CIA
Η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (αγγλικά: Central Intelligence Agency - CIA) των ΗΠΑ είναι η κύρια κρατική υπηρεσία συλλογής, επεξεργασίας και ανάλυσης πληροφοριών που μπορεί να αφορούν οποιονδήποτε, οτιδήποτε και οπουδήποτε εκτός της επικράτειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρόκειται για την τρίτη σημαντικότερη υπηρεσία του είδους της στον κόσμο με το μεγαλύτερο υφιστάμενο δίκτυο συλλογής πληροφοριών.[1]
| Central Intelligence Agency | |
 Έμβλημα | |
 Σημαία | |
| Γενικές πληροφορίες | |
|---|---|
| Σύσταση | 18 Σεπτεμβρίου 1947 |
| Έδρα | George Bush Center for Intelligence, Λάνγκλεϊ, Βιρτζίνια |
| Ρητό | "Η Δουλειά ενός Έθνους. Το κέντρο της πληροφορίας" Ανεπίσημη ρήση: "Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς". (κατά Ιωάννην 8:32) |
| Υπάλληλοι | Απόρρητο (21.575 κατ. εκτίμηση) |
| Ετήσιος προϋπολογισμός | Απόρρητο (15 δισεκατομμύρια $ κατ. εκτίμηση το 2013) |
| Διευθυντής | Γουίλιαμ Μπερνς |
| Υπαγωγή | ανεξάρτητη υπηρεσία |
| Ιστότοπος | cia.gov |
| δεδομένα () | |
Η CIA έχει ως βασική αποστολή της τη συλλογή, ανάλυση και διακόμιση ξένων πληροφοριών βοηθώντας τον Πρόεδρο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης να λάβουν αποφάσεις για την εθνική ασφάλεια της χώρας και όχι μόνο. Δεν ασκεί πολιτική, αλλά είναι μία ανεξάρτητη υπηρεσία που ως δεξαμενή πλήθους πληροφοριών καθίσταται στη συνέχεια πηγή αυτών δίνοντας την ορθότερη δυνατή κατεύθυνση σ' αυτούς που ασκούν εξωτερική πολιτική με το μέγιστο δυνατό όφελος. Επίσης, μπορεί να αναλάβει μυστικές συγκαλυμμένες αποστολές μόνο με την υπόδειξη του Προέδρου και σύμφωνα με αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, στο οποίο και συμμετέχει ο εκάστοτε διευθυντής της CIA.
Αντίστοιχες υπηρεσίες είναι η SIS (MI6) του Ηνωμένου Βασιλείου, η Μοσάντ του Ισραήλ, η KGB της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η ελληνική Ε.Υ.Π και η Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ).[2]
Ιστορία
Η υπηρεσία δημιουργήθηκε το 1947 από τον πρόεδρο Χάρρυ Τρούμαν με την απόφαση Εθνικής Ασφάλειας του Κογκρέσου. Η CIA είναι μετεξέλιξη της υπηρεσίας OSS (Office of Strategic Services) που έδρασε κατά την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Πρώτος της διευθυντής ήταν ο Sidney Souers. Την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ο ρόλος της ήταν η ανατροπή κομμουνιστικών (κυρίως) κυβερνήσεων και η κατασκοπεία σε βάρος της Ανατολικής Γερμανίας και της Ρωσίας. Επίσης, έπαιξε ενεργό ρόλο στον πόλεμο της Κορέας (1950-1953) όπου έχασε κάποιους πράκτορές της. Μία από τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της CIA ήταν το πραξικόπημα στο Ιράν σε βάρος του Μοχάμεντ Μοσαντέκ στις 15 Αυγούστου του 1953. Η επιχείρηση είχε κωδικό όνομα "TP-Ajax" και πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Αγγλική ΜΙ6. Το 1954 ανέτρεψε την κυβέρνηση στη Γουατεμάλα.[3][4]
Η CIA έχει δικαιοδοσία μόνο εκτός των συνόρων των Η.Π.Α. και όχι εντός.
Δομή
Η υπηρεσία χωρίζεται σε 4 ξεχωριστές διοικητικές μονάδες: την Διεύθυνση Πληροφοριών, την Διεύθυνση Επιστήμης & Τεχνολογίας, την Διεύθυνση Υποστήριξης και την Εθνική Κρυφή Υπηρεσία (πρώην Διεύθυνση Επιχειρήσεων).
Διεύθυνση Πληροφοριών
Η Διεύθυνση Πληροφοριών (Directorate of Intelligence - DI) είναι υπεύθυνη για την ανάλυση των πληροφοριών που συλλέγουν τα μέλη της Διεύθυνσης Ενεργειών.
Διεύθυνση Επιστήμης & Τεχνολογίας
Η Διεύθυνση Επιστήμης & Τεχνολογίας (Directorate of Science and Technology - DS&T) ευθύνεται για την ανάλυση ξένων τεχνολογιών, τη δημιουργία αντικειμένων και τεχνολογιών προς χρήση της υπηρεσίας.
Διεύθυνση Υποστήριξης
Η Διεύθυνση Υποστήριξης (Directorate of Support - DS) είναι υπεύθυνη για τη μηχανογράφηση, την ασφάλεια, το λογιστήριο κ.λπ.
Εθνική Μυστική Υπηρεσία
Η Εθνική Μυστική Υπηρεσία (National Clandestine Service - NCS) αποτελεί το τμήμα που κάνει γνωστή τη CIA στο ευρύτερο κοινό. Τα μέλη του είναι αυτά που αναλαμβάνουν τις αποστολές της υπηρεσίας ανά τον κόσμο και κατά κύριο λόγο κρατούν την ταυτότητά τους μυστική. Μέχρι τον Οκτώβρio του 2005, το τμήμα αυτό είχε την ονομασία «Διεύθυνση Επιχειρήσεων» (Directorate of Operations).[5]
Διατελέσαντες διευθυντές
Κεντρική Υπηρεσία (Central Intelligence)
| Διευθυντής (γέννηση-θάνατος) | Διάρκεια θητείας |
|---|---|
| Σίντνεϊ Σόουερς (1892-1973) | 23 Ιανουαρίου 1946 –10 Ιουνίου 1946[6] |
| Χόιτ Βάντενμπεργκ (1899-1954) | 10 Ιουνίου 1946 – 1η Μαΐου 1947[7] |
| Ρόσκο Χίλενκοτερ (1897-1982) | 1 Μαΐου 1947 – 7 Οκτωβρίου 1950[8] |
| Γουόλτερ Μπέντελ Σμιθ (1895-1961) | 7 Οκτωβρίου 1950 – 9 Φεβρουαρίου 1953[9] |
| Άλεν Ντάλλες (1893-1969) | 9 Φεβρουαρίου 1953 – 29 Νοεμβρίου 1961 (υπηρεσιακός ως τις 26 Φεβρουαρίου 1953)[10] |
| Τζον Α. ΜακΚόουν (1902-1991) | 29 Νοεμβρίου 1961 – 28 Απριλίου 1965[11] |
| Γουίλιαμ Ράμπορν (1905-1990) | 28 Απριλίου 1965 – 30 Ιουνίου 1966[12] |
| Ρίτσαρντ Χελμς (1913-2002) | 30 Ιουνίου 1966 – 2 Φεβρουαρίου 1973[13] |
| Τζέιμς Ρ. Σλέσινγκερ (1929-2014) | 2 Φεβρουαρίου 1973 –2 Ιουλίου 1973[14] |
| Βέρνον Α. Γουόλτερς (1917-2002) | 2 Ιουλίου 1973 – 4 Σεπτεμβρίου 1973 (υπηρεσιακός)[14][15] |
| Γουίλιαμ Κόλμπι (1920-1996) | 4 Σεπτεμβρίου 1973 – 30 Ιανουαρίου 1976[16] |
| Τζορτζ Χ. Γ. Μπους (1924-2018) | 30 Ιανουαρίου 1976 – 20 Ιανουαρίου 1977[17] |
| Ε. Χένρι Κνότσε (1925-2010) | 20 Ιανουαρίου 1977 – 9 Μαρτίου 1977 (υπηρεσιακός)[17][18] |
| Στάνσφιλντ Τέρνερ (1923-2018) | 9 Μαρτίου 1977 – 20 Ιανουαρίου 1981[19] |
| Γουίλιαμ Τζ. Κέιζι (1913-1987) | 28 Ιανουαρίου 1981 – 29 Ιανουαρίου 1987[20] |
| Ρόμπερτ Μ. Γκέιτς (1943-) (1η φορά) | 18 Δεκεμβρίου 1986 – 26 Μαΐου 1987 (υπηρεσιακός)[21] |
| Γουίλιαμ Χ. Γουέμπστερ (1924-) | 26 Μαΐου 1987 – 31 Αυγούστου 1991[22] |
| Ρίτσαρντ Τζ. Κερ (1935-) | 1η Σεπτεμβρίου 1991 –6 Νοεμβρίου 1991 (υπηρεσιακός)[22][23] |
| Ρόμπερτ Μ. Γκέιτς (1943-) (2η φορά) | 6 Νοεμβρίου 1991 – 20 Ιανουαρίου 1993[21] |
| Γουίλιαμ Όλιβερ Στούντμαν (1940-) (1η φορά) | 21 Ιανουαρίου 1993 – 5 Φεβρουαρίου 1993 (υπηρεσιακός)[24] |
| Ρ. Τζέιμς Γούλσι, ο νεότερος (1941-) | 5 Φεβρουαρίου 1993 – 10 Ιανουαρίου 1995[25] |
| Γουίλιαμ Όλιβερ Στούντμαν (1940-) (2η φορά) | 11 Ιανουαρίου 1995-9 Μαΐου 1995 (υπηρεσιακός) |
| Τζον Μ. Ντόιτς (1938-) | 10 Μαΐου 1995 – 15 Δεκεμβρίου 1996[26] |
| Τζορτζ Τένετ (1953-) | 16 Δεκεμβρίου 1996 – 11 Ιουλίου 2004 (υπηρεσιακός ως τις 11 Ιουλίου 1997)[27] |
| Τζον Ε. Μακλάφλιν (1942-) | 12 Ιουλίου 2004 – 24 Σεπτεμβρίου 2004 (υπηρεσιακός)[28] |
| Πόρτερ Γκος (1938-) | 24 Σεπτεμβρίου 2004 – 21 Απριλίου 2005[29] |
Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών
| Διευθυντής (γέννηση-θάνατος) | Διάρκεια θητείας |
|---|---|
| Πόρτερ Γκος (1938-) | 21 Απριλίου 2005 – 5 Μαΐου 2006 |
| Μάικλ Χέιντεν (1945-) | 30 Μαΐου 2006 – 12 Φεβρουαρίου 2009[30] |
| Λίον Πανέτα (1938-) | 13 Φεβρουαρίου 2009 – 30 Ιουνίου 2011[31] |
| Μάικλ Μόρελ (Υπηρεσιακός) (1958-) | 1η Ιουλίου 2011 – 6 Σεπτεμβρίου 2011 |
| Ντέιβιντ Πετρέους (1952-) | 6 Σεπτεμβρίου 2011 – 9 Νοεμβρίου 2012[32] |
| Μάικλ Μόρελ (Υπηρεσιακός) (1958-) | 9 Νοεμβρίου 2012 – 8 Μαρτίου 2013 |
| Τζον Μπρέναν (1955-) | 8 Μαρτίου 2013 – 20 Ιανουαρίου 2017[33] |
| Μέρο Παρκ (Υπηρεσιακή) (1966-) | 20 Ιανουαρίου 2017 – 23 Ιανουαρίου 2017 |
| Μάικ Πομπέο (1963-) | 23 Ιανουαρίου 2017 – 26 Απριλίου 2018[34] |
| Τζίνα Χάσπελ (1956-) | 26 Απριλίου 2018 – 21 Μαΐου 2018 |
| 21 Μαΐου 2018 – 20 Ιανουαρίου 2021 | |
| Ντέιβιντ Κοέν (Υπηρεσιακός) (1963-) | 21 Ιανουαρίου 2021 - 18 Μαρτίου 2021 |
| Γουίλιαμ Τζόζεφ Μπερνς (1956-) | 19 Μαρτίου 2021 - |