Antèmi ed Tralles

Antèmi ed Tralles, in grēc antìg Ἀνθέμιος ὁ Τραλλιανός (Tralles 474 d.C. - Costantinòpol prìma dal 558) 'l era stê 'n profesōr grēc-biśantèin ed giumetrìa e 'n architèt a Costantinòpol ch'l ìva lavurê anca in dla costrusiòun edla baśìlica ed Santa Sofìa.

'L Antèmi 'l era fiōl, insèm a èter quàter fradē, dal Stéven dutōr, dimòndi stimê in dla Tralles ed cal tèimp lè. Anca i èter só fradē i gh'la cavèven ed dvintèr dal persòuni istruìdi e rispetàbil, perchè al Diòscor al dvintèva dutōr in Tralles cuma só pèder, al Lisànder al dvintèva un famōś dutōr in Ròma, 'l Olìmpi 'l ìva studiê al dirìt romàṅ e al Metrodôr 'l era 'n gramàtic a Costantinòpol.
Al studiōś Agathias al còunta in dal V Lìber dal só Stòrii, che 'l Antèmi al custruìva dimòndi quèl in dla Costantinòpol e in dagli ètri sitê dal tèimp, e anca di lavór importànt cuma la baśìlica 'd Santa Sofìa (insèm a 'l Iśidôr ed Milēt), e soquànti ōvri 'da inśgnēr in dal dighi dla sitê fortifichèda ed Dara^[1].
'L Antèmi 'l ìva anca studiê dimòndi a fond el cònichi, ai elìsi e 'l paràboli, stùdi ch'i gh'eren gnû bòun p'r al só ōvri ed costrusiòun e per catèr la manéra 'd fèr sù di spêć cùrev ch'i specìsen de piò la lùś dal sōl in manéra da bruśèr di quèl anca da stèr luntàṅ (i spêć bruśadōr).
Un pês dal só scrìt in sìm'ai spêć bruśadōr al vgniva publichê in dal 1777 da 'l Louis Dupuy c'n al tìtol Περί παραδόξων μηχανημάτων (Màchini mervejóśi). Scrìt ch'al vgnarà editê incòr in dal 1786 in dagl'Histoires de l'Académie des Instrumentistes (vol. 42).

• matemâtica
• inśgnerìa
• cònichi
• spêć
• Santa Sofìa (Costantinòpol)

• Procòpi ed Ceśaréa, De Justiniani Augusti Cæsaris ædificiis orationes, lìber I, prìm capìtul
• Agathias, Storii, V lìber

• (FR) Fragment d'un ouvrage grec d'Anthémius Sur des paradoxes de mécanique, avec une tr. fr. & des notes, par M. Dupuy, 1777, 40 p. in dal sit ed Philippe Remacle (1944-2011)
• (EN) Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, I e-vlùm in sìm'a Google e-books
• (FR) R. Rashed, Les catoptriciens grecs : les miroirs ardents, ed. Les Belles-Lettres, coll. « Budé », 2002
• (EN) T. L. Heath, A History of Greek Mathematics (2 Vlùm.) (Oxford, 1921)
• (EN) G. L. Huxley, Anthemius of Tralles (Cambridge, Mass., 1959)
• (EN) C. B. Boyer, A History of Mathematics (sgònda ed.). John Wiley & Sons, Inc.

• (EN) O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Antèmi ed Tralles", MacTutor History of Mathematics archive, University of St. Andrews.