Περιοχή Όφεως (Πόντος)
Η περιοχή Όφεως του Πόντου είναι τμήμα της επαρχίας Τραπεζούντας, στα ανατολικά της Τραπεζούντας και δυτικά της Ριζούντας.[1][2] Ο πληθυσμός της είναι 43.591 κάτοικοι σύμφωνα με απογραφή του 2022.[3]
Ιστορία
Η επαρχία του Όφι βρισκόταν ανατολικά της Τραπεζούντας, ανάμεσα στις επαρχίες των Σουρμένων και της Ριζούντας. Ο ποταμός Όφις αποτελούσε το φυσικό σύνορο που διαχώριζε τα χωριά των εξισλαμισμένων ελληνικών πληθυσμών από τα χριστιανικά ελληνικά χωριά Χάλτ’ (Sogutlu), Ζουρέλ (Sarakoy), Κουρίτσ’ (Sivrice), Κρηνίτα (Catalsogut), Κοφκία (Yaniktas), Γίγα (Yiga), Ζησινό (Bolumlu) και Λέκκα (Camli). Παρά τη θρησκευτική διαφορετικότητα, η γλώσσα επικοινωνίας όλων των Οφιτών ή Οφλήδων, όπως τους αποκαλούσαν οι Τούρκοι, ήταν η Οφιτική Ποντιακή.[4][5][6]
Σύμφωνα με τα δεδομένα των οθωμανικών φορολογικών κατάστιχων που σώζονται για την περιοχή φαίνεται πως τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 16ου αιώνα η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της κοιλάδας διατηρούσε τον χριστιανικό της χαρακτήρα. Ο 17ος και ο 18ος αιώνας υπήρξαν καθοριστικοί για τον σχεδόν όλοκληρωτικό εξισλαμισμό των χωριών του Όφεως. Αυτή την περίοδο πολλοί Χριστιανοί μετακινήθηκαν στις ορεινές περιοχές της άνω κοιλάδας, μακριά από περιοχές με αυξανόμενη παρουσία Μουσουλμάνων.[7] Η δραματική αλλαγή στον θρησκευτικό χαρακτήρα της περιοχής, ωστόσο, δεν συνοδεύτηκε από μια παράλληλη αντικατάσταση της ελληνικής ποντιακής διαλέκτου από την τουρκική.[8]
Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923, οι Οφίτες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Παρανεστίου της Δράμας (στα χωριά Πολυνέρι, Καλλίκρουνο, Πάστροβα, Περίβλεπτον, Μελισσοχώρι, Μεσοχώρι και Ντούκοβο), στο χωριό Παντοκερασιά του νομού Κιλκίς, όπου συμβίωναν με πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη, και τέλος, στην κωμόπολη Φιλώτα της Κοζάνης, όπου συνυπήρχαν μαζί με Πόντιους πρόσφυγες από την περιοχή του Καυκάσου.[4]
Σήμερα στην περιοχή κατοικεί μια μειοψηφία από ελληνόφωνους (δίγλωσσους) μουσουλμάνους, γνώστες της μακρινής χριστιανικής καταγωγής τους και ισχυρής τουρκικής συνείδησης.[9] Πιστεύεται πως τα ελληνικά μιλιούνται σε περίπου 30 χωριά του Όφεως και της γειτονικής επαρχίας Çaykara/Κατωχωρίου, από περίπου 5.000 άτομα.[9][10]
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Of, Trabzon στο Wikimedia Commons
