Περιθοίδες
Οι Περιθοίδες (αρχαία ελληνικά: Περιθοῖδαι),[2] (ο δήμος: Περιθοιδών) ήταν αρχαίος οικισμός και δήμος της Οινηίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας). Με το ίδιο όνομα (Περιθοίδες) ονομάζονταν και οι δημότες του δήμου αυτού.
 Επιτύμβια στήλη του Θρασέα από τον δήμο των Περιθοιδών και της Ευανδρίας, σε πεντελικό μάρμαρο, περί το 350-340 π.Χ., (αρχαιολογική συλλογή Antikensammlung), Μουσείο Περγάμου Βερολίνου.[1] | |
| Γενικά στοιχεία | |
|---|---|
| Ονομασία | Περιθοῖδαι |
| Άλλες ονομασίες | Κοιρωνίδαι, Φιλιείς, Κοιρωνίδες |
| Κύριος οικισμός | Περιθοίδες |
| Διοικητικά στοιχεία | |
| Ταυτότητα | δήμος της αρχαίας Αττικής |
| Ονομασία δήμου | Δήμος Περιθοιδών |
| Ονομασία δημότη | Περιθοίδης |
| Φυλή | Οινηίδα |
| Τριττύς | Άστεως |
| Σύστημα εξουσίας | Πόλη–κράτος |
| Πολιτικό σύστημα | Αθηναϊκή Δημοκρατία |
| Τίτλος ηγέτη | δήμαρχος |
| Λήψη αποφάσεων | Αρχαία Βουλή & Δήμος |
| Αριθμός βουλευτών | |
| 1η περίοδος 508 – 307/306 π.Χ. | 3 |
| 2η περίοδος 307/306–224/223 π.Χ. | 3 |
| 3η περίοδος 224/223–201/200 π.Χ. | 3 |
| 4η περίοδος 201/200 π.Χ.– 126/127 | άγνωστος |
| 5η περίοδος 126/127–3ος αιώνας | άγνωστος |
| Ιστορική εξέλιξη | |
| Ίδρυση | 508 ΠΚΕ |
| Λήξη | 3ος αιώνας |
| Λατρευτικές παραδόσεις | |
| Μυθολογία | Πειρίθους |
| Αρχαιολογία | |
| Περιοχή | |
| Αρχαία Αττική | |
_Attica_Demos_II-el.svg) | |
| Οι δήμοι της αρχαίας Αττικής | |
Ονομασία
Ο δήμος πήρε το όνομά του από τον μυθικό, επώνυμο ήρωα Πειρίθου (ο Πειρίθους αναφέρεται σε άλλες πηγές και ως Περίθοος ή Πειρίθοος), ο οποίος ήταν βασιλιάς των Λαπιθών, σύζυγος της Ιπποδάμειας και φίλος του Θησέα. Από αυτόν ξεκίνησε το αρχαίο γένος και η οικογένεια των Περιθοιδών, η οποία είχε ισχυρή παρουσία στο δήμο. Η ίδια οικογένεια αποτελούσε και μέρος της οικογένειας των Κορωνιδών (απόγονοι της Κορωνίδας) ή των Κροκωνιδών (απόγονοι του Κρόκωνα), οι οποίοι ισχυριζόντανε ότι κατάγονταν από γιο του Τριπτολέμου.
Τοποθεσία των αρχαίων Περιθοιδών
Ο δήμος των Περιθοιδών, ήταν δήμος, του άστεως.[3] Σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο του δήμου βρισκόταν στην πεδιάδα του Κηφισού, δυτικά της Αθήνας,[4][5] κατά μήκος της Ιεράς Οδού, κοντά στο σημερινό Αιγάλεω, χωρίς να έχει ταυτιστεί επακριβώς ο αρχαίος δήμος με κάποια σημερινή περιοχή.
Κοιρωνίδαι, Φιλιείς, Περιθοίδαι
Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής σε αντιδιαστολή με τους σύγχρονους ερευνητές τοποθετούσε τον δήμο Περιθοιδών στη περιοχή Κορακάς και αναφέρει ότι «απέχει δε ο Κορακάς από Μαραθώνος ώρας τρεις ως έγγιστα».[6] Ο ίδιος ερευνητής αναφέρει,[6] ότι ο Αρποκρατίων «λέγει ότι οι Κοιρωνίδαι τρισίν ονόμασι προσηγορεύθησαν Κοιρωνίδαι, Φιλιείς, Περιθοίδαι», στη βάση της ερμηνείας του λήμματός του για το γένος των Κοιρωνιδών, στο έργο του «Λεξικόν των δέκα ρητόρων».[7]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[8] ως μέλος της Οινηίδας φυλής, συμμετείχε με 3 βουλευτές κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.), στην αρχαία Βουλή των 500. Τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.), συμμετείχε επίσης με 3 βουλευτές στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη περίοδο (201/200 π.Χ. – 126/127), καθώς και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.
Οι κάτοικοι των Περιθοιδών
Ο δημότης των αρχαίων Περιθοιδών ονομαζόταν Περιθοίδης.[9]
Επιτύμβια στήλη Θρασέα και Ευανδρίας
Η επιτύμβια αττική στήλη του Θρασέα Περιθοίδη (από τον δήμο των Περιθοιδών) και της Ευανδρίας,[10] εκτίθεται στο Μουσείο Περγάμου Βερολίνου. Βρέθηκε στην Αθήνα στην Αγία Τριάδα (δηλαδή στην περιοχή του αρχαίου Κεραμεικού). Ανήκε στη Συλλογή Sabouroff και στην συνέχεια αποκτήθηκε από αυτήν, το 1884, για λογαριασμό της Συλογής Antikensammlung του Βερολίνου. Η στήλη είναι σε διαστάσεις 160 πόντους ύψος Χ 91 πόντους πλάτος, σε πεντελικό μάρμαρο και χρονολογείται μεταξύ 350-340 π.Χ.[1][11]
Προσωπικότητες από τις Περιθοίδες
- Υπέρβολoς, γεννήθηκε τον πέμπτο αιώνα π.Χ., (πιθανόν είχε πολιτογραφηθεί)
Δείτε επίσης
Παραπομπές - σημειώσεις
Πηγές – βιβλιογραφία
Πρωτογενείς πηγές
- Αρποκρατίων, «Λεξικὸν τῶν δέκα ῥητόρων», Κ', λήμμα "ΚΟΙΡΩΝΙΔΑΙ".
- Ελληνικές επιγραφές - IG II² 7219 και Περιθοιδ Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
- Perithoedae, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
- John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”, (49, 68, 111 Nr. 107, Tab. 6.). Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
- John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 133.
- Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- «Perithoidai». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
- Traill, J. «Places: 580068 (Perithoidai)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2017.
- Perithoidai, Kephisos valley, W Athens, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
- Perithoidai, στην ιστοσελίδα: ASCSA Digital Collections και https://web.archive.org/web/20170422162836/http://www.ascsa.edu.gr/ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
- Perithoidai, Lexicon of Greek Personal Names (LGPN).
- Perithoidai, Attic Inscriptions Online.
- Perithoidai, στην ιστοσελίδα: digital.library.cornell.edu του Πανεπιστημίου Κορνέλ.