Ιλαρίων Κιγάλας

Η καταγωγή του ήταν από την οικογένεια Κιγάλα. Γεννήθηκε στην Λευκωσία της Κύπρου. Εκπαιδεύτηκε στο Φροντιστήριο της Ρώμης, όπου και δίδαξε θεολογία, ρητορική και ποιητική. Τον έστειλαν στην Ανατολή να κάνει περιοδεία και να κηρύξει το ευαγγέλιο. Πέρασε από πολλούς τόπους, ιδίως την Ήπειρο, όπου και έμεινε για μεγάλο διάστημα κάνοντας κήρυγμα. Επέστρεψε στην Ρώμη και διορίστηκε προεστός και διδάσκαλος στην Κουτούνιο Σχολή. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Η Μεγάλη Εκκλησία τον ονόμασε «οικουμενικό διδάσκαλο», «μέγα θεολόγο» και «έξαρχο των απανταχού διδασκάλων», φέρων μανδύα, βακτρία και υακινθόχρομο σκιάδιο. Περί το 1660 χειροτονήθηκε επίσκοπος Κύπρου. Εκεί όμως άλλαξε τακτική, συνεννοήθηκε με τους δυτικούς και συγκρότησε αυθαίρετα σύνοδο στην Λευκωσία περί του θείου βαπτίσματος, και του μυστηρίου της ευχαριστίας. Όταν έγινε γνωστό αυτό, η Μεγάλη Εκκλησία τον καθήρεσε της ιεροσύνης, και οι οργισμένοι συμπατριώτες του θα τον σκότωναν αν δεν έφευγε να γλυτώσει.

• Κωνσταντίνος Σάθας (1868). Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Τυπογραφείο των τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2009.