Λουσία Οινηίδας

Ο δήμος πήρε το όνομά του από την μυθική επώνυμη ηρωίδα Λουσία, αλλά κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ποια ήταν ακριβώς. Πιστεύεται ότι ήταν μια από τις Υακινθίδες, αλλά ακόμη οι μελετητές δεν συμφωνούν σχετικά με την ταυτότητα αυτών των θεοτήτων:

• Μερικοί πιστεύουν ότι ήταν μια από τις 4 κόρες του Υακίνθου, οι οποίες, σύμφωνα με την κυρίαρχη αττική παράδοση, θυσιάστηκαν από τον πατέρα τους στον τάφο του Κύκλωπα Γεραιστού, ύστερα από σχετικό χρησμό, προκειμένου να σωθεί η Αθήνα από επιδημία που έπληττε τον πληθυσμό κατά την πολιορκία της πόλης, από τον βασιλιά Μίνωα.^[1]

• Μερικοί άλλοι πιστεύουν ότι ήταν μια από τις 6 κόρες του Ερεχθέως, οι οποίες, σύμφωνα με μια άλλη παραλλαγή της παράδοσης, θυσιάστηκαν στον «Λόφο Υακίνθου» για τη σωτηρία της Αθήνας από τους Βοιωτούς, όταν αυτοί την πολιορκούσαν.

Ωστόσο, όλοι συμφωνούν, ότι η Λουσία θυσιάστηκε για να αποφευχθεί κάποια καταστροφή.

Επίσης μερικοί μελετητές δεν πιστεύουν ότι ο δήμος πήρε το όνομά του από τις Υακινθίδες, δεδομένου ότι στην αρχαία Αρκαδία η θεά Δήμητρα αποκαλείτο επίσης «Λουσία» (με την έννοια «αυτή που λούζει/εται, που πλένει/εται»), λόγω του ποταμού Λουσίου ή ποταμού Λουσία, από τον οποίο πιθανώς, ή/και αντιστρόφως, είχε πάρει την ονομασίας της η αρχαία πόλη της Αρκαδικής Αζανίας οι Λουσοί^[2] ή Λουσσοί^[3] ή Λουσαί. Αυτό το επίθετο (Λουσιεύς) θα μπορούσε να αναφερθεί και για το αντίστοιχο ποτάμι ή παραπόταμο που κυλούσε κοντά στον αττικό δήμο.

Ο δήμος της Λουσίας, ήταν δήμος, του άστεως.^[4] Σύμφωνα με τον John S. Traill το κέντρο του δήμου βρισκόταν στην πεδιάδα του Κηφισού, δυτικά της Αθήνας.^[5] Κατά το παρελθόν, οι ερευνητές πίστευαν, ότι η περιοχή του αρχαίου δήμου ήταν στην περιοχή στην οποία βρίσκονται τα σύγχρονα Νέα Λιόσια. Η φαινομενική σχέση των λέξεων «Λουσία» και «Λιόσια» (η δεύτερη θεωρούμενη ως παραφθορά της πρώτης), που δίνεται από τον Διονύσιο Σουρμελή^[6] δεν αφορά βέβαια τους δήμους Άνω ή Κάτω Λιόσια, αλλά την περιοχή με την τοπωνυμία «Λιόσι», κοντά στο Τατόι. Την εποχή άλλωστε που γίνεται η καταγραφή, το 1854, δεν είχε ιδρυθεί ακόμη ο οικισμός Κάτω Λιόσια. Στα δε Άνω Λιόσια, ο ίδιος μελετητής τοποθετεί τον αρχαίο δήμο Φρεαρρίων. Χωρίς να γνωρίζει τη λεπτομέρεια αυτή, άλλος μελετητής (Ξανθούλης)^[7] χρησιμοποιεί την προηγούμενη αναφορά και τοποθετεί το δήμο Λουσίας στα Λιόσια (χωρίς να προσδιορίζει Άνω ή Κάτω). Ένα στοιχείο που θα μπορούσε να ενισχύσει την παραπάνω άποψη, είναι η εύρεση επιγραφής στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, στην περιοχή Ιλίου.^[8] Κατά τη γνώμη των σύγχρονων ερευνητών αυτή η θέση όμως είναι επισφαλής και πιθανώς λανθασμένη. Σύμφωνα με άλλα επιγραφικά στοιχεία^[9] η νέα πρόταση συγκλίνει στο να τοποθετηθεί ο δήμος αυτός στην ευρύτερη περιοχή στα δυτικά της κοιλάδας του ποταμού Κηφισού. Ο δήμος Λουσίας τοποθετείται λοιπόν κοντά στην Ιερά Οδό, στην περιοχή την οποία βρίσκεται το «Πυριτιδοποιείο», από το οποίο φέρει και το πιο γνωστό όνομά του, ως «Μπαρουτάδικο».^[10]

Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,^[11] ως μέλος της Οινηίδας φυλής, συμμετείχε με 1 βουλευτή κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.) στην αρχαία Βουλή των 500. Τη δεύτερη (307/306 – 224/223 π.Χ.) και την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.), συμμετείχε επίσης με 1 βουλευτή στη Βουλή των 600. Κατά την τέταρτη (201/200 π.Χ. – 126/127), καθώς και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) είναι άγνωστος ο αριθμός βουλευτών–αντιπροσώπων του δήμου.

Ο δημότης της αρχαίας Λουσίας ονομαζόταν Λουσιεύς.^[12]

• Αρχαία Αθήνα
• Οινηίδα φυλή

Πρωτογενείς πηγές

• Ελληνικές επιγραφές - IG II² 6756^{[νεκρός σύνδεσμος]} και Λουσ Αρχειοθετήθηκε 2020-09-28 στο Wayback Machine. Attica (IG I-III).

Δευτερογενείς πηγές

• Lusia, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
• John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”, (49, 69, 111 no. 86 table 6)Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
• John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 133.
• Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630

• «Lousia». ancientworlds.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2015. 
• Traill, J. «Places: 580015 (Lousia)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2017. 
• Lousia, Kephisos valley, W Athens, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
• Lousia^{[νεκρός σύνδεσμος]}, Lexicon of Greek Personal Names (LGPN).
• Lousia, Attic Inscriptions Online.