Ιώτα Ηνιόχου
Ο ι (ιώτα) Ηνιόχου (Iota Aurigae, ι Aur) είναι ο τέταρτος φωτεινότερος (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας του βόρειου αστερισμού Ηνιόχου. Φέρει και το ιδιαίτερο όνομα Al Kab[1], συντόμευση του Kabdhilinan, από την αραβική φράση الكعب ذي العنان al-kacb ðīl-cinān[2], που σημαίνει «ο ώμος του ηνιόχου».[1] Με το όνομα Alkab, αυτός ο αστέρας συναντάται πάνω στον αστρολάβο που περιγράφει ο Τζόφρι Σώσερ στο έργο του Treatise on the Astrolabe το 1391. Επιπλέον, στον άτλαντα του Αντονίν Μπετσβάρ (Atlas Coeli Skalnate Pleso, Atlas borealis) φέρει το όνομα Hassaleh. Στην Κίνα ήταν γνωστός ως 五車一 («ο Πρώτος αστέρας των Πέντε Αρμάτων»)
| ι Ηνιόχου | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Ηνίοχος | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 4h:56m:59,6s, δ = +33°.09′.58″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 2,69 | |
| Φασματικός τύπος: | K3 II | |
| Απόσταση από τη Γη: | 490 ± 30 έτη φωτός | |
| Εναλλακτικές ονομασίες: | 3 Ηνιόχου, BD+32°855, HD 31398, HIP 23015, HR 1577, SAO 57522 | |
Αστροφυσικά δεδομένα
Μετρήσεις της παραλλάξεώς του δίνουν μία απόσταση από τη Γη περί τα 490 έτη φωτός. Σε αυτή την απόσταση η εξασθένηση του φωτός του από τη διαστρική σκόνη προκαλεί μείωση που αντιστοιχεί σε 0,6 μέγεθος.[1] Η εξέταση του φάσματος ταξινομεί τον αστέρα στους πορτοκαλί λαμπρούς γίγαντες (τύπος K3 II).[3]. Από το 1943 το φάσμα του ι Ηνιόχου χρησιμεύει ως ένα από τα σταθερά πρότυπα φάσματα με βάση τα οποία ταξινομούνται τα φάσματα των άλλων αστέρων.[4] Η ενεργός θερμοκρασία του είναι 4.160 K[5], αρκετά χαμηλότερη από αυτή του Ήλιου.[6]
Η μάζα του γίγαντα αυτού είναι επταπλάσια της ηλιακής, ενώ η διάμετρός του είναι 127 φορές μεγαλύτερη της διαμέτρου του Ήλιου. Η ηλικία του ήδη εξελιγμένου αυτού αστέρα εκτιμάται σε μόλις 40 ± 5 εκατομμύρια έτη περίπου, δηλαδή μικρότερη από το 1/100 της ηλικίας του Ήλιου.
Ο ι Ηνιόχου αποτελεί ασθενή πηγή ακτίνων Χ, με εκπεμπόμενη ισχύ ακτίνων Χ περίπου 1,8 × 1020 Watt. Η εκπομπή αυτή προέρχεται μάλλον από παροδικούς βρόχους πλάσματος στην εξωτερική ατμόσφαιρα (στέμμα) του αστέρα, οι οποίοι έχουν θερμοκρασία περί τα 3 εκατομμύρια K.[7]
Οι αστρονόμοι υποπτεύονται ότι ο ι Ηνιόχου είναι ελαφρώς μεταβλητός αστέρας, παρότι αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί.[8]
Μη επιβεβαιωμένοι υποαστρικοί συνοδοί
Στο συνέδριο «Ακραία Ηλιακά Συστήματα» που έλαβε χώρα στις 25–29 Ιουνίου 2007 στη Σαντορίνη, η Ζαμπίνε Ρέφερτ (S. Reffert) του Αστεροσκοπείου της Χαϊδελβέργης και οι συνεργάτες της ανεκοίνωσαν την ανίχνευση δύο υποαστρικών σωμάτων που περιφέρονται γύρω από τον ι Ηνιόχου με συντονισμό 2:1 (δηλαδή ο ένας περιφέρεται με διπλάσια περίοδο περιφοράς από τον άλλον). Θα πρέπει να είναι φαιοί νάνοι με περιόδους περιφοράς 4 και 2 γήινα έτη περίπου. Δεν δίνεται ελάχιστη μάζα τους, ενώ εκκρεμεί μία ανεξάρτητη επιβεβαίωση της ανιχνεύσεώς τους, αν και οι Hekker κ.ά. το 2008 ανέφεραν σημαντικές διακυμάνσεις της ακτινικής ταχύτητας του αστέρα με περιόδους 767 και 1586 ημέρες.[9][10]
Δείτε επίσης
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Φωτογραφία του ι Ηνιόχου στον Aladin previewer
- Περιλήψεις εργασιών του συνεδρίου «Ακραία Ηλιακά Συστήματα» (Σαντορίνη 2007)
  | Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Iota Aurigae της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |