Πρωτάθλημα Γαλλίας καλαθοσφαίρισης ανδρών
Το Πρωτάθλημα Γαλλίας καλαθοσφαίρισης ανδρών[1][2] ή Γαλλικό Πρωτάθλημα[3][4] (γαλλικά: Championnat de France de basket-ball,[5] από το 1993 επίσημη ονομασία: Championnat de France Pro A,[6] Πρωτάθλημα Γαλλίας Προ Α, άλλη ονομασία: LNB Pro A),[7][8] γνωστή από το 2018 ως «Jeep Élite», αποτελεί την ανώτατη κατηγορία πρωταθλημάτων καλαθοσφαίρισης της χώρας. Από το 1987, διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος είναι η «γαλλική λίγκα»[9][10] (LNB).[11]
Τρέχουσα διοργάνωση: Περίοδος 2023–24 | |
 | |
| Άθλημα | Καλαθοσφαίριση |
|---|---|
| Ίδρυση | 1921 |
| Αριθμός ομάδων | 18 |
| Χώρα |  Γαλλία  Μονακό |
| Ήπειρος |  Ευρώπη (FIBA Europe) |
| Τελευταίος κάτοχος | Μονακό (2ος τίτλος) |
| Περισ. κατακτήσεις | ΑΣΒΕΛ (21 τίτλοι) |
| Τηλεοπτική κάλυψη | Eurosport |
| Επίπεδο | 1 |
| Υποβιβασμός | Προ Β |
| Εγχώρια κύπελλα | Κύπελλο Γαλλίας |
| Διεθνή κύπελλα | Ευρωπαϊκές διοργανώσεις |
| Επίσημη ιστοσελίδα | lnb.fr |
Ιστορία
Κατά τη διάρκεια της μακράς ιστορίας του, το πρωτάθλημα της Γαλλίας χαρακτηρίστηκε επανειλημμένα από διαστήματα κυριαρχίας ορισμένων συλλόγων. Το πρώτο διάστημα κυρίαρχη ήταν η ομάδα της Αλσατίας η Μιλούζ (1924-1931), έπειτα η ΑΣΒΕΛ Λυών-Βιλερμπάν (1950, 1960 και 1970), με τις Λιμόζ και Ορτέζ να ακολουθούν (1980 και 1990).
Η δομή του πρωταθλήματος έχει εξελιχθεί καθ' όλη όλη την ιστορία του. Επί του παρόντος, λαμβάνει χώρα σε δύο φάσεις: την κανονική περίοδο (Saison Régulière) κατά την οποία οι ομάδες του πρωταθλήματος αγωνίζονται μεταξύ τους εντός και εκτός έδρας και τα πλέι-οφ (Playoffs), στα οποία συμμετέχουν οι ομάδες που έχουν τερματίσει στις 8 πρώτες θέσεις του πρωταθλήματος στην κανονική περίοδο, όπου οι νικήτριες των προημιτελικών και ημιτελικών καθορίζονται έπειτα από τρεις αναμετρήσεις, ενώ η πρωταθλήτρια αναδεικνύεται η ομάδα που θα επικρατήσει στον τελικό, έπειτα από μία σειρά πέντε αγώνων. Οι ομάδες που έχουν τερματίσει στις δύο τελευταίες θέσεις στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος, υποβιβάζονται στην αμέσως κατώτερη κατηγορία, την Προ Β και αντικαθίστανται από δύο ομάδες της Προ Β.
Τη σεζόν 2019–20, το πρωτάθλημα ακυρώθηκε και δεν υπήρξε πρωταθλητής, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.[12]
Η ΑΣΒΕΛ Λυών-Βιλερμπάν αποτελεί την ποιο επιτυχημένη ομάδα καθ' όλη την ιστορία του πρωταθλήματος, καθώς έχει κατακτήσει συνολικά 21 τίτλους. Τρέχουσα (2024) πρωταθλήτρια είναι η Μονακό.[13]
Πρωταθλητές
Σύνολο τίτλων
| Σύλλογος | Τίτλοι | Χρονιές κατάκτησης |
|---|---|---|
| ΑΣΒΕΛ | 1948–49, 1949–50, 1951–52, 1954–55, 1955–56, 1956–57, 1963–64, 1965–66, 1967–68, 1968–69, 1970–71, 1971–72, 1974–75, 1976–77, 1980–81, 2001–02, 2008–09, 2015–16, 2018–19, 2020-21, 2021-22 | |
| Λιμόζ ΣΣΠ | 1982–83, 1983–84, 1984–85, 1987–88, 1988–89, 1989–90, 1992–93, 1993–94, 1999–00, 2013–14, 2014–15 | |
| ΕΜ Πω-Ορτέζ | 1985–86, 1986–87, 1991–92, 1995–96, 1997–98, 1998–99, 2000–01, 2002–03, 2003–04 | |
| ΦΑ Μυλούζ | 1923–24, 1924–25, 1925–26, 1927–28, 1928–29, 1929–30, 1930–31 | |
| Λε Μαν ΣΜ | 1977–78, 1978–79, 1981–82, 2005–06, 2017–18 | |
| Παρί ΜΡ | 1950–51, 1952–53, 1953–54, 1996–97 | |
| Μπανιολέ | 1960–61, 1961–62, 1966–67 | |
| Αντίμπ | 1969–70, 1990–91, 1994–95 | |
| Σταντ Φρανσαί | 1920–21, 1926–27 | |
| ΚΑΟΦΑ Ρενς | 1931–32, 1932–33 | |
| ΣΑ Μυλουζιάν | 1934–35, 1936–37 | |
| ΣΚΠΟ Παρί | 1935–36, 1937–38 | |
| ΟΣ Μετρό | 1938–39, 1941–42 | |
| Γκρενόμπλ | 1942–43, 1943–44 | |
| Σαρλεβίλ-Μεζιέρ | 1957–58, 1959–60 | |
| Παρί ΟΚ | 1946–47, 1962–63 | |
| ΑΣ Μπερκ | 1972–73, 1973–74 | |
| ΑΣΠΟ Τουρ | 1975–76, 1979–80 | |
| Ροάν | 1958–59, 2006–07 | |
| ΣΛΟΚ Νανσί | 2007–08, 2010–11 | |
| Μονακό | 2022–23, 2023–24 | |
| Ελάν Σαλόν | 2011–12, 2016–17 | |
| ΑΚΑΜ Λιλ | 1921–22 | |
| ΑΝ Αράς | 1922–23 | |
| Ολιμπίκ Λιλουά | 1933–34 | |
| Σαμπιονέ | 1944–45 | |
| ΕΣΣΜΓ Λιόν | 1945–46 | |
| ΟΑ Μαρσέιγ | 1947–48 | |
| Ντεναίν | 1964–65 | |
| Στρασμπούρ ΙΓ | 2004–05 | |
| Σολέ Μπασκέτ | 2009–10 | |
| ΖΣΦ Ναντέρ | 2012–13 |
Ονομασία
Το Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης της Γαλλίας έχει αλλάξει ονομασίες και έχει χορηγηθεί πολλές φορές. Ο χορηγός ήταν σε θέση να καθορίσει το όνομα του πρωταθλήματος. Υπήρξαν επτά διαφορετικές ονομασίες από την ίδρυσή του πρωταθλήματος.
- 1920–1949: Excellence
- 1949–1963: Nationale
- 1963–1965: Première Division
- 1965–1987: Nationale 1
- 1987–1992: Nationale 1A
- 1992–1993: Nationale A1
- 1993–τώρα: Pro A