Monica Seles
MiranduléśC'l artìcul chè 'l è scrit inMiranduléś |
La Monica Seles (Monika Seleš in Sèrb-Cruàt, Mónika Szeles in ungheréś) l'è stada na tenìsta americàna, nada in Juguślàvia a Novi Sad, sità śmèla ad Mòdna, al 2 'd Dicémbar dal 1973. L'è dvintàda americàna in dal 1994 e da 'l 2007 l'è anc na sitadìna ungheréśa.
In dla sò caréra l'è stada la nùmar òṅ in dla clasìfica WTA par 178 stmani e l'à vins sinquànta-tri tìtui in singulàr, nóṿ ad quéi dal Grand Slam e siē in dal dòpi.
Biugrafìa
La Monica Seles la taca a śugàr a tènis a siē an e a nóṿ an la vins al sò prim turnéo. In dal 1985 la vins un turnéo a Miami e la vîṅ nutàda par 'l alenadōr Nick Bollettieri ch'al la cunvìns a stablìr-as in di Stat Unî insém a la sò famìja p'r iscrivàr-'s a la sò acadèmia 'd tènis a Bradenton, in Flòrida.
La Monica la dróa la rachéta sèmp'r a dū maṅ, anc s'l'è mansìna, e la gh la cava sèmpar a far andàr fòrt la bucìna da tut al bandi faghénd sèmpar di sîg quand la la culpìs.
1988-1992
La fà 'l sò debùt in dal sircùit in dal Mars dal 1988 in dal turnéo ad Boca Raton e la dvénta na prufesiunìsta al 13 ad Favràr dal 1989. In Maǵ la vins al sò prim tìtul WTA a Houston baténd in finàl la Chris Evert par 3-6 6-1 6-4. Al méś dòp la riva in semifinàl a 'l Roland Garros pardénd cóntar la nùmar òṅ dal mónd, la Steffi Graf. La finìs 'l an a 'l sèst pòst in clasìfica.
In dal 1990 la Seles la dvènta a 16 an e 6 méś, la più śóvna ad sèmpar a vìns'r al Roland Garros in finàl cóntar la Steffi Graf. A la fiṅ d'l an la vins anc al Virginia Slims Championships baténd l'argintìna Gabriela Sabatini in sinc set in dla finàla e la dvènta la nùmar 2 in clasìfica, vinsénd 9 turnéo in dla stagiòṅ.
In dal 1991 la sèrba la taca la stagiòṅ a la granda: la vins 'l Australian Open baténd la Jana Novotná e pò àtar dū tìtui in Mars (quand la dvénta la nùmar òṅ a 'l pòst dla Steffi Graf dòp quàt'r an) e in Avrìl. La vins incóra a Parì in finàl cóntar la spagnōla Arantxa Sánchez Vicario ma la salta Wimbledon p'r un prubléma fìśic e la Graf la gh tōś acsè 'l prim pòst. La Seles l'armàgn férma siē stmani par pò turnàr a śugàr a gl'US Open in du la bat la Martina Navrátilová e la tórna in sima a la clasìfica.
In dal 1992 la Monica la vins àtar déś tìtui WTA (tri dal Grand Slam, in Austràglia cóntar la Mary Joe Fernández, in Frància cóntar la Steffi Graf in tri sèt e in di Stat Unî cóntar la Arantxa Sánchez Vicario). La pèrd la finàl ad Wimbledon cóntar la Steffi Graf ma la vins a Tokyo, a Oakland e a 'l Virginia Slims Championships baténd la Martina Navrátilová cuma l'iva fat anc 'l an prima.
La taca bèṅ anc al 1993 vinsénd par la tèrsa vòlta in Austràglia (incóra cóntar la Steffi Graf) e a Chicago. Fiṅ lè, in dal perìud fra 'l Śnar 1991 e 'l Favràr 1993, la Monica Seles l'à vins vint-a-dū tìtui WTA andànd in finàl 33 vòlti su 34 turnéo disputâ vinsénd al 93% dal vòlti (159 gari vinsi e 12 pardùdi). In di turnéo dal Grand Slam la và incóra méj, cun 55 gari vinsi su 56.
1993-2003: agresiòṅ e ritóran
Al 30 'd Avrìl dal 1993 a sucéd un quèl mai vist: durànt al turnéo 'd Ambûrg, méntar la Seles l'è drē a punsàr sintàda durànt 'l incóntar cóntar la Magdalena Maleeva, la ciàpa na scurtlàda in dla schina par Günther Parche, un fan sfegatâ dla Steffi Graf. La Monica la patìs un shock tarménd in dla mènt e l'è custréta a lasàr al tènis par piò ad dū an, pardénd la sò puśisiòṅ ad nùmar òṅ.
Dòp al bandòṅ dla Seles, la Graf la tórna a èsar la nùmar òṅ e a vìnsar di turnéo dal Grand Slam a tut andàr.
La Monica Seles la tórna a śugàr sōl in d'l Agóst dal 1995 e la vins al Canadian Open ad Turònt méntar la pèrd la cumbatùda finàl di US Open par maṅ dla Steffi Graf. In dal 1996 la vins al sò ùltim tìtul dal Gran Slam, gl'Australian Open.
In di an sucesìṿ la vins incóra soquànt turnéo (Róma in dal 2000 baténd l'Amélie Mauresmo, par dir-'n una) e la sa stablìs fisa in dal primi déśi śugadóri in dla clasìfica WTA ma la n tórna piò a i livèi 'd prima, anc par via ad 'n infurtùni a 'l pē sinìstar.
La s ritìra definitivamènt a 34 an, dòp avér vins anc 3 vòlti la Federation Cup c'n i Stat Unî e na mdaja 'd brónś a gl'Ulimpiàdi ad Sydney in dal 2000, baténd la Jelena Dokić c'n al puntéǵ ad 6-1 6-4.
Finàli in di Gran Slam
| Turnéo | An | Vins/Pardû | Aversàri in finàl | Puntéǵ |
|---|---|---|---|---|
| Roland Garros | 1990 | V | Steffi Graf | 7–6(6), 6–4 |
| Australian Open | 1991 | V | Jana Novotná | 5–7, 6–3, 6–1 |
| Roland Garros | 1991 | V | Arantxa Sánchez Vicario | 6–3, 6–4 |
| US Open | 1991 | V | Martina Navrátilová | 7–6(1), 6–1 |
| Australian Open | 1992 | V | Mary Joe Fernández | 6–2, 6–3 |
| Roland Garros | 1992 | V | Steffi Graf | 6–2, 3–6, 10–8 |
| Wimbledon | 1992 | P | Steffi Graf | 6–2, 6–1 |
| US Open | 1992 | V | Arantxa Sánchez Vicario | 6–3, 6–3 |
| Australian Open | 1993 | V | Steffi Graf | 4–6, 6–3, 6–2 |
| US Open | 1995 | P | Steffi Graf | 7–6(6), 0–6, 6–3 |
| Australian Open | 1996 | V | Anke Huber | 6–4, 6–1 |
| US Open | 1996 | P | Steffi Graf | 7–5, 6–4 |
| Roland Garros | 1998 | P | Arantxa Sánchez Vicario | 7–6(5), 0–6, 6–2 |