Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης

	Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης ; Granducato di Toscana
Σημαία	Έμβλημα
	Σύνθημα; Susceptor noster deus
	Ύμνος; "La Leopolda"
	Τοποθεσία Τοσκάνη Το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης κατά την μέγιστη έκτασή του το 1796.
Πρωτεύουσα	Φλωρεντία
Γλώσσες	Ιταλικά
Θρησκεία	Ρωμαιοκαθολικισμός
Πολίτευμα	Μοναρχία
Μέγας Δούκας
Ιστορία
	Πληθυσμός
Νόμισμα	Τοσκάνικη Λίρα (−1826); Τοσκάνικο Φιορίνι (1826–1859)
Σήμερα	Ιταλία
	[1] United Kingdom of Great Britain and Ireland House of Commons, John Bowring, 1839, p. 6

11°15′E / 43.783°N 11.250°E / 43.783; 11.250

Το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης (Ιταλικά: Granducato di Toscana) ήταν ένα από τα πολλά Ιταλικά κρατίδια της περιόδου πριν από την Ιταλική Ενοποίηση (την περίοδο 1569-1859). Δημιουργήθηκε από το Δουκάτο της Φλωρεντίας (το οποίο το 1557 είχε προσαρτήσει τη Δημοκρατία της Σιένας), ενώ περιελάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Τοσκάνης· πρωτεύουσά του ήταν η Φλωρεντία. Πριν από την άφιξη του Οίκου της Λωρραίνης, η Τοσκάνη ήταν ονομαστικά ένα κράτος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι την Ειρήνη της Βεστφαλίας του 1648.

Η περίοδος των Μεδίκων

Ίδρυση

Το 1569, ο Κόζιμο των Μεδίκων είχε κυβερνήσει το δουκάτο της Φλωρεντίας για 32 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, η Φλωρεντία είχε αγοράσει τη νήσο Έλβα από την δημοκρατία της Γένουας (το 1548),^[1] είχε κατακτήσει την Σιένα (το 1555)^[2] και είχε αναπτύξει μια καλά εξοπλισμένη ναυτική βάση στην Έλβα. Ο Κόζιμο ακόμα είχε απαγορεύσει στους κληρικούς την κατοχή διοικητικών θέσεων και διακήρυξε νόμο για την ανεξιθρησκία, κάτι ανήκουστο για την εποχή του.^[3] Ο Κόζιμο ακόμα ήταν ένας μεγάλος υποστηρικτής του πάπα Πίου Ε', ο οποίος τον Αύγουστο του 1569 κήρυξε τον Κόζιμο μέγα δούκα της Τοσκάνης, έναν πρωτοφανή τίτλο για την Ιταλία.^[1]

Η διεθνής αντίδραση για την ανύψωση του Κόζιμο ήταν πολύ μεγάλη. Η Βασίλισσα της Γαλλίας, Αικατερίνη των Μεδίκων, αν και η ίδια μέλος της αυτής οικογενείας, αντιμετώπιζε τον Κόζιμο με μεγάλη απαξίωση.^[4] Φήμες κυκλοφόρησαν στην Αυλή της Βιέννης ότι ο Κόζιμο προοριζόταν ως υποψήφιος για βασιλιάς της Αγγλίας.^[5] Ο Μαξιμιλιανός Β', Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο βασιλιάς Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας αντέδρασαν αρκετά οργισμένα, αφού η Φλωρεντία χαρακτηρίζονταν ως ένα αυτοκρατορικό φέουδο και κήρυξαν τις ενέργειες του Πίου Ε' άκυρες. Ωστόσο, Ο Μαξιμιλιανός επιβεβαίωσε τελικά τον τίτλο του Κόζιμο με ένα αυτοκρατορικό διάταγμα το 1576.^[6]

Το 1571 ο Κόζιμο συμμετείχε στην Ιερή Ένωση (Lega Santa) κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, συντασσόμενος με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η Ιερή Ένωση προκάλεσε μια συντριπτική ήττα στους Οθωμανούς στη ναυμαχία της Ναυπάκτου.^[7] Κατά τη διάρκεια της βασιλιάς του Κόζιμο η Τοσκάνη είχε τον μεγαλύτερο στρατιωτικό χαρακτήρα στην ιστορία της.

Ο Κόζιμο βίωσε πολλές τραγωδίες κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του. Η σύζυγός του, Ελεονόρα του Τολέδο, πέθανε το 1562, μαζί με τα τέσσερα παιδιά του, εξαιτίας μιας επιδημίας πανώλης στη Φλωρεντία. Αυτοί οι θάνατοι τον επηρέασαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε τελικά, και λόγω ασθενείας, να παραιτηθεί ανεπίσημα το 1564. Άφησε τη διακυβέρνηση του δουκάτου στον πρωτότοκο γιο του, Φραγκίσκο. Ο Κόζιμο Α' πέθανε το 1574 από αποπληξία, αφήνοντας μια σταθερή και εξαιρετικά ευημερούσα Τοσκάνη πίσω του, αφού ήταν ο μακροβιότερος κυβερνών Μέδικος.^[8]

Κατάργηση

Τον Απρίλιο του 1859 επαναστάτες, με την υποστήριξη του βασιλείου του Πεδεμοντίου και γαλλικών στρατευμάτων, εξεδίωξαν τον Μέγα Δούκα Λεοπόλδο Β΄ της Τοσκάνης, ο οποίος ακολούθησε τα υποχωρούντα αυστριακά στρατεύματα και κατέφυγε στη Βιέννη. Τον Ιούλιο παραιτήθηκε υπέρ του γιου του Φερδινάνδου Δ΄ της Τοσκάνης. Η επαναστατική κυβέρνηση, στις 16 Αυγούστου 1859 κήρυξε τη δυναστεία έκπτωτη και το Δεκέμβριο το Μεγάλο Δουκάτο καταργήθηκε, για να αποτελέσει μαζί με τα πρώην Δουκάτα της Μόντενα και της Πάρμα το κράτος των Ενωμένων Επαρχιών της κεντρικής Ιταλίας. Το Μάρτιο του 1860 ενώθηκε με το Βασίλειο της Σαρδηνίας για να αποτελέσει το μελλοντικό Βασίλειο της Ιταλίας.