Μαρία της Μόντενα

Η Μαρία Βεατρίκη Ελεονώρα Άννα Μαργαρίτα Ισαβέλλα ήταν το δεύτερο (πρώτο επιβιώσαν) παιδί και η μοναχοκόρη του Αλφόνσου Δ΄ των Έστε, Δούκα της Μόντενα & του Ρέτζο, και της Λάουρα Μαρτινότσι.

Ο μικρότερος αδελφός της Μαρίας, Φραγκίσκος, διαδέχτηκε τον πατέρα του στον δουκικό θρόνο το 1662.^[3] Η εκπαίδευση της Μαρίας ήταν εξαιρετική:^[4] μιλούσε άπταιστα γαλλικά και ιταλικά, είχε καλή γνώση των λατινικών και αργότερα μιλούσε αγγλικά.^[5][6]

Στις 20 Σεπτεμβρίου 1673 η Μαρία παντρεύτηκε τον κατά 25 χρόνια μεγαλύτερό της, Ιάκωβο, Δούκα της Υόρκης. Απέκτησαν δώδεκα παιδιά, εκ των οποίων δύο επιβίωσαν και ενηλικιώθηκαν, ενώ ο Ιάκωβος είχε δύο κόρες από τον πρώτο γάμο του με τη λαίδη Ανν Χάυντ.

Το 1678 ξέσπασε η απειλή της "Παπικής Συνωμοσίας", μιας μη πραγματικής απόπειρας δολοφονίας του Καρόλου Β΄ της Αγγλίας με σκοπό την εγκατάσταση Καθολικού βασιλιά στο θρόνο, δηλαδή του κρυπτο-Καθολικού Ιακώβου. Ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης δυσανεξίας προς τους Καθολικούς, το 1679 το Κοινοβούλιο πρότεινε το Νομοσχέδιο της Εξαίρεσης, δηλαδή της εξαίρεσης του Ιακώβου από τη διαδοχή και της πιθανής ανάρρησης του νόθου γιου του Καρόλου, Τζέημς, Σκοτ, Δούκα του Μόνμαθ. Ο Κάρολος Β΄ διέλυσε το Κοινοβούλιο καθώς και τα δύο που ακολούθησαν, ενώ ο Ιάκωβος και η Μαρία εξορίστηκαν στις ισπανοκρατούμενες Βρυξέλλες και, αργότερα, στο Εδιμβούργο, όπου ο Ιάκωβος λειτουργούσε ως Λόρδος Επίτροπος της Σκωτίας έως το τέλος της κρίσης. Τελικά, επανήλθαν στην Αγγλία το 1684 μετά την ανεπιτυχή "Συνωμοσία της Οικίας Ράυ" και της εξορίας του Μόνμαθ.

Το 1685 ο Κάρολος Β΄ της Αγγλίας πέθανε και ο Ιάκωβος διαδέχθηκε το θρόνο. Ο Ιάκωβος και η Μαρία στέφθηκαν βασιλιάς και βασιλική σύζυγος τον Απρίλιο του 1685.

Η απώλεια της κόρης της, Ισαβέλλας, είχε καταρρακώσει τη Μαρία και θεωρήθηκε ότι σύντομα θα πέθαινε. Τελικά, επανέκαμψε και προσπάθησε να πετύχει το γάμο του αδελφού της με την Άννα Μαρία Λουίζα των Μεδίκων, χωρίς επιτυχία. Παράλληλα, η συνεχιζόμενη σχέση του Ιακώβου με την Κάθριν Σέντλεϋ, Κόμισσα του Ντόρτσεστερ, προκαλούσε συνεχή δυσαρέσκεια στη Μαρία. Το 1687 η μητέρα της απεβίωσε και της κληρονόμησε σημαντική κινητή περιουσία. Η περίοδος πένθους που επιβλήθηκε στην αγγλική Αυλή έδωσε την ευκαιρία στο Γουλιέλμο Γ΄ της Οράγγης, ήδη παντρεμένο από το 1677 με τη μεγαλύτερη κόρη του Ιακώβου, Μαρία, να στείλει απεσταλμένο του για να κατασκοπεύσει το περιβάλλον του Ιακώβου με το πρόσχημα των συλλυπητηρίων προς τη βασίλισσα Μαρία.

Τον Ιούνιο του 1688 γεννήθηκε ο πολυπόθητος διάδοχος Ιάκωβος και η πιθανότητα εδραίωσης μιας Καθολικής δυναστείας φάνηκε να γίνεται πραγματικότητα. Σύντομα, έξι ευγενείς και ένας επίσκοπος απέστειλαν επιστολή στον Πρίγκηπα της Οράγγης προσκαλώντας τον να εισβάλει στην Αγγλία και να εκθρονίσει το βασιλιά Ιάκωβο.

Τελικά, λίγους μήνες μετά τη γέννηση του πρίγκηπα Ιακώβου, ξέσπασε η Επανάσταση του 1688, γνωστή ως Ένδοξη Επανάσταση, κατά την οποία ο Γουλιέλμος της Οράγγης εισέβαλε στο βασίλειο με ισχυρή στρατιωτική δύναμη χωρίς να συναντήσει μεγάλη αντίσταση. Τον Δεκέμβριο του 1688 η Μαρία διέφυγε στη Γαλλία με το μοναχογιό της. Ο βασιλιάς Ιάκωβος κατάφερε να φύγει και να επανενωθεί με την οικογένειά του στις 23 Δεκεμβρίου. Στην εξορία, έζησαν ως φιλοξενούμενοι του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας στο Κάστρο του Σαιν Ζερμαίν-αν-Λαι. Έμειναν γνωστοί ως "Βασιλείς πέραν της θαλάσσης".

Όταν πέθανε ο Ιάκωβος, η Μαρία καταφέρνει να πείσει τον Λουδοβίκο ΙΔ΄ να αναγνωρίσει τον γιο της ως βασιλιά της Αγγλίας και της Σκωτίας, γεγονός που επιτάχυνε την αγγλική συμμετοχή στον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής.

Η Μαρία πέθανε στις 7 Μαΐου 1718 στο Κάστρο του Σαιν Ζερμαίν-αν-Λαί σε ηλικία 59 ετών, από καρκίνο του μαστού. Θάφτηκε στη Μονή των Επισκέψεων του Σαγιό στο Παρίσι. Χρόνια αργότερα, ο τάφος της καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Η Μαρία και ο Ιάκωβος απέκτησαν δώδεκα παιδιά:

• Αικατερίνη Λαύρα (10 Ιανουαρίου - 3 Οκτωβρίου 1675).
• θνησιγενές παιδί (Οκτώβριος 1675).
• Ισαβέλλα (1676 - 1681).
• Κάρολος (7 Νοεμβρίου - 12 Δεκεμβρίου 1677), Δούκας του Κέιμπριτζ, πέθανε από ευλογιά.
• Ελισάβετ (1678).
• θνησιγενές παιδί (Φεβρουάριος 1681).
• Καρλόττα Μαρία (16 Αυγούστου - 16 Οκτωβρίου 1682).
• θνησιγενές παιδί (Οκτώβριος 1683).
• θνησιγενές παιδί (Μάιος 1684).
• Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος (1688 - 1766), Πρίγκιπας της Ουαλίας, Δούκας της Κορνουάλης, Δούκας του Ρόθσεϋ, διεκδικητής του θρόνου ως Ιάκωβος Γ΄ της Αγγλίας και Η΄ της Σκωτίας. Ηγέτης των Ιακωβιτών. Νυμφεύτηκε την Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα. Απέκτησαν 2 γιους, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος, Κάρολος, συνέχισε τη διεκδίκηση του θρόνου.
• Λουίζα Μαρία Θηρεσία (1692 - 1712), πέθανε από ευλογιά.

• 5 Οκτωβρίου 1658 - 20 Σεπτεμβρίου 1673: Η Βασιλική Υψηλότητα Η Πριγκίπισσα Μαρία της Μόντενα
• 20 Σεπτεμβρίου 1673 - 6 Φεβρουαρίου 1685: Η Βασιλική Υψηλότητα Η Δούκισσα της Υόρκης
• 6 Φεβρουαρίου 1685 – 11 Δεκεμβρίου 1688: Η Μεγαλειότητα της Η Βασίλισσα
• 11 Δεκεμβρίου 1688 - 7 Μαΐου 1718: Η Μεγαλειότητα της Η Βασίλισσα Μαρία

• Allan, Fea (1909). James II and His Wives. Meuthon and Co.
• Brown, Beatrice Curtis (1929). Anne Stuart: Queen of England. Geoffrey Bles.
• Chapman, Hester (1953). Mary II, Queen of England. Jonathan Cape.
• Cont, Alessandro (2009). "Sono nato principe libero, tale voglio conservarmi”: Francesco II d’Este (1660–1694), “Memorie Scientifiche, Giuridiche, Letterarie”, Accademia Nazionale di Scienze Lettere e Arti di Modena, ser. 8, 12, 2, pp. 407–459, https://www.academia.edu/6412388/_Sono_nato_principe_libero_tale_voglio_conservarmi_Francesco_II_dEste_1660-1694_
• Fraser, Antonia (2002). King Charles II Phoenix. (ISBN 978-0-7538-1403-1)
• Fraser, Antonia (2007). Love and Louis XIV: The Women in the Life of the Sun King. Phoenix. (ISBN 978-0-7538-2293-7)
• Gregg, Edward (1980). Queen Anne. Routledge & Kegan Paul.
• Haile, Martin (1905). Queen Mary of Modena: Her Life and Letters. J.M. Dent & Co.
• Harris, Tim. (2007). Revolution: The Great Crisis of the British Monarchy 1685–1720. Penguin. (ISBN 978-0-14-101652-8)
• Maclagan, Michael; Louda, Jiří (1999). Line of Succession: Heraldry of the Royal Families of Europe. Little, Brown & Co. (ISBN 1-85605-469-1)
• Marshall, Rosalind (2003) Scottish Queens, 1034–1714. Tuckwell Press.
• Oman, Carola (1962). Mary of Modena. Hodder & Stoughton.
• Starkey, David (2007). Monarchy: From the Middle Ages to Modernity. Harper Perennial. (ISBN 978-0-00-724766-0).
• Turner, FC (1948). James II. Eyre & Spottswoode.
• Uglow, Jenny (2009). A Gambling Man: Charles II and the Restoration. Faber & Faber. (ISBN 978-0-571-21733-5)
• Waller, Maureen (2002). Ungrateful Daughters: The Stuart Princesses Who Stole Their Father's Crown. Hodder & Stoughton. (ISBN 0-340-79461-5)