Φοιδεράτοι
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Με το εξελληνισμένο όνομα Φοιδεράτοι (εκ της λατινικής foederati = ομόσπονδοι), ονομάζονταν αρχικά οι κάτοικοι ανεξαρτήτων πόλεων που συνδέονταν με την αρχαία Ρώμη με συνθήκες (foedus). Αργότερα αποτελούσαν στρατιωτικό σώμα με την ίδια ονομασία.
Αρχαία Ρώμη
Οι κάτοικοι αυτών των πόλεων ήταν μεν σύμμαχοι με τους Ρωμαίους αλλ΄ όμως δεν είχαν και τα ίδια δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη μέσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Τα δικαιώματα όμως αυτά τα απέκτησαν μετά τον Συμμαχικό Πόλεμο του 91 π.Χ.. Τότε οι πόλεις των Φοιδεράτων ονομάσθηκαν «πολιτείες», και οι μεν της Ιταλίας λαοί λέγονταν civitas, οι δε ξένοι περεγκρίνι (peregrini).
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Κατά την ύστερη Αρχαιότητα φοιδεράτοι ονομάζονταν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ομόσπονδα μισθοφορικά στρατεύματα με δικό τους οπλισμό, ως επί το πλείστον αποτελούμενα από Γότθους. Στους γερμανικής καταγωγής φοιδεράτους είχε επιτραπεί από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ. να εγκατασταθούν σε ρωμαϊκά εδάφη και να τα καλλιεργήσουν, έναντι της υποχρέωσης στράτευσης για κάποιο χρονικό διάστημα. Στα ανατολικά, ασιατικά σύνορα της Αυτοκρατορίας ως φοιδεράτοι αξιοποιούνταν και αραβικοί πληθυσμοί.
Οι δυνάμεις των φοιδεράτων και οι διοικητές τους ήταν αυτές που, μετά την εξασθένιση και τελικά εξάλειψη της ισχύος του ρωμαϊκού κράτους στη Δυτική Ευρώπη κατά τον πέμπτο αιώνα μ.Χ., κάλυψαν το κενό εξουσίας οδηγώντας σε μία πανσπερμία κρατιδίων. Την ίδια στιγμή, στο κραταιό ανατολικό τμήμα της Αυτοκρατορίας, μετά το τέλος του 5ου αιώνα μ.Χ. τα μισθοφορικά στρατεύματα των φοιδεράτων ανασυγκροτήθηκαν σε νέες βάσεις και οι αρχηγοί τους προέρχονταν από αξιωματικούς του βυζαντινού στρατού.
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Τάγμα των Φοιδεράτων
Στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία αποτελούσαν τάγμα του βυζαντινού στρατού και διοικούνταν από τον Κόμη των Φοιδεράτων. Τον 6ο αώνα αναδιοργανώθηκε από τον Τιβέριο Β΄ και στρατολήθηκαν "βάρβαροι" για την στελέχωσή του[1]. Την ίδια περίοδο μεταφέρθηκε στο ανατολικό σύνορο όπου έμεινε εκεί μόνιμα.
Από τον 9ο αιώνα αποτελούσαν ξεχωριστή τούρμα τουΘέματος των Ανατολικών και ο κόμης ήταν ταυτόχρονα και τουρμάχης[2]. Μαρτυρείται ότι αυτήν την περίοδο αποτελούνταν κυρίως από Λυκάονες και Πισιδούς [3]. Η τούρμα δεν είχε συγκεκριμένα εδάφη αλλά το σώμα των Φοιδεράτων εγκαθίσταται σε εδάφη του ανατολικού συνόρου που ερημώνονταν από εχθρικές επιθέσεις για να τα προστατέψει[4]. Πιστεύεται ότι οι Φοιδεράτοι αυτοί αποτέλεσαν τους πρόδρομους των Ακριτών[4].