Πυρολουσίτης
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο πυρολουσίτης (αγγλ. pyrolusite) είναι ορυκτό του μαγγανίου, αποτελούμενο κυρίως από διοξείδιο του μαγγανίου (MnO2).
 Πυρολουσίτης Προέλευση:Νέα Νότια Ουαλία, Αυστραλία | |
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Οξείδια (ομάδα ρουτιλίου) |
| Χημικός τύπος | MnO2 |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 4,4 - 5,1 gr/cm3 |
| Χρώμα | Σιδηρομέλαν, μέλαν, ενίοτε κυανίζον |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Τετραγωνικό |
| Κρύσταλλοι | Πρισματικοί, σπάνιοι |
| Υφή | Ινώδης, κοκκώδης, βοτρυοειδής, ενίοτε στιφρή, συχνά δενδριτική |
| Διδυμία | - |
| Σκληρότητα | 6,5 (κρύσταλλοι) 2 - 6 (συσσωματώματα) |
| Σχισμός | Τέλειος κατά {110} |
| Θραύση | Ανώμαλη, ενίοτε κογχοειδής |
| Λάμψη | Μεταλλική έως θαμπή |
| Γραμμή κόνεως | Μέλαινα, ελαφρώς κυανίζουσα |
| Πλεοχρωισμός | Όχι |
| Διαφάνεια | Αδιαφανής |
| Ανευρίσκεται | Παγκοσμίως |
| Παραλλαγές | Πολιανίτης |
Γενικά
Το όνομά του προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «πυρ» και «λούω», επειδή αρχικά τον χρησιμοποιούσαν για την αφαίρεση κηλίδων από το γυαλί. Οι ψευδομορφώσεις του φέρονται υπό τη γενική ονομασία πολιανίτης (polianite).
Σχηματίζεται σε ισχυρά οξειδωτικές συνθήκες από μαγγανιούχες υδροθερμικές αποθέσεις. Σχηματίζεται επίσης σε αβαθείς πυθμένες λιμνών και, συνήθως, αποτελεί προϊόν εξαλλοίωσης του μαγγανίτη. Συνδέεται επίσης με χαουσμανίτη, μπραουνίτη, αιματίτη και χαλκοφανή.
Ανευρίσκεται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Βασικοί παραγωγοί του μεταλλεύματος είναι, σήμερα, η Γεωργία και η Ουκρανία. Απαντά επίσης στη Γερμανία, την Ινδία, την Κίνα, τη Νότια Αφρική, τη Βραζιλία, την Αυστραλία, την Γκαμπόν και τις ΗΠΑ (Πολιτείες Μινεσότα, Μίσιγκαν και Νέο Μεξικό). Η παραλλαγή του πολιανίτη απαντά σε αφθονία στο Ζαΐρ.
Στην Ελλάδα απαντά στη νήσο Μήλο, στα μεταλλεία Λαυρίου (Αγ. Κωνσταντίνος, Καμάριζα, Ιλάριον Νο 50, Εσπεράντσα, Πλάκα και km - 3) και στα μεταλλεία Κασσάνδρας (Μαδέμ-Λάκκο και Πιαβίτζα)
Είναι το βασικότερο μετάλλευμα από το οποίο εξάγεται μαγγάνιο, συνήθως με αναγωγή του σε κλιβάνους.
Χρησιμεύει επίσης για την παρασκευή χλωρίου:
- 4 HCl + MnO2 → MnCl2 + 2 H2Ο + Cl2
Δείτε επίσης
Πηγές
Βιβλιογραφία
- James Dwight Dana: Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008, ISBN 1-4437-4224-4
- John W. Anthony, Richard A. Bideaux, Kenneth W. Bladh, and Monte C. Nichols: Handbook of Mineralogy, Mineral Data Publishing, USA (από το 2001 το κοπυράιτ της έκδοσης έχει η «Mineralogical Society of America»)