Πεζογραφία

Η πεζογραφία αποτελεί είδος γραφής του πεζού λόγου κατά το οποίο ο συγγραφέας αφηγείται μια ιστορία την οποία παρουσιάζει σε πρώτο ή σε τρίτο πρόσωπο, χρησιμοποιώντας τον διάλογο ή συνδυάζοντας τα προηγούμενα. Σκοπός της είναι να εξυπηρετήσει την κοινή ανάγκη του ανθρώπου για συνεννόηση (επικοινωνία). Οι συνηθέστερες μορφές της πεζογραφίας είναι το μυθιστόρημα και το διήγημα^[1]. Ο λογοτέχνης - συγγραφέας πεζογραφίας ονομάζεται πεζογράφος και οι τεχνικές αφήγησης (τρόποι) που χρησιμοποιεί "αφηγηματικός τρόπος".

Ιστορική εξέλιξη της πεζογραφίας

Από την περίοδο των κλασικών χρόνων οι αρχαίοι Έλληνες ασχολήθηκαν με τον αφηγηματικό τρόπο, με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη να είναι οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τους όρους "διήγησις" και "μίμησις" τόσο στην ποίηση όσο και στην πεζογραφία. Στη διήγηση ο πεζογράφος έχει τον ρόλο του αφηγητή και παρουσιάζει ο ίδιος την ιστορία του έργου που πραγματεύεται. Στη μίμηση ο αφηγητής παίρνει τη θέση των προσώπων που πρωταγωνιστούν στον μύθο είτε μιλώντας με τη δική τους φωνή είτε διηγούμενος ο ίδιος το έργο με ταυτόχρονη παρεμβολή τρίτων προσώπων (μικτός τρόπος).

Νεοελληνική πεζογραφία

Ο όρος νεοελληνική πεζογραφία αναφέρεται στην πεζογραφία που αναπτύχθηκε στην Ελλάδα από τον 11ο αιώνα και μετά, εντάσσεται στη νεοελληνική λογοτεχνία και χωρίζεται αντίστοιχα σε τρείς μεγάλες περιόδους:

την υστεροβυζαντινή, δηλαδή μέχρι την άλωση της Κωνσταντινούπολης,
την περίοδο 1453-1821, μέχρι την επανάσταση του '21,
τη νεότερη, από το 1821 έως σήμερα.

Μοντερνιστική πεζογραφία

Η μοντερνιστική πεζογραφία χαρακτηρίζεται για την ανοικτή και ελεύθερη πλοκή της, διαφέροντας έτσι από τις παραδοσιακές μορφές της ρεαλιστικής πεζογραφίας. Το μοντερνιστικό μυθιστόρημα δίνει έμφαση στον εσωτερικό κόσμο και την υποκειμενικότητα του ατόμου και όχι στην εξωτερική και κοινωνική πραγματικότητα, καλλιεργώντας κυρίως τη ροή της συνείδησης, ένα είδος εσωτερικού μονολόγου, τους ελεύθερους συνειρμούς και την ενδοσκόπηση. Η ψυχολογική ανάλυση και ο στοχασμός έχουν το προβάδισμα έναντι της αναπαράστασης της εξωτερικής πραγματικότητας^[2].