Συμμετοχή της Ελλάδας στη Eurovision 2022

Πριν από τον διαγωνισμό του 2023, η Ελλάδα είχε συμμετάσχει στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 42 φορές από το ντεμπούτο τους το 1974.^[1] Το έθνος κέρδισε τον διαγωνισμό μία φορά μέχρι τώρα, το 2005 με το τραγούδι "My Number One" που ερμήνευσε η Έλενα Παπαρίζου. Μετά την εισαγωγή των ημιτελικών για το διαγωνισμό του 2004, η Ελλάδα κατάφερε να προκριθεί στον τελικό με κάθε συμμετοχή της για αρκετά χρόνια. Μεταξύ 2004 και 2013, η χώρα πέτυχε εννέα θέσεις στην πρώτη δεκάδα στον τελικό. Οι συμμετέχοντες Argo το 2016 με το τραγούδι τους "Utopian Land" απέτυχαν να προκριθούν στον τελικό για πρώτη φορά ποτέ, σημειώνοντας το χειρότερο αποτέλεσμα της Ελλάδας στον διαγωνισμό και οδηγώντας στην απουσία της από τον τελικό για πρώτη φορά από το 2000, έναν διαγωνισμό που δεν έλαβε μέρος. Στο διαγωνισμό του 2018, η Ελλάδα δεν κατάφερε να προκριθεί για δεύτερη φορά με τη Γιάννα Τερζή και το τραγούδι "Όνειρό Μου" να τερματίζει 14η στον ημιτελικό. Για τους τρεις διαγωνισμούς πριν από το 2023, το έθνος επέστρεψε και πάλι στην πρόκριση για τον τελικό, συμπεριλαμβανομένου του 2022, όταν η Αμάντα Τένφιορντ και το τραγούδι της "Die Together" κατέκτησαν την όγδοη θέση με 215 βαθμούς.^[1]

Ο ελληνικός εθνικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), μεταδίδει το γεγονός εντός Ελλάδας και οργανώνει τη διαδικασία επιλογής για την είσοδο της χώρας.^[2] Η ΕΡΤ ήταν υπεύθυνη για τη συμμετοχή της Ελλάδας στον διαγωνισμό από το ντεμπούτο της το 1974 μέχρι το 2013, όταν ο ραδιοτηλεοπτικός σταθμός έκλεισε με κυβερνητική οδηγία και αντικαταστάθηκε αρχικά με την προσωρινή Δημόσια Τηλεόραση (ΔΤ) και στη συνέχεια από τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα Νέα Ελληνική Ραδιοφωνία, Ίντερνετ και Τηλεόραση (ΝΕΡΙΤ).^[2][3][4][5] Μετά τη νίκη του κόμματος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α στις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015, η Βουλή των Ελλήνων επανέφερε την ΕΡΤ ως δημόσιο ελληνικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα με τη μετονομασία της ΝΕΡΙΤ σε ΕΡΤ, η οποία άρχισε να εκπέμπει τον Ιούνιο του 2015.^[6][7] Η ΕΡΤ επιβεβαίωσε τις προθέσεις της να συμμετάσχουν στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision 2022 στις 6 Σεπτεμβρίου 2021.^[8]

Στις 7 Σεπτεμβρίου 2021, η ΕΡΤ άνοιξε μια περίοδο υποβολής κατά την οποία καλλιτέχνες και συνθέτες μπορούσαν να υποβάλουν έως και τρία τραγούδια ο καθένας προς εξέταση από τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα με προθεσμία στις 10 Οκτωβρίου 2021. Οι καλλιτέχνες έπρεπε να είναι υπογεγραμμένοι σε δισκογραφικές και η πρότασή τους έπρεπε να αναφέρει τη συνοδευτική καλλιτεχνική ομάδα καθώς και ιδέες ή κόνσεπτ για την προώθηση και την παρουσίαση του τραγουδιού.^[9][10] Μετά τη λήξη της προθεσμίας, 25 καλλιτέχνες αναφέρθηκε ότι υπέβαλαν αιτήσεις από συνολικά περισσότερες από 40 συμμετοχές, μεταξύ των οποίων οι Κωνσταντίνος Χριστοφόρου (1996, 2002 και 2005, συμμετέχων στη Eurovision για την Κύπρο), Ηλίας Κόζας (2013, συμμετέχοντας στη Eurovision για την Ελλάδα), Joanne (Ιωάννα Γεωργακοπούλου, νικήτρια του The Voice of Greece 7), Jimmy Sion (επιλαχών του House of Fame), καθώς και οι τραγουδιστές Αμάντα Τένφιορντ, Άρετμις Ματαφιά, Evangelia, Good Job Nicky, Kianna, Marseaux, Νίκος Γκάνος και το συγκρότημα Mobvibe.^[10][11]

Μια επταμελής κριτική επιτροπή - με πρόεδρο τον μουσικοσυνθέτη και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΡΤ Δημήτρης Παπαδημητρίου και συμπεριλαμβανομένων των προσωπικοτήτων της ΕΡΤ Μαρία Κοζάκου, Φώτης Απέργη και Κωνσταντίνος Μπουρούνης, μαζί με τους μουσικούς παραγωγούς Πέτρο Αδάμ και Γιάννη Πετρίδη - περιέλαβε πέντε συμμετέχοντες στα τέλη Οκτωβρίου 2021. Ακολουθήστε αυτή τη διαδικασία, κάθε μέλος μπορούσε να επιλέξει από 5 έως 10 συμμετοχές και αυτές που απέκτησαν την πλειοψηφία των προτιμήσεων επιλέχθηκαν στην επόμενη φάση.^[12] Στη συνέχεια, η επιτροπή προχώρησε στη συζήτηση με τις πράξεις τις λεπτομέρειες της πιθανής συμμετοχής τους στα κεντρικά γραφεία της ΕΡΤ, σχεδιάζοντας να λάβει την τελική της απόφαση έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2021.^[13][14][15] Στις 17 Νοεμβρίου 2021, η Νάνσυ Ζαμπέτογλου και ο Θανάσης Αναγνωστόπουλος ανακοίνωσαν τις υποψηφιότητες στο πρόγραμμα Studio 4 της ΕΡΤ. Αυτές ήταν οι εξής: Good Job Nicky, Joanna Drigo, Ηλίας Κόζας, Lou Is (σκηνικό όνομα της Λουίζας Σοφιανοπούλου) και Αμάντα Τένφιορντ.^[16]

Η Τένφιορντ ανακοινώθηκε τελικά ως η επιλεγμένη συμμετέχουσα στις 15 Δεκεμβρίου 2021,^[17] με το τραγούδι της να κυκλοφορεί την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου 2022. Στα τέλη Φεβρουαρίου 2022, διέρρευσε ένα demo του κομματιού, το οποίο αναφέρεται ότι φέρει τον τίτλο "Die Together".^[18] Η επίσημη αποκάλυψη του τραγουδιού έγινε στις 10 Μαρτίου.^[19] Το "Die Together" γράφτηκε από τους Tenfjord και Bjørn Helge Gammelsæter και παρήχθη από τον Gammelsæter.^[20]

Για την προώθηση της συμμετοχής, το μουσικό βίντεο κυκλοφόρησε στις 10 Μαρτίου κατά την παρουσίαση του τραγουδιού στο Studio 4. Είχε γυριστεί στις αρχές Φεβρουαρίου στο ελληνικό νησί της Σύμης.^[21][22] Μια ακουστική έκδοση του τραγουδιού κυκλοφόρησε στις 8 Απριλίου και δημιουργήθηκε με τη Χορωδία Φοιτητών Ιατρικής του Νορβηγικού Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας. Διασκευάστηκε από τον Edvard Synnes και κινηματογραφήθηκε από τον Kristoffer Skogheim.^[20] Η Tenfjord ερμήνευσε το τραγούδι για πρώτη φορά ζωντανά στις 14 Απριλίου κατά τη διάρκεια της εκπομπής Δυνατά της ΕΡΤ όπου μίλησε και για την επερχόμενη συμμετοχή της στον διαγωνισμό. Η εμφάνιση περιελάμβανε επίσης την Μπέσσυ Αργυράκη της προηγούμενης Ελληνίδας διαγωνιζόμενης της Eurovision (Ελλάδα 1977), τον Νίκο Ραπτάκη (Ελλάδα 2014) και τον Κωνσταντίνο Χριστοφόρου (Κύπρος 1996, 2002, 2005).^[23]

Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision 2022 πραγματοποιήθηκε στο PalaOlimpico στο Τορίνο της Ιταλίας και αποτελούνταν από δύο ημιτελικούς που πραγματοποιήθηκαν στις αντίστοιχες ημερομηνίες 10 και 12 Μαΐου και τον τελικό στις 14 Μαΐου 2022.^[24] Σύμφωνα με τους κανόνες της Eurovision, όλες οι συμμετέχουσες χώρες, εκτός από τη διοργανώτρια χώρα και τις "Μεγάλες Πέντε", που αποτελούνται από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έπρεπε να προκριθούν σε έναν από τους δύο ημιτελικούς για να διαγωνιστούν για τον τελικό, με τις 10 πρώτες χώρες από τους αντίστοιχους ημιτελικούς τους να προκρίνονται στον τελικό.^[25] Πριν από την κλήρωση κατανομής των ημιτελικών, η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) χώρισε τις διαγωνιζόμενες χώρες σε έξι διαφορετικά δοχεία με βάση τα μοτίβα ψηφοφορίας από προηγούμενους διαγωνισμούς, όπως καθορίστηκαν από τον συνεργάτη τηλεψηφοφορίας του διαγωνισμού Digame, με στόχο τη μείωση της πιθανότητας ψηφοφορίας από γειτονικές χώρες, ενώ παράλληλα να αυξήσει το σασπένς κατά τη διαδικασία ψηφοφορίας.^[26] Στις 25 Ιανουαρίου 2022, πραγματοποιήθηκε η κλήρωση κατανομής στο Palazzo Madama στο Τορίνο που έβαλε κάθε έθνος σε έναν από τους δύο ημιτελικούς και καθόρισε σε ποιο μισό της παράστασης θα έπαιζε.^[26] Εκεί, ανακοινώθηκε ότι η Ελλάδα είχε προγραμματιστεί να εμφανιστεί στο δεύτερο μισό του πρώτου ημιτελικού του διαγωνισμού, που θα διεξαχθεί στις 10 Μαΐου 2022.^[27] Μόλις κυκλοφόρησαν όλες οι διαγωνιζόμενες συμμετοχές για τον διαγωνισμό του 2022, η σειρά διεξαγωγής των ημιτελικών αποφασίστηκε από τους παραγωγούς του διαγωνισμού για να αποτραπεί η τοποθέτηση παρόμοιων τραγουδιών το ένα δίπλα στο άλλο.^[28] Η Ελλάδα είχε οριστεί να εμφανιστεί στη θέση 15, μετά τη συμμετοχή της Ισλανδίας και πριν τη συμμετοχή της Νορβηγίας.^[29] Στην Ελλάδα, όλες οι εκπομπές μεταδόθηκαν στην ΕΡΤ1, στο Δεύτερο Πρόγραμμα και στη Φωνή της Ελλάδας, με σχολιασμό της Μαρίας Κοζάκου και του Γιώργου Καπουτζίδη.^[30]

Η Τένφιορντ έλαβε μέρος σε τεχνικές πρόβες την 1η και 4η Μαΐου, ακολουθούμενες από πρόβες τζενεράλε στις 9 και 10 Μαΐου 2022. Αυτό περιελάμβανε το σόου της κριτικής επιτροπής στις 9 Μαΐου, όπου οι επαγγελματικές επιτροπές κάθε χώρας παρακολούθησαν και ψήφισαν τις διαγωνιζόμενες συμμετοχές.^[31] Ο Φωκάς Ευαγγελινός ήταν ο σκηνοθέτης της παράστασης, ο οποίος υπηρέτησε σε αυτόν τον ρόλο και την περασμένη χρονιά για την Ελλάδα.^[22] Η ελληνική παράσταση παρουσίασε την Τένφιορντ φορώντας ένα ασημί-λευκό διάφανο φόρεμα με ψηλό λαιμό σχεδιασμένο από τη Σίλια Κριθαριώτη. Είχε μπλε φωτισμό LED και διάσπαρτες σπασμένες καρέκλες που έλιωναν στη σκηνή, αντιπροσωπεύοντας την απώλεια και την απουσία.^[32][33][34] Μιλώντας για τη σκηνοθετική του στρατηγική, ο Ευαγγελινός είπε στην ΕΡΤ ότι η σόλο εμφάνιση και η λιτή παρουσίαση της Τένφιορντ τονίζει "τρία στοιχεία: την απουσία, το τέλος και τη θλίψη ενός χωρισμού".^[34] Στο τέλος του ημιτελικού, η Ελλάδα ανακοινώθηκε ότι τερμάτισε στην πρώτη 10άδα και στη συνέχεια προκρίθηκε στον τελικό.^[35] Αυτό σήμανε την τρίτη συνεχόμενη πρόκριση στον τελικό για την Ελλάδα.^[1] Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το "Die Together" κατετάγη τρίτο στον ημιτελικό, λαμβάνοντας συνολικά 211 βαθμούς: 60 βαθμούς από την τηλεψηφοφορία και 151 βαθμούς από την κριτική επιτροπή.^[36]

Λίγο μετά τον πρώτο ημιτελικό, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου των νικητών για τις δέκα προκριματικές χώρες. Στο πλαίσιο αυτής της συνέντευξης Τύπου, οι καλλιτέχνες που προκρίθηκαν συμμετείχαν σε κλήρωση για να καθορίσουν σε ποιο μισό τελικό θα συμμετείχαν στη συνέχεια. Αυτή η κλήρωση έγινε με τη σειρά που εμφανίστηκαν οι χώρες στη σειρά διεξαγωγής των ημιτελικών. Η Ελλάδα κλήθηκε να αγωνιστεί στο δεύτερο μισό.^[37] Μετά από αυτή την κλήρωση, οι παραγωγοί των σειρών αποφάσισαν τη σειρά διεξαγωγής του τελικού, όπως είχαν κάνει και για τους ημιτελικούς. Η Ελλάδα τοποθετήθηκε στη συνέχεια για να εμφανιστεί στη θέση 17, μετά τη συμμετοχή του Βελγίου και πριν από τη συμμετοχή της Ισλανδίας.^[38] Η Τένφιορντ συμμετείχε για άλλη μια φορά στις πρόβες τζενεράλε στις 13 και 14 Μαΐου πριν από τον τελικό, συμπεριλαμβανομένου του τελικού της κριτικής επιτροπής όπου οι επαγγελματικές κριτικές επιτροπές έδωσαν τις τελικές τους ψήφους πριν από τη ζωντανή εμφάνιση.^[31] Στον τελικό της 14ης Μαΐου, η Ελλάδα κατετάγη όγδοη, σημειώνοντας 215 βαθμούς: 57 βαθμούς από την τηλεψηφοφορία και 158 βαθμούς από την κριτική επιτροπή.^[39]

Ακολουθεί μια ανάλυση των βαθμών που δόθηκαν στην Ελλάδα κατά τον πρώτο ημιτελικό και τον τελικό. Η ψηφοφορία κατά τη διάρκεια των τριών εκπομπών περιελάμβανε την απονομή δύο σειρών πόντων από κάθε χώρα από 1-8, 10 και 12: ένα από την επαγγελματική κριτική επιτροπή και το άλλο από τηλεψηφοφορία.^[25] Η ακριβής σύνθεση της επαγγελματικής κριτικής επιτροπής και τα αποτελέσματα της κριτικής επιτροπής και της τηλεψηφοφορίας κάθε χώρας κυκλοφόρησαν μετά τον τελικό. Τα μεμονωμένα αποτελέσματα από κάθε μέλος της κριτικής επιτροπής δημοσιεύτηκαν σε ανώνυμη μορφή.^[40][41] Η ελληνική κριτική επιτροπή αποτελούνταν από τους Χριστιάννα Δανέζη, Δημήτριο Μασούρα, Έλλη Καρβώνη, Νίκο Αντωνίου και Βικτώρια Χαλκίτη.^[40][41] Στον πρώτο ημιτελικό, η Ελλάδα τερμάτισε στην τρίτη θέση από τις δεκαεπτά συμμετοχές, σηματοδοτώντας την τρίτη συνεχόμενη πρόκριση της Ελλάδας στον τελικό. Στον πρώτο ημιτελικό του διαγωνισμού, η Ελλάδα έλαβε δώδεκα βαθμούς από τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία (κριτική επιτροπή) και τη Νορβηγία (τηλεψηφοφορία). Στον τελικό, η Ελλάδα έλαβε δώδεκα βαθμούς από τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Ελβετία, την Κύπρος, τη Νορβηγία και την Ολλανδία (κριτική επιτροπή) και την Αλβανία (τηλεψηφοφορία). Κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, η Ελλάδα απένειμε τους 12 βαθμούς της στην Αλβανία (τόσο στην κριτική επιτροπή όσο και στην τηλεψηφοφορία) στον πρώτο ημιτελικό και στο Αζερμπαϊτζάν (κριτική επιτροπή) και την Ισπανία (τηλεψηφοφορία) στον τελικό.^[36][39] Ο Έλληνας εκπρόσωπος, ο οποίος ανακοίνωσε την κορυφαία βαθμολογία των 12 πόντων που έδωσε η ελληνική κριτική επιτροπή στον τελικό, ήταν η περσινή εκπρόσωπος Stefania.^[30]

Βαθμοί που δόθηκαν από την Ελλάδα (Τελικός)[39]
Σκορ	Τηλεψηφοφορία	Επιτροπή
12 βαθμοί	Ισπανία	Αζερμπαϊτζάν
10 βαθμοί	Ουκρανία	Πολωνία
8 βαθμοί	Σερβία	Αυστραλία
7 βαθμοί	Ιταλία	Ρουμανία
6 βαθμοί	Νορβηγία	Μολδαβία
5 βαθμοί	Ηνωμένο Βασίλειο	Ισπανία
4 βαθμοί	Σουηδία	Ολλανδία
3 βαθμοί	Μολδαβία	Πορτογαλία
2 βαθμοί	Ρουμανία	Τσεχία
1 βαθμός	Γαλλία	Ιταλία

Τα ακόλουθα μέλη αποτελούνταν από την ελληνική κριτική επιτροπή:^[40][41]

• Χριστιάννα Δανέζη – Μουσικός, τραγουδίστρια-τραγουδοποιός
• Δημήτριος Μασούρας – Διευθυντής παραγωγής, δημιουργικός διευθυντής
• Έλλη Καρβώνη – Τραγουδίστρια-τραγουδοποιός
• Νίκος Αντωνίου – Μουσικός, παραγωγός
• Βικτώρια Χαλκίτη – Τραγουδίστρια-τραγουδοποιός

Αναλυτικά αποτελέσματα ψηφοφορίας από την Ελλάδα (Ημιτελικός 1)
Σειρά	Χώρα	Επιτροπή							Τηλεψηφοφορία
		Κριτής 1	Κριτής 2	Κριτής 3	Κριτής 4	Κριτής 5	Θέση	Βαθμοί	Θέση	Βαθμοί
01	Αλβανία	9	7	1	5	1	1	12	1	12
02	Λετονία	14	4	6	4	10	7	4	13
03	Λιθουανία	15	12	3	15	15	14		6	5
04	Ελβετία	11	6	15	10	7	13		15
05	Σλοβενία	12	11	9	14	12	16		16
06	Ουκρανία	6	13	7	7	6	8	3	2	10
07	Βουλγαρία	7	2	12	2	2	2	10	10	1
08	Ολλανδία	5	16	2	16	3	5	6	7	4
09	Μολδαβία	1	3	5	9	14	4	7	5	6
10	Πορτογαλία	13	14	4	1	11	6	5	8	3
11	Κροατία	2	1	14	13	4	3	8	11
12	Δανία	4	10	11	6	13	12		12
13	Αυστρία	16	8	10	3	8	9	2	9	2
14	Ισλανδία	8	9	13	12	16	15		14
15	Ελλάδα
16	Νορβηγία	3	15	16	11	5	10	1	4	7
17	Αρμενία	10	5	8	8	9	11		3	8

Αναλυτικά αποτελέσματα ψηφοφορίας από την Ελλάδα (Τελικός)
Σειρά	Χώρα	Επιτροπή							Τηλεψηφοφορία
		Κριτής 1	Κριτής 2	Κριτής 3	Κριτής 4	Κριτής 5	Θέση	Βαθμοί	Θέση	Βαθμοί
01	Τσεχία	8	9	12	15	5	9	2	21
02	Ρουμανία	4	7	8	9	4	4	7	9	2
03	Πορτογαλία	13	14	5	6	11	8	3	20
04	Φινλανδία	24	21	23	23	17	24		11
05	Ελβετία	21	10	11	14	14	16		23
06	Γαλλία	23	6	21	11	15	13		10	1
07	Νορβηγία	11	15	17	22	10	19		5	6
08	Αρμενία	14	23	14	18	19	23		15
09	Ιταλία	5	5	19	19	21	10	1	4	7
10	Ισπανία	19	19	1	17	7	6	5	1	12
11	Ολλανδία	6	16	16	7	6	7	4	12
12	Ουκρανία	16	13	13	10	18	17		2	10
13	Γερμανία	22	24	10	16	13	21		19
14	Λιθουανία	17	12	18	20	12	22		16
15	Αζερμπαϊτζάν	1	1	2	1	1	1	12	22
16	Βέλγιο	12	8	24	5	20	12		18
17	Ελλάδα
18	Ισλανδία	9	11	15	12	23	14		24
19	Μολδαβία	3	4	9	8	16	5	6	8	3
20	Σουηδία	10	17	22	24	9	18		7	4
21	Αυστραλία	7	3	4	2	3	3	8	13
22	Ηνωμένο Βασίλειο	15	20	20	21	8	20		6	5
23	Πολωνία	2	2	3	3	2	2	10	14
24	Σερβία	18	18	7	4	24	11		3	8
25	Εσθονία	20	22	6	13	22	15		17