Χύτροι (αρχαία πόλη)

Οι Χύτροι ήταν αρχαία πόλη κράτος στην αρχαία Κύπρο. Βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στην πεδιάδα της Κυθρέας κοντά στη Λευκωσία.

Ανασκαφικές έρευνες έδειξαν ότι η περιοχή κατοικείται από την προϊστορική περίοδο. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη ιδρύθηκε από τον Χύτρο, ανιψιό του Αθηναίου Ακάμαντα, που κατά την επιστροφή του από τον Τρωικό πόλεμο βρέθηκε με μεγάλο πληθυσμό Ελλήνων (Αχαιών) στην Κύπρο. Από το όνομα του Χύτρου προήλθε και η σημερινή ονομασία της περιοχής Κυθρέα. Την εποχή του βασιλιά των Ασσυρίων Ασουρμπάνιμπαλ αναφέρεται ως ένα από τα δώδεκα βασίλεια της Κύπρου. Έχουν βρεθεί πολλές επιγραφές στην Αρκαδοκυπριακή διάλεκτο και μερικές στην Αττική-Ιωνική. Στην πόλη λατρευόταν ο Απόλλωνας ή Άρτεμις και η Αφροδίτη Παφία.

Η πόλη συνδέεται με το νησί Κύθηρα από τα αρχαία μέχρι και τα νεότερα χρόνια. Εκτός από το όνομα που έχει κοινή ετυμολογία (τα Κύθηρα αναφέρονται αρκετές φορές στην Ομήρου Ιλιάδα) και στις δύο περιοχές λατρευόταν η Αφροδίτη περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον θεό. 

Κατά τον Μεσαίωνα οι Χύτροι ήταν η πρώτη πόλη στη Κύπρο που ασπάστηκε τον χριστιανισμό και ήταν έδρα επισκόπου αλλά είναι γνωστοί μόνο 8 από αυτούς του επισκόπους σήμερα. Η πόλη καταστράφηκε το 806 μ.Χ από τους Σαρακηνούς ο οποίοι και την έκαψαν.