Μοσχάτο
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
23°40′54.5″E / 37.953389°N 23.681806°E
Το Μοσχάτο είναι νότιο προάστιο της Αθήνας[1][2], δημοτική ενότητα και έδρα του Δήμου Μοσχάτου-Ταύρου της Περιφερειακής Ενότητας Νοτίου Τομέα Αθηνών. Οριοθετείται δυτικά από τον Κηφισό και ανατολικά από την τεχνητή κοίτη του Ιλισού, ενώ νοτίως βρέχεται από τον Φαληρικό όρμο. Το βόρειο τμήμα του διασχίζουν οι γραμμές του Ηλεκτρικού και η οδός Πειραιώς που χωρίζουν την περιοχή κατοικίας από τη βιομηχανική περιοχή του Μοσχάτου, η οποία περιλαμβάνει βιοτεχνίες υποδημάτων, ενδυμάτων, τροφίμων, κεραμικών και οικοδομικών υλικών.
| Μοσχάτο | |
|---|---|
 Ιερός Ναός Αγίου Κωνσταντίνου & Ελένης | |
  Μοσχάτο | |
 | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Μοσχάτου-Ταύρου |
| • Δήμαρχος | Ανδρέας Ευθυμίου |
| Υψόμετρο | 0 μέτρο |
| Πληθυσμός | 25.322 (2021) |
| Ταχ. κωδ. | 183 xx |
| Τηλ. κωδ. | 210 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Οι κάτοικοι του Μοσχάτου το 1940 αριθμούσαν μόλις τους 12.903, ενώ κατά την απογραφή του 2001 ανέρχονταν στους 23.513. Το 2011 με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, ο Δήμος Μοσχάτου συγχωνεύτηκε με τον Ταύρο για να δημιουργηθεί ο νέος Δήμος Μοσχάτου-Ταύρου.
Η κεντρική και μεγαλύτερη πλατεία του Μοσχάτου είναι η Πλατεία Μεταμορφώσεως όπου βρίσκεται και ο ομώνυμος καθεδρικός ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, ενώ η δεύτερη μεγαλύτερη πλατεία είναι η Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου η οποία βρίσκεται στην οδό Κοραή, απέναντι από το Δημαρχείο της πόλης. Το Μοσχάτο διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο σύγχρονων πεζοδρόμων.
Ο δήμος Μοσχάτου είναι μέλος του Περιβαλλοντικού Συνδέσμου Δήμων Πειραιά - Αθήνας και του Διαδημοτικού Κέντρου Περίθαλψης Αδέσποτων Ζώων.
Ιστορία
Στην αρχαιότητα η περιοχή φαίνεται να έχει πλούσια ιστορία. Το Μοσχάτο αποτελούσε έδαφος του Τετρακώμου, δηλαδή τεσσάρων δήμων του Πειραιά, του Φαλήρου (σημερινού Π. Φαλήρου) των Θυμαιταδών που τοποθετείται στα δυτικά του Πειραιά στο σημερινό Κερατσίνι, και το γνωστό από αρχαία κείμενα δήμο της Ξυπέτης, του οποίου η θέση δεν έχει καθοριστεί ακόμη. Προς το τέλος του 18ου αιώνα η παραλία ανάμεσα στα δύο Φάληρα, που ένα μεγάλο τμήμα της ανήκει στο Μοσχάτο, ονομαζόταν από τους ξένους περιηγητές Μεσία. [3]
Εκπαίδευση
Στο Μοσχάτο υπάρχουν 3 παιδικοί κρατικοί σταθμοί, 5 νηπιαγωγεία, 6 δημοτικά σχολεία, 3 γυμνάσια και 2 λύκεια, παράλληλα λειτουργεί και ένα νυχτερινό γυμνάσιο-λύκειο ενώ πίσω από το σταθμό του Ηλεκτρικού λειτουργεί η επαγγελματική σχολή Ο.Α.Ε.Δ..
Το πρώτο ιδιωτικό σχολείο που λειτουργεί μέχρι και σήμερα στο Μοσχάτο είναι η Σχολή Λαμπίρη, ένα ιδιωτικό εκπαιδευτήριο με προσχολική εκπαίδευση, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο και λύκειο, ενώ στην οδό Πειραιώς έχει την έδρα του το Κέντρο Ελευθέρων Σπουδών IST STUDIES, στην λεωφόρο Ποσειδώνος το κολέγιο SBE και στην οδό Κοραή το SAE Creative Media College. Παλιότερα στο Μοσχάτο λειτουργούσαν και οι Σχολές Ράδου, ιδιωτικό σχολείο στην οδό Χρ. Σμύρνης στο ύψος της γέφυρας.
Η παραλία του Μοσχάτου αποτελεί το τμήμα του Φαληρικού Όρμου μεταξύ των εκβολών του Κηφισού και του Ιλισού. Ο Φαληρικός Όρμος περιλαμβάνει συνολική έκταση 800 στρεμμάτων κατά μήκος της ακτογραμμής 2 χλμ από το ΣΕΦ (Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας) στην περιοχή του Νέου Φαλήρου ως το Παλαιό Φάληρο.[4] Μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε περιοχή χαμηλής δόμησης και ζώνη παραθερισμού. Από τα τέλη της δεκαετίας του ‘60 και στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 ξεκίνησαν οι εκτεταμένες επιχωματώσεις, η κατασκευή του παραλιακού δρόμου και η πύκνωση του οικιστικού ιστού, με αποτέλεσμα την αποκοπή της πόλης από το παραλιακό μέτωπο. Στην περίοδο των ολυμπιακών αγώνων δημιουργήθηκαν πολλές εγκαταστάσεις στην περιοχή του Φαληρικού όρμου, από τις οποίες όμως δεν βρίσκεται καμία στην παραλιακή περιοχή του Μοσχάτου. Από το 2013 με προεδρικό διάταγμα εγκρίνεται πρόγραμμα με στόχο την ανάπλαση της περιοχής, της αντιπλημμυρικής θωράκισης και της δημιουργίας Μητροπολιτικού Πάρκου.
Αποκριάτικο καρναβάλι
Ο δήμος Μοσχάτου από το 1987 φιλοξενεί κάθε χρόνο το μεγαλύτερο καρναβάλι της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας. Πραγματοποιούνται εντυπωσιακές παρελάσεις αρμάτων με πληρώματα από τη Βραζιλία και χιλιάδων μεταμφιεσμένων ενώ διοργανώνονται διάφορες θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις διάρκειας δύο εβδομάδων.
Παραλία Μοσχάτου
Η παραλία του Μοσχάτου αξιοποιήθηκε για παραθερισμό, ενώ το 19ο αιώνα μετά την δημιουργία του σιδηροδρόμου αναπτύχθηκαν χαμηλής έντασης βιομηχανικές δραστηριότητες. Σε χάρτη του 1882 εμφανίζεται ένα εργοστάσιο χαρτιού στις εκβολές του Ιλισού.
Το 1965 ο ΕΟΤ προκηρύσει διαγωνισμό για την τουριστική αξιοποίηση του φαληρικού μετώπου. Το 1968 ξεκινούν τα έργα επιχώσεων και το 1972 ακολουθεί η νέα κοίτη του Κηφισού και η υπερυψωμένη παραλιακή λεωφόρος. Τα έργα αυτά αποκόπτουν τον οικιστικό ιστό από το παράκτιο μέτωπο και σταδιακά δημιουργούν έντονο πρόβλημα στην περιοχή λόγω συγκράτησης των πλημμυρικών ροών.
Το 2002 με προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ Δ 233/2002) εγκρίνεται το Ειδικό Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΕΣΟΑ) στο οποίο η παραλία του Μοσχάτου χαρακτηρίζεται ως ζώνη Α1 και προβλέπεται η δημιουργία οικολογικού πάρκου και υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδο ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ και κολυμβητήριο) για ολυμπιακή χρήση.
Τα σχέδια της εταιρείας “Ολυμπιακά ακίνητα Α.Ε.” συνάντησαν αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία, ενώ το 2007 η έκταση παραχωρήθηκε στον δήμο. [5]
Κλίμα
Το Μοσχάτο λόγω της θέσης του στην Αθηναϊκή Ριβιέρα παρουσιάζει κλίμα θερμής στέπας με ήπιους χειμώνες και θερμά καλοκαίρια.
| Κλιματικά δεδομένα Μοσχάτο 20 m a.s.l. | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Μήνας | Ιαν | Φεβ | Μάρ | Απρ | Μάι | Ιούν | Ιούλ | Αύγ | Σεπ | Οκτ | Νοε | Δεκ | Έτος |
| Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) | 21.1 | 20.8 | 25.0 | 28.9 | 29.9 | 35.8 | 39.7 | 38.3 | 33.7 | 31.4 | 27.1 | 22.3 | 39,7 |
| Μέση Μέγιστη °C (°F) | 16.0 | 16.3 | 17.5 | 20.7 | 24.9 | 30.8 | 34.9 | 33.5 | 29.4 | 25.8 | 22.0 | 18.7 | 24,21 |
| Μέση Μηνιαία °C (°F) | 12.7 | 12.6 | 13.7 | 17.2 | 21.2 | 27.0 | 30.9 | 30.0 | 25.7 | 22.0 | 18.2 | 15.1 | 20,53 |
| Μέση Ελάχιστη °C (°F) | 9.4 | 8.9 | 9.9 | 13.7 | 17.5 | 23.1 | 26.9 | 26.4 | 22.0 | 18.1 | 14.4 | 11.5 | 16,82 |
| Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) | 3.7 | 0.7 | 1.3 | 10.3 | 13.3 | 17.7 | 19.8 | 20.7 | 14.8 | 13.8 | 6.3 | 6.0 | 0,7 |
| Βροχόπτωση mm (ίντσες) | 57,4 | 28,6 | 24,9 | 9,9 | 13,8 | 18,6 | 2,2 | 9,7 | 71,2 | 5,1 | 32,9 | 39,2 | 313,5 |
| Πηγή #1: Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Μαρ 2022 - Μαρ 2024) [6] | |||||||||||||
| Πηγή #2: Σταθμός Μοσχάτου [7] | |||||||||||||
Ανάπλαση
Το 2016 με απόφαση της Περιφέρειας Αττικής προκηρύχθηκε η α΄ φάση του έργου ανάπλασης του φαληρικού όρμου που περιλαμβάνει αντιπλημμυρικά έργα και την υπογειοποίηση και μετατόπιση της λεωφόρου Ποσειδώνος. Το αρχικό σχέδιο για την ανάπλαση εκπόνησε ο διεθνούς φήμης Ιταλός αρχιτέκτονας Renzo Piano.
Στη β΄ φάση προβλέπεται η δημιουργία οικολογικού πάρκου στην περιοχή του Μοσχάτου.
Διεκδικήσεις
Με αφορμή τα έντονα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής η Κίνηση Πολιτών Μοσχάτου “Μεσοποταμία”[8] δραστηριοποιείται από το 2003, έχοντας πραγματοποιήσει δράσεις για την δημιουργία πάρκου στην παραλία του Μοσχάτου.
Συγκοινωνίες
Συνδέεται οδικά με το κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά μέσω της οδού Πειραιώς και μέσω της λεωφόρου Ποσειδώνος με τα άλλα προάστια. Ο δήμος εξυπηρετείται από το σιδηροδρομικό δίκτυο του Ηλεκτρικού και του τραμ (γραμμή 1), και αστικές λεωφορειακές γραμμές.
Κοινοτάρχες και δήμαρχοι Μοσχάτου
Πρόεδροι της Κοινότητας Μοσχάτου υπηρέτησαν χρονολογικά οι: Δημ. Μιχαλοδημητράκης (1927-36), Κων. Σπυρόπουλος (1936), Κων. Μανίσαλης (1936), Νικ. Μάνεσης (1940-41), Ρογκαβόπουλος (1941), Βασ. Γιωργαντής (1941-43).[9] Δήμαρχοι διετέλεσαν οι :[10]
| Δήμος Μοσχάτου | ||
|---|---|---|
| 1944-1945 | Βασίλειος Χατζινης | Εξελέγη διά βοής[9] |
| 1945-1946 | Λεωνίδας Ι. Τσάκωνας[9] (19?? - 25 Μαρτίου 1992) Κτηματίας.[11] | |
| 1946-1955 | Βασίλειος Γιωργαντής[9] | |
| 1955-1967 | Ορέστης Ε. Κολοκοτρώνης[12] | Επανεξελέγη το 1964. Παρέμεινε δήμαρχος το 1967 με αναπληρωτή τον Χρήστο Ι. Τσιρώνη.[13] |
| 1975-1986 | Ανδρέας Παπαδημητρίου (1922-2017) | Πρώτος αιρετός δήμαρχος μεταπολιτευτικά. Απεβίωσε σε ηλικία 95 ετών στις 2 Ιουνίου 2017.[14] |
| 1987-2010 | Ταξιάρχης Παπαντώνης (1942-2018) | Γιατρός καρδιολόγος, πρώην διοικητής του Κρατικού Νοσοκομείου Νικαίας.[15] |
| Δήμος Μοσχάτου-Ταύρου | ||
| 2011- | Ανδρέας Ευθυμίου | |
Αθλητισμός
Στο Μοσχάτο δραστηριοποιούνται στο ποδόσφαιρο οι σύλλογοι Α.Ε. Μοσχάτου (έτος ίδρυσης 1926), Θύελλα Μοσχάτου (έτος ίδρυσης 1979) και Αναγέννηση Μοσχάτου (έτος ίδρυσης 1980) με έδρα το Δημοτικό Γήπεδο Μοσχάτου.
Μέχρι το 2012 ποδοσφαιρικό τμήμα διατηρούσε και ο σύλλογος Ελευθερία Μοσχάτου (έτος ίδρυσης 1973) όταν και συνενώθηκε με τον Α.Ο. Μοσχάτου. Πλέον διατηρεί τμήματα καλαθοσφαίρισης ανδρών και γυναικών.
Παράλληλα υπάρχει η ομάδα βόλλευ που εδρεύει στο Μοσχάτο , ο ονομαζόμενος Α.Ο.Π.Ε.Μ.
Στο δήμο εδρεύει επίσης η ομάδα χειροσφαίρισης Δίας Μοσχάτου που ιδρύθηκε το 2015.