Κύπελλο Ισπανίας (ποδόσφαιρο ανδρών)
Το Κύπελλο Ισπανίας (ισπανικά: Copa del Rey, που σημαίνει Κύπελλο του Βασιλιά) είναι ετήσια ποδοσφαιρική διοργάνωση της Ισπανίας που είναι η δεύτερη σε σημασία μετά το ισπανικό πρωτάθλημα. Το πλήρες όνομα της διοργάνωσης είναι Campeonato de España – Copa de Su Majestad el Rey (Πρωτάθλημα της Ισπανίας – Κύπελλο της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλιά). Πολυνίκης του θεσμού με 31 τρόπαια είναι η Μπαρτσελόνα ενώ παράλληλα μαζί με τις Αθλέτικ Μπιλμπάο και Ρεάλ Μαδρίτης κατέχουν το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων με 4.
.svg) | |
| Διοργανωτής | Βασιλική Ισπανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία |
|---|---|
| Ίδρυση | 1903 |
| Χώρα |  Ισπανία |
| Αριθμός ομάδων | 83 |
| Τοπικά κύπελλα | Σούπερ Καπ |
| Τρέχων κάτοχος | Αθλέτικ Μπιλμπάο (24ος τίτλος) |
| Περισ. κατακτήσεις | Μπαρτσελόνα (31 τίτλοι) |
| Ιστοσελίδα | rfef.es |
 Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση | |
Τρέχουσα κάτοχος του τροπαίου είναι η Αθλέτικ Μπιλμπάο. [1]
Υπεύθυνη για τη διεξαγωγή της διοργάνωσης είναι η Βασιλική Ισπανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (RFEF).
Ιστορία
Το 1902, έπειτα από πρόταση του Carlos Padrós, μεταγενέστερα προέδρου της «ΦΚ Μαδρίτης» (της μετέπειτα Ρεάλ Μαδρίτης), διοργανώθηκε ένα ποδοσφαιρικό τουρνουά για τον εορτασμό της στέψης του βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ΄. Τέσσερις ακόμα ομάδες υιοθέτησαν την ιδέα: η Μπαρτσελόνα, η Κλαμπ Βισκάγια (μία εκ των ομάδων που συνενώθηκαν μεταγενέστερα για τη δημιουργία της Αθλέτικ Μπιλμπάο), η Κλαμπ Εσπανιόλ και η Νιου Φουτμπόλ της Μαδρίτης. Το κύπελλο αυτό που κατέκτησε η Κλαμπ Βισκάγια, μολονότι εκτίθεται στην τροπαιοθήκη της Αθλέτικ Μπιλμπάο, δεν αναγνωρίζεται από την Ισπανική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, θεωρείται δε απλώς ως ο πρόδρομος του επίσημου θεσμού, η διενέργεια του οποίου χρονολογείται από το 1903 και εντεύθεν.Το Ισπανικό Κύπελλο ποδοσφαίρου συνδέθηκε εξ αρχής με τον ανώτατο άρχοντα της χώρας. Γι’ αυτό στη συνέχεια πήρε διάφορες ονομασίες, ανάλογα με την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Ισπανία, πριν πάρει τη σημερινή, όπως:
- Copa de Su Majestad El Rey Alfonso XIII: «Κύπελλο της αυτού μεγαλειότητος του Βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ'».
- Copa del Ayuntamiento de Madrid: «Κύπελλο του Δήμου της Μαδρίτης».
- Copa del Presidente de la República: «Κύπελλο του Προέδρου της Δημοκρατίας».
- Copa de España: «Κύπελλο Ισπανίας».
- Copa de Su Excelencia El Generalísimo: «Κύπελλο της Εξοχότητας» (ενν. του Φράνκο).
- Copa del Generalísimo: «Κύπελλο του Αρχιστρατήγου» (ενν. Φράνκο).
Ιδιομορφίες
- Το 1904 η Αθλέτικ Μπιλμπάο πήρε το κύπελλο χωρίς να αγωνιστεί, διότι δεν κατέβηκε στον τελικό η αντίπαλός της Κλαμπ Εσπανιόλ Μαδρίτης.
- Το 1910 και το 1913 διοργανώθηκαν δυο τουρνουά Κυπέλλου από τις δυο αντίπαλες ομοσπονδίες: το Copa UECF (Unión Española de Clubs de Fútbol) και το Copa FEF (Federación Española de Fútbol). Έτσι για τις χρονιές αυτές καταγράφονται δυο κυπελλούχοι.
- Το 1937, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου στην περιοχή των Δημοκρατικών διοργανώθηκε το Copa de España Libre (Κύπελλο της Ελεύθερης Ισπανίας), το οποίο κατέκτησε η Λεβάντε. Η διοργάνωση δεν αναγνωρίζεται επισήμως.
- Το 1938 δεν διεξήχθη η διοργάνωση λόγω του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου.
Τελικοί
| E | Επαναληπτικός |
| † | Αποτέλεσμα μετά από παράταση |
| * | Ο αγώνας οδηγήθηκε στα πέναλτι |
.png){kind=small}
.png){kind=small}
Τίτλοι ανά σύλλογο
| Σύλλογος | Τίτλοι | Φιναλίστ | Χρονιές |
|---|---|---|---|
 Μπαρτσελόνα | 1910, 1912, 1913, 1920, 1922, 1925, 1926, 1928, 1942, 1951, 1952, 1953, 1957, 1959, 1963, 1968, 1971, 1978, 1981, 1983, 1988, 1990, 1997, 1998, 2009, 2012, 2015, 2016, 2017, 2018, 2021 | ||
 Αθλέτικ Μπιλμπάο | 1903, 1904, 1910, 1911, 1914, 1915, 1916, 1921, 1923, 1930, 1931, 1932, 1933, 1943, 1944, 1945, 1950, 1955, 1956, 1958, 1969, 1973, 1984, 2024 | ||
 Ρεάλ Μαδρίτης | 1905, 1906, 1907, 1908, 1917, 1934, 1936, 1946, 1947, 1962, 1970, 1974, 1975, 1980, 1982, 1989, 1993, 2011, 2014, 2023 | ||
 Ατλέτικο Μαδρίτης | 1960, 1961, 1965, 1972, 1976, 1985, 1991, 1992, 1996, 2013 | ||
 ΦΚ Βαλένθια | 1941, 1949, 1954, 1967, 1979, 1999, 2008, 2019 | ||
 Ρεάλ Σαραγόσα | 1964, 1966, 1986, 1994, 2001, 2004 | ||
 Σεβίλλη | 1935, 1939, 1948, 2007, 2010 | ||
 Εσπανιόλ Βαρκελώνης | 1929, 1940, 2000, 2006 | ||
 Ρεάλ Σοσιεδάδ | 1909, 1987, 2020 | ||
 Ρεάλ Ουνιόν | 1918, 1924, 1927 | ||
 Ρεάλ Μπέτις | 1977, 2005, 2022 | ||
 Ντεπορτίβο Λα Κορούνια | 1995, 2002 | ||
 Αρένας ντε Γκουέχο | 1919 | ||
 Ρεάλ Μαγιόρκα | 2003 | ||
| Ρασίνγκ Ιρούν | 1913 | ||
 Θέλτα | – | ||
 Εσπανιόλ Μαδρίτης | – | ||
 Σπόρτινγκ Χιχόν | – | ||
 Ρεάλ Βαγιαδολίδ | – | ||
 Χετάφε ΚΦ | – | ||
 Οσασούνα | – | ||
| Ρεάλ Βίγο Σπόρτινγκ | – | ||
| Χιμνάστικα Μαδρίτης | – | ||
| ΦΚ Εσπάνια | – | ||
| ΚΕ Εουρόπα | – | ||
| Σαβαδέλ Φ.Κ. | – | ||
 Ρασίνγκ Φερόλ | – | ||
 Φ.Κ. Γρανάδα | – | ||
 Φ.Κ. Έλτσε | – | ||
 Κλουμπ Ντεπορτίβο Καστεγιόν | – | ||
 Ουνιόν Ντεπορτίβα Λας Πάλμας | – | ||
 Ρεάλ Μαδρίτης Καστίγια | – | ||
 Ρεκρεατίβο Ουέλβα | – | ||
| Κλαμπ Βισκάγια | – | ||
| Ντεπορτίβο Αλαβές | – |
Σημειώσεις
- Το 1907 η Κλαμπ Βισκάγια συμμετείχε στον τελικό ως μεικτή των ομάδων Αθλέτικ Μπιλμπάο και Ουνιόν Βισκάινο.
- Η Ρεάλ Μαδρίτης ονομαζόταν ΦΚ Μαδρίτης μέχρι το 1920, καθώς και την περίοδο 1931–1939.
- Η Σαν Σεμπαστιάν ΦΚ (1905) συμμετείχε και κατέκτησε το κύπελλο του 1909 ως Κλαμπ Σικλίστα και είναι η ομάδα από την οποία προήλθε η Ρεάλ Σοσιεδάδ τον Σεπτέμβριο του 1909. Η Ρεάλ Σοσιεδάδ συμμετείχε στον τελικό του 1910 ως Βασκόνια.
- Η Ρασίνγκ Ιρούν (1908) συγχωνεύτηκε με την Ιρούν Σπόρτινγκ (1902) το 1915 και δημιούργησαν την Ρεάλ Ουνιόν.
- Η Ρεάλ Βίγο Σπόρτινγκ (1905) συγχωνεύτηκε με την Ρεάλ Φορτούνα Βίγο (1908) το 1923 και δημιούργησαν την Θέλτα.
Στην ιστορία του θεσμού έχουν χρησιμοποιηθεί 12 αυθεντικά τρόπαια. Εκτός από το σημερινό τρόπαιο, τα 11 προηγούμενα έχουν απονεμηθεί μόνιμα στις εξής ομάδες:
- Μπαρτσελόνα: 4
- 1928: 5 κατακτήσεις
- 1953: 3 συνεχόμενες κατακτήσεις
- 1971: 5 κατακτήσεις
- 1990: 5 κατακτήσεις
- 1916: 3 συνεχόμενες κατακτήσεις
- 1932: 3 συνεχόμενες κατακτήσεις
- 1945: 3 συνεχόμενες κατακτήσεις
- Κλαμπ Βισκάγια: 1
- 1902: πρώτο τρόπαιο
- 1907: 3 συνεχόμενες κατακτήσεις
- Σεβίλλη ΦΚ: 1
- 1939: παραχώρηση από τον Φρανθίσκο Φράνκο
- 1976: δόθηκε λόγω αλλαγής της κυβέρνησης και του τροπαίου