Μηναίον
Με την ονομασία Μηναίον, φέρεται ένα σύνολο 12 βιβλίων, ένα για κάθε μήνα του έτους, εξ ου και ο όρος στον πληθυντικό "Μηναία", άνισου όγκου τόμοι, τα οποία περιέχουν τις Ακολουθίες των σταθερών εορτών[1]. Σε αντίθεση με το Τριώδιο και το Πεντηκοστάριο, που περιέχουν ύμνους των κινητών εορτών, εξυπηρετεί υμνολογικά τις Ακολουθίες των λεγόμενων ακινήτων εορτών.[2][3]
.jpg)
Οι σταθερές εορτές
Οι ακίνητες εορτές διακρίνονται σε:[4]
- δεσποτικές: Χριστούγεννα, Περιτομή, Υπαπαντή, Θεοφάνια, Μεταμόρφωση, Ύψωση του Τίμιου Σταυρού, κ.ά.
- θεομητορικές: Γενέσιο, Εισόδια της Θεοτόκου, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Κοίμηση της Θεοτόκου, κ.ά.
- μνήμες Αγίων.
Το περιεχόμενο των Μηναίων
Το βραχύτερο Μηναίο είναι του Απριλίου, γιατί, ενόψει του εορτασμού της κινητής εορτής τού Πάσχα, η Εκκλησία απέφυγε να ορίσει στο πρώτο εικοσαήμερο άλλες εορτές ή μνήμες πανηγυριζομένων Αγίων. Το εκτενέστερο είναι αυτό του Δεκεμβρίου, ακολουθούμενο κατά πόδας από εκείνο τού Ιανουαρίου. Η έκταση τού κάθε τόμου δεν προδικάζει τη -θεολογική και καλλιτεχνική- ποιότητα των περιεχομένων ύμνων. Πολλές ομάδες ύμνων για Αγίους είναι άτεχνες απομιμήσεις, επαναλήψεις και αναπαραγωγές παλαιοτέρων[3].
Τους ύμνους που περιέχουν τα Μηναία συνέθεσαν, ίσως και εκατοντάδες, υμνογράφοι σε εντελώς διακεκριμένες εποχές. Άλλοι γνωστοί και επώνυμοι, άλλοι άσημοι ή ανώνυμοι.
Τα Μηναία και άλλα υμνογραφικά λειτουργικά βιβλία προοριζόταν για χρήση στα μοναστήρια, όχι στους ενοριακούς ναούς: οι μακρές, γεμάτες ύμνους και αναγνώσματα ακολουθίες που προβλέπονται στα βιβλία, αφορούσαν τους μοναχούς.
Τα 12 βιβλία προβάλλουν ιερά πρόσωπα τού Χριστιανισμού προς μίμηση ή ανακαλούν στο παρόν ιερά γεγονότα.
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Μηναία, Αρχιεπισκοπή Αμερικής