kha-, pan kor-, pi-
eatkha-xa-kha-há-
fallpor-foṛ-poṛ-
fearbhoy kha-, dora-ḍora-bhoy pa-, ḍora-
fightzũz-, maramari/moramori kor-mair xor-, xaijja xor-maramari kor-, jhogṛa kôr-
floatüpoṅ-, bhah-bai-, bo-bhaš-
flowbo-bo-bo-
flyur-uṛ-uṛ-ur-ur-
givede-, di-de-, di-de-
goza-, ɡo-/ge-za-, ɡo-, ɡe-ja-, ɡe-za-, zo-za-, zo-
happenho-ó-ho-ó-
hearxun-hun-śun-un-
hitmar-, pit-, kila-mar-, fiț-, kila-mar-, kela-
killmar-, mari pela-mar-, mari de-mar-, mere fel-, mariya fal-
knowzan-zan-jan-
laughhah-aś-haś-aś-
learnxik-, xikh-hik-śekh-, śikh-hik-
lie (in bed)baɡor-, kati ho-, bisonat/bisnat por-xait o-, hut-shuye por-
livethak-, zi(ai) thak-, tik-, basi thak-tax-, zia-, basi tax-thak-, jibito thak-, jinda thak-, bece thak-, bãchiya thak-thah-
looksa-sa-dekh-, ca-, taka-sa-
openkhul-kúa-khol-, khul-uid-, khúl-
playkhel-xél-khel-
pulltan-ṭan-ṭan-
pushthel-ṭel-, dekka-ṭhel-
readporh/poh/por-foṛ-poṛ-foṛ-
rundour-, daur-douṛ-douṛa-, choṭ-, chuṭ-dũr-
sayko-, mat-, bul-xo-, mat-bol-, ko-ho-ho-
scratchãsür-xawza-, xamsa-ãcoṛ de-, ãcṛa-, khamca-
seedekh-dex-dekh-sa-
sewxi-, sila-, bo- (weave)sia-śela-, śila
singɡa-, gan ga-ɡa-ɡa-, gan ga-
sitboh-bo-boś-bo-
sleepxu-, ɡhuma-, tüponi za/mar-hut-, ɡúma-ɡhuma-, śo-, śu-ɡhum za-
smellxuṅ-huṅ(ɡ)-śũk-, śõk-ũ-
spitthu pela-, pik-, pik pela-sef fal-, fik fal- (betel nut/leaf)thu phel-, thu phal-
splitphal-atra-bhag kor-, bhang-
squeezesep-, hẽs-sif-cap-, pesh-, cip-
standthio ho-, thia-uba-dãṛa-, khaṛa-thio-tía-
stabkhũs-, han-kus-, gauua-
sucksuh-, sup-, xüh-sua-chosh-, chush-
swellful-, fit-phuler
swimxatũr-hatra-śatar kor-, shatra-
thinkbhab-, sinta kor-, sint-bab-, sinta xor-bhab-, cinta kôr-, mone kôr-
throwdolia-ița-, iṭa mar-chõṛ-, ḍhêla mar-, dol-
tiebandh-ban(d)-bãdh-
vomitbomi kor-bait xor-bomi kor-
walkkhüz karh-, bul-aṭ-hãṭ-ãd-
wantlag-, bisar-maɡ-, sa-ca-sa-
washdhu-dó-dho-dú-
wipemos-, müs-fus-, mus-moch-, much-, poch-, puch-
EnglishAssameseSylhetiBengaliChakmaChittagonianKamataRohingyaHajong

See also

References

Bibliography