Ουκρανοί στο Καζακστάν

Από τα τέλη του 18ου αιώνα, πολλοί Ουκρανοί άποικοι ήρθαν στο Καζακστάν. Οι πρώτοι ήταν οι εξόριστοι Χαϊνταμάκοι, μέλη παραστρατιωτικών ουκρανών αγροτών και ομάδες Κοζάκων που είχαν σταλεί από τη ρωσική κυβέρνηση στο Καζακστάν μετά την αποτυχημένη εξέγερση του 1768.

Περισσότερο σημαντικό από την άποψη της συνεισφοράς τους στην ουκρανική εθνική ομάδα στο Καζακστάν ήταν ένα μεγάλο κύμα εποίκων που άρχισε να φτάνει στο Καζακστάν από σχεδόν όλες τις περιοχές τις Ουκρανίας που αποτελούσαν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Αναζητώντας περισσότερες ευκαιρίες και ελεύθερη γη, οι εθελοντικοί αυτοί μετανάστες αριθμούσαν περίπου 100.000 άτομα στο Καζακστάν και σε παρακείμενες περιοχές της Ρωσίας στα τέλη του αιώνα. Αυτό το κίνημα κλιμακώθηκε σημαντικά με τις γεωργικές μεταρρυθμίσεις του ρώσου πρωθυπουργού Πιότρ Στολίπιν στις αρχές του 20ου αιώνα. Μεταξύ του 1897 και του 1917, το ποσοστό του πληθυσμού του Καζακστάν που ήταν ουκρανικής εθνικότητας αυξήθηκε από το 1,9% στο 10,5%. Είχαν την τάση να εγκαθίστανται σε περιοχές που έμοιαζαν περισσότερο με την Ουκρανία, στα βόρεια του Καζακστάν. Το 1917, οι Ουκρανοί αποτελούσαν περίπου το 29,5% του πληθυσμού της περιφέρειας Ακμόλα και το 21,5% του πληθυσμού της περιφέρειας Τουργγκάι. Το 1926, σύμφωνα με την απογραφή, στο Καζακστάν ζούσαν 860.000 Ουκρανοί.

Κατά την διάρκεια της διαδικασίας κολλεκτιβοποίησης την δεκαετία του 1930, περίπου 64.000 οικογένειες Ουκρανών κουλάκων (σχετικά πλούσιοι χωρικοί) επανεγκαταστάθηκαν βίαια στο Καζακστάν.

Οι πρώτοι δυτικοί Ουκρανοί είχαν απελαθεί με τη βία στο Καζακστάν από τις περιοχές της Γαλικίας και της Βολχινίας, όταν η Σοβιετική Ένωση προσάρτησε την Δυτική Ουκρανία το 1939-1940. Ακολουθήθηκαν από περισσότερους απελαθέντες από τη δυτική Ουκρανία, οι οποίοι κατηγορούνταν ότι ήταν μέλη της Οργάνωσης των Ουκρανών Εθνικιστών. Από τους τελευταίους, περίπου 8.000 στάλθηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας κοντά στην Καραγκάντα και πολλοί από αυτούς έμειναν εκεί, αφού εξέτισαν τις ποινές τους. Οι απόγονοι των Ουκρανών μεταναστών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τείνουν να κυριαρχούν στο προσωπικό των Ουκρανικών πολιτιστικών κέντρων στο Καζακστάν.

Σε μια προσπάθεια να διαφοροποιήσει τις ουκρανικές και ρωσικές κοινότητες του Καζακστάν, η κυβέρνηση του Καζακστάν έχει υποστηρίξει ενεργά τις ουκρανικές πολιτιστικές φιλοδοξίες^[3] και έχει χρηματοδοτήσει μια ουκρανική εφημερίδα. Ουκρανικές οργανώσεις λειτουργούν ελεύθερα στο Καζακστάν. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 20 ουκρανικά πολιτιστικά κέντρα που χρηματοδοτούν κατηχητικά σχολεία, χορωδίες και ομάδες παραδοσιακού χορού. Η πρωτεύουσα Αστάνα έχει ένα ουκρανικό λύκειο και ένα κατηχητικό σχολείο.^[4] Τα βάσανα που πέρασαν οι Καζάκοι και οι Ουκρανοί στα χέρια των Σοβιετικών, τονίζονται από καζακο-ουκρανούς ακτιβιστές.

Αν και η ουκρανική γλώσσα εξακολουθεί να είναι σημαντική στις αγροτικές περιοχές με συμπαγή ουκρανικό πληθυσμό και υποστηρίζεται ενεργά από την κυβέρνηση του Καζακστάν, η χρήση της ρωσικής γλώσσας τείνει να κυριαρχήσει στην ουκρανική κοινότητα του Καζακστάν. Λόγω της αφομοίωσης με τον ρωσικό πολιτισμό, το ποσοστό του ουκρανικού πληθυσμού στο Καζακστάν που δηλώνει την ουκρανική γλώσσα ως μητρική γλώσσα μειώθηκε από 78,7% το 1926 σε μόνο 36,6% σήμερα. Οι περισσότεροι Ουκρανοί στο Καζακστάν, όταν έρχονται αντιμέτωποι με την πίεση από τους Καζάκους, τείνουν να ενώνονται με τους συμπατριώτες Σλάβους, τους Ρώσους. Επομένως υπάρχει κάπως ένα πολιτιστικό χάσμα εντός της ουκρανικής κοινότητας του Καζακστάν ανάμεσα σε εκείνους που διατηρούν μια ουκρανική πολιτική και πολιτιστική ταυτότητα (σε μεγάλο βαθμό απόγονοι μεταναστών του 20ου αιώνα) και σε εκείνους που έχουν πολιτισμικά και γλωσσικά εκρωσιστεί (απόγονοι εκείνων που μετανάστευσαν στο Καζακστάν νωρίτερα).

Η ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία άρχισε την ύπαρξή της στο Καζακστάν, όταν οι πρώτοι δυτικοί Ουκρανοί εξορίστηκαν εκεί κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά από αυτόν. Επικεντρωμένη στην Καραγκάντα, οι υπηρεσίες της εκκλησίας γίνονταν σε σπίτια μέχρι το χτίσιμο της πρώτης Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας το 1978. Η πρώτη Ουκρανική Ελληνοκαθολική Εκκλησία χτίστηκε το 1996. Επί του παρόντος, το Καζακστάν έχει εννέα ενορίες της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας. Ο επικεφαλής της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας Μεγάλος αρχιεπίσκοπος Λουμπομίρ Χουσάρ επισκέφτηκε την ουκρανική Εληνοκαθολική κοινότητα το 2002.^[5]

Ο πληθυσμός Ουκρανών, Καζάκων και Ρώσων στα κυβερνεία της Καζακικής ΑΣΣΔ στην απογραφή του 1926.^{[6][7][8][9][10]}:

Ο πληθυσμός των Ουκρανών στις τελευταίες απογραφές: