Κρυπτεία σκυτάλη

Ο πρώτος που βρίσκουμε να αναφέρει αυτόν τον τρόπο είναι ο αρχαίος λυρικός ποιητής Αρχίλοχος, περίπου τον 7ο π.Χ. αιώνα. Αργότερα, τον 3ο π.Χ. αιώνα, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος μας αναφέρει ότι χρησιμοποιούσαν μια τέτοια τακτική για την κρυπτογράφηση κειμένων. Εκτεταμένη όμως περιγραφή του τρόπου μας δίνεται, αρκετά αργότερα, από τον Πλούταρχο, στους παράλληλους βίους, στο βιβλίο για τον Λύσανδρο (19.5).

Μία σκυτάλη τυχαίων διαστάσεων κόβονταν στη μέση. Το ένα τμήμα το φύλαγαν οι έφοροι της Σπάρτης και το άλλο το έπαιρνε μαζί του ο εκάστοτε επικεφαλής του στρατεύματος. Όταν ένα από τα δύο μέρη ήθελε να επικοινωνήσει με το άλλο, τύλιγε μια μακρόστενη λουρίδα, από ύφασμα ή περγαμηνή, γύρω από το κομμάτι της σκυτάλης που είχε. Ο τρόπος που θα το τύλιγε είχε προσυμφωνηθεί. Εκεί επάνω έγραφε το μήνυμα που ήθελε πάλι με κάποιον προσυμφωνημένο τρόπο. Μερικές φορές χρησιμοποιούσαν καθρέφτη ώστε τα γράμματα να γράφονται ανάποδα. Κατόπιν ξετύλιγε την λουρίδα υφάσματος στην οποία πλέον δεν ήταν δυνατή η άμεση ανάγνωση του μηνύματος. Ο παραλήπτης τύλιγε πάλι τη λουρίδα με τον προσυμφωνημένο τρόπο και αφού η σκυτάλη είχε την ίδια διάμετρο τα γράμματα συνέπιπταν. Μετά χρησιμοποιούσαν τον συμφωνημένο τρόπο, που μπορεί να ήταν διάβασμα σε καθρέφτη ή αντιμετάθεση συλλαβών ή κάποιος άλλος τρόπος ανάγνωσης και αποκρυπτογράφησης του κειμένου.^[1]

Η βασική κρυπτογραφική μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η λεγόμενη μέθοδος της μετάθεσης^[2].

Με τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το μυστικό κλειδί της κρυπτογράφησης και αποκρυπτογράφησης είναι η περιφέρεια της σκυτάλης (η οποία μπορεί να ήταν κυκλική ή εξαγωνική κλπ.).