Φαίρμπανκς

Το Φαίρμπανκς ιδρύθηκε από τον χρυσοθήρα καπετάνιο Ε.Τ. Μπαρνέτ (E.T. Barnette, 1863-1933) τον Αύγουστο του 1901, στην πορεία του προς το πέρασμα Τάνανα, όπου σκόπευε να ιδρύσει εμπορικό σταθμό. Το ατμοκίνητο ποταμόπλοιο στο οποίο επέβαινε εξώκειλε στον ποταμό Τσένα, εφτά μίλια πάνω από τη συμβολή του με τον ποταμό Τάνανα. Ο καπνός του πλοίου έγινε αντιληπτός από χρυσοθήρες στους λόφους βόρεια της σημερινής πόλης, που ήρθαν και έπεισαν τον Μπαρνέτ για τις δυνατότητες αναπτύξεως του μέρους εκείνου, οπότε ο τελευταίος έστησε έναν εμπορικό σταθμό και εκεί.^[5] Σύντομα, ομάδες χρυσοθήρων συγκεντρώθηκαν στην περιοχή και άνοιξαν ορυχεία και εγκαταστάσεις καθαρισμού.^[6]

Μετά από κάποιες πιέσεις από τον δικαστή Τζέιμς Γουίκερσαμ (James Wickersham), ο νέος οικισμός πήρε το όνομα του Τσαρλς Φαίρμπανκς, πρώην γερουσιαστή της Ιντιάνα και 26ου αντιπροέδρου των ΗΠΑ (από το 1905 ως το 1909).^[7]

Προπολεμικά η κοιλάδα του Τάνανα ήταν σημαντικό αγροτικό κέντρο για τη Αλάσκα, μέχρι τον εποικισμό της κοιλάδας Ματάνουσκα και την ανάπτυξη του Πάλμερ το 1935. Υπήρξαν μεγαλοκτηματίες, όπως οι Πωλ Ρίκερτ^[8] και Χάρυ Μ. Μπάτζερ^[9] Βέβαια, παρά τις προσπάθειες από την Αγροτική Ένωση της Κοιλάδας Τάνανα και άλλους φορείς για την ενίσχυση των βρώσιμων καλλιεργειών, η παραγωγή της περιοχής δεν μπόρεσε ποτέ να θρέψει τον πληθυσμό της.^[10]

Η κατασκευή του Στρατιωτικού Αεροδρομίου Λαντ (Ladd Army Airfield), που άρχισε το 1939, βοήθησε στην οικονομική και πληθυσμιακή ανάπτυξη του Φαίρμπανκς, που συνεχίσθηκε και μεταπολεμικά. Το Λαντ εξελίχθηκε στη στρατιωτική βάση Φορτ Γουέινράιτ το 1960, και η στρατιωτική παρουσία εξακολουθεί να είναι σημαντική στην πόλη. Το 1953-1955 κατασκευάσθηκε και ο μήκους 1.007 χιλιομέτων πετρελαιαγωγός Χάινς-Φαίρμπανκς.^[11]

Το Φαίρμπανκς υπέφερε από πολλές πλημμύρες μέχρι και τη δεκαετία του 1960, είτε εξαιτίας ισχυρών βροχοπτώσεων, είτε επειδή παρασυρόμενοι πάγοι έφραζαν τον ρου του ποταμού παρακάτω, καθώς το ενιαίο στρώμα πάγου των ποταμών έλιωνε την άνοιξη. Για αυτό η πρώτη ξύλινη γέφυρα του ποταμού Τσένα, που κατασκευάσθηκε για πρώτη φορά το 1904, παρασυρόταν τακτικά, μέχρι που μία πιο μόνιμη (στην οδό Κάσμαν) ανεγέρθηκε το 1917 με πολιτειακούς πόρους.^[12] Στις 14 Αυγούστου 1967, μετά από πρωτοφανείς βροχοπτώσεις, ο Τσένα έφθασε να πλημμυρίσει σχεδόν ολόκληρη την πόλη μέσα σε μία νύχτα. Τα αποτελέσματα αυτής της καταστροφής οδήγησαν στη δημιουργία του «Σχεδίου Ελέγχου Πλημμυρών των Λιμνών του Ποταμού Τσένα», που έκτισε και λειτουργεί το ύψους 15 μέτρων Φράγμα του Μουζ Κρηκ και το συνδευτικό υπερχειλιστήριο κανάλι μήκους 13 χιλιομέτρων, που παροχετεύει τις υπερβολικές ποσότητες νερού κατευθείαν στον Τάνανα, παρακάμπτοντας την πόλη.^[13]

Το Φαίρμπανκς είναι κτισμένο στο μεσαίο τμήμα της Κοιλάδας του Τάνανα και διαρρέεται στην κατεύθυνση βορειοανατολικά-νοτιοδυτικά^[14] από τον ποταμό Τσένα. Στα βόρεια της πόλεως υψώνεται μία λοφοσειρά, που υψώνεται βαθμιαία μέχρι τη χαμηλή οροσειρά Λευκά Όρη, πίσω από τα οποία ρέει ο μεγάλος ποταμός Γιούκον. Το νότιο όριο του οικισμού είναι ο ποταμός Τάνανα, νοτίως του οποίου βρίσκεται μεγάλη πεδινή βαλτώδης περιοχή με τυρφώνες, που απλώνεται 170 και πλέον χιλιόμετρα, μέχρι την υψηλή Οροσειρά της Αλάσκας, η οποία είναι ορατή από το Φαίρμπανκς τις καθαρές ημέρες.^[15] Στα δυτικά και ανατολικά υπάρχουν κοιλάδες που χωρίζονται από λοφοσειρές ή χαμηλές μικρές οροσειρές.^[14]

Σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφών των ΗΠΑ η πόλη έχει έκταση 85 τετρ. χιλιομέτρων, από τα οποία το 2,48% καλύπτεται από νερά.

Το Φαίρμπανκς, με γεωγραφικές συντεταγμένες 64° 50′ 37″ Β πλάτος και 147° 43′ 23″ Δ μήκος, περιπου στο ίδιο πλάτος με την παρόμοιου πληθυσμού πόλη Σελέφτεο της Σουηδίας και τη μεγαλύτερη Όουλου της Φινλανδίας. Αν και μόλις 190 χιλιόμετρα νότια του Βόρειου Πολικού Κύκλου, η περιοχή του Φαίρμπανκς διατηρεί δάση χάρη στα σχετικώς θερμά καλοκαίρια της.

Το κλίμα του Φαίρμπανκς κατατάσσεται ως υποαρκτικό (Dfc)^[16], με μακρούς και πολύ κρύους χειμώνες, και σύντομα, ήπια καλοκαίρια, κατά τη διάρκεια των οποίων πέφτουν όλες σχεδόν οι βροχές (τον χειμώνα πέφτει μόνο χιόνι).^[17] Περισσότερα χιόνια πέφτουν από τον Οκτώβριο μέχρι τον Ιανουάριο και λιγότερα από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο. Κατά μέσο όρο το πρώτο χιόνι πέφτει στην πόλη στις 21 Σεπτεμβρίου, ενώ από τις 18 Οκτωβρίου μέχρι τις 23 Απριλίου κατά μέσο όρο η πόλη είναι καλυμμένη με χιόνι.^[18]

Το Φαίρμπανκς έχει τη φήμη της ψυχρότερης πόλεως των ΗΠΑ.^[19] Οι μέσες ελάχιστες θερμοκρασίες τον χειμώνα κυμαίνονται από −26 μέχρι −32 °C. Η χαμηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία ήταν −54 °C και σημειώθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1934. Η υψηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία ωστόσο, 37 °C στις 28 Ιουλίου 1919, είναι ίσως πιο αξιόλογη, αφού απέχει μόλις μισό βαθμό από την ανώτατη θερμοκρασία που σημειώθηκε ποτέ σε ολόκληρη την Αλάσκα.

Αυτές οι μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές οφείλονται στη μεγάλη απόσταση από τη θάλασσα, στις έντονες θερμοκρασιακές αναστροφές τον χειμώνα (εξαιτίας της μορφολογίας της περιοχής) και στη διεύθυνση των ανέμων.^[20]

Ιδιάζοντα μετεωρολογικά φαινόμενα αποτελούν η πυκνή παγομίχλη τον χειμώνα και η συσσώρευση του καπνού από δασικές πυρκαγιές το θέρος.^[21][22][23]

• Cole, Dermot: Fairbanks: A Gold Rush Town that Beat the Odds. Fairbanks. University of Alaska Press, 1999, ISBN 978-1-60223-030-9
• Dixon, Mim: What Happened to Fairbanks? The Effects of the Trans-Alaska Oil Pipeline on the Community of Fairbanks, Alaska, Westview Press, Boulder, Colorado 1978.
• Hedrick, Basil and Savage, Susan. Steamboats on the Chena, Epicenter Press, Fairbanks 1988, ASIN B000OM7YIK
• Shulski, Martha & Wendler, Gerd: The Climate of Alaska, University of Alaska Press, 2007, ISBN 978-1-60223-007-1

• Επίσημος ιστότοπος του δήμου
• Εμπορικό Επιμελητήριο του Φαίρμπανκς
• Ιστότοπος του Γραφείου Τουρισμού
• Μετεωρολογικό Γραφείο του Φαίρμπανκς