Ελληνικά τυπογραφικά συμπλέγματα

Τα ελληνικά τυπογραφικά συμπλέγματα, γνωστά και ως λιγατούρες, είναι συνδυασμοί γραμμάτων του ελληνικού αλφάβητου οι οποίοι χρησιμοποιούνταν κατά την μεσαιωνική περίοδο και μεταφέρθηκαν κατόπιν στην πρώιμη τυπογραφία. Τα συμπλέγματα χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στην ελληνική μικρογράμματη γραφή, και υπάρχουν δεκάδες[1][2] διαφορές αναπαραστάσεις των συνδυασμών γραμμάτων. Κάποια από τα σύμβολα χρησιμοποιούνταν στην θέση συχνών συνδυασμών γραμμάτων όπως για την κατάληξη σε οὖν, και κάποια για αντικατάσταση ολόκληρων λέξεων.

Περιγραφή

Κατά την πρώιμη τυπογραφία των έργων στην ελληνική γλώσσα περί το 1500, πολλά από τα συμπλέγματα αυτά υιοθετήθηκαν από παλαιότερα χειρόγραφα. Σημαντικά δείγματα από την περίοδο αυτή προήλθαν από τα σχέδια του Άλδου Μανούτιου στην Βενετία, και του Κλωντ Γκαραμόντ στο Παρίσι ο οποίος δημιούργησε την ιδιαίτερα επιτυχημένη γραμματοσειρά Grecs du roi το 1541.

Ωστόσο η χρήση των συμπλεγμάτων άρχισε να μειώνεται κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, και μετέπειτα εξαφανίστηκε σχεδόν τελείως. Ανάμεσα στα συμπλέγματα που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται είναι το Ȣ ως ου, το οποίο μοιάζει με λειψό 8 ή με ο που έχει υ στην κορυφή του, καθώς και το ϗ ως και. Το σύμπλεγμα του ου χρησιμοποιείται για καλλιγραφικούς σκοπούς, ενώ το σύμπλεγμα του και ως αντικατάσταση του λατινικού &. Ένα άλλο σύμπλεγμα το οποίο χρησιμοποιούνταν πολύ συχνά κατά το παρελθόν είναι το ως σύμπλεγμα του ο και ς για τον σχηματισμό του τελικού -ος.

Το σύμπλεγμα ϛ για το στ, είναι πλέον γνωστό ως στίγμα, και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως σύμβολο του αριθμού 6, καθώς οπτικά έχει συγχωνευτεί με το αρχαίο γράμμα του δίγαμμα (F) το οποίο αντιστοιχούσε σε αυτόν τον αριθμό.

Δείγματα

Ανά πρώτο γράμμα

Άλλοι συνδυασμοί

εῖ μω σχ
γερ ος σθ
καὶ οὖν φησὶ

Ιστορικές συλλογές

ΈργοΣελίδες
Carl Faulmann, Das Buch der Schrift Enthaltend die Schriftzeichen und Alphabete aller Zeiten und aller Völker des Erdkreises. Zweite vermehrte und verbesserte Auflage, Βιέννη 1880 (2η έκδοση)
A. Chassang, Nouveau Dictionnaire Grec-Francais (Introduction al’etude de la langue et de la literature Grecque – Παρίσι 1872 (2η έκδοση)

Κωδικοποίηση Unicode

Στο πρότυπο ψηφιακής κωδικοποίησης χαρακτήρων Unicode, ο χαρακτήρας ϗ (και) έχει ενσωματωθεί από την έκδοση 3.0 (1999) του προτύπου στην ελληνική ομάδα χαρακτήρων. Η κεφαλαία μορφή του ως Ϗ προστέθηκε στην έκδοση 5.1 το 2008. Η πεζή και κεφαλαία μορφή του στίγμα (Ϛ ϛ), είναι προορισμένη για αριθμητική χρήση και υπάρχει επίσης στο πρότυπο. Υπάρχουν επίσης χαρακτήρες οι οποίοι προέρχονται από ελληνικά συμπλέγματα αλλά έχουν τοποθετηθεί στην ομάδα χαρακτήρων για τα λατινικά και τα κυριλλικά χωρίς να είναι στην ελληνική ομάδα.

Παρόλα αυτά είναι δυνατή η κωδικοποίηση οποιουδήποτε συμπλέγματος είτε μέσω δημιουργίας νέων γραμματοσειρών, είτε μέσω του συμβατού με το Unicode προτύπου OpenType,[3] είτε με απλούστερες αλλά μη τυποποιημένες μεθόδους όπως κωδικοποίηση του κάθε συμβόλου ξεχωριστά.[4]

Κωδικοποίηση χαρακτήρων ελληνικών συμπλεγμάτων

ΧαρακτήραςϏϗϚϛ
Αντιστοίχησηκαι (κεφαλαίο)και (πεζό)στίγμα (κεφαλαίο)στίγμα (πεζό)
Ονομασία UnicodeGREEK CAPITAL KAI SYMBOLGREEK KAI SYMBOLGREEK LETTER STIGMAGREEK SMALL LETTER STIGMA
Κωδικοποίησηδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδική
Unicode975U+03CF983U+03D7986U+03DA987U+03DB
UTF-8207 143CF 8F207 151CF 97207 154CF 9A207 155CF 9B
HTML / NCRϏϏϗϗϚϚϛϛ

Κωδικοποίηση χαρακτήρων λατινικών και κυριλλικών συμπλεγμάτων

ΧαρακτήραςȢȣ
Αντιστοίχησηλατινικό κεφαλαίο ουλατινικό πεζό ουκυριλλικό κεφαλαίο υκκυριλλικό πεζό υκ
Ονομασία UnicodeLATIN CAPITAL LETTER OULATIN SMALL LETTER OUCYRILLIC CAPITAL LETTER MONOGRAPH UKCYRILLIC SMALL LETTER MONOGRAPH UK
Κωδικοποίησηδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδικήδεκαδικήδεκαεξαδική
Unicode546U+0222547U+022342570U+A64A42571U+A64B
UTF-8200 162C8 A2200 163C8 A3234 153 138EA 99 8A234 153 139EA 99 8B
HTML / NCRȢȢȣȣꙊꙊꙋꙋ

Παραπομπές

🔥 Top keywords: Πύλη:ΚύριαΕυρωπαϊκό Πρωτάθλημα ποδοσφαίρουΕιδικό:ΑναζήτησηΜιχάλης ΔημητρακόπουλοςΕυρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2024Σερζ ΙμπάκαΘανάσης ΠαπακωνσταντίνουΣεβίτσεΛορένζο ΜπράουνΆμλετΑλέξης ΚούγιαςΠαναθηναϊκός (καλαθοσφαίριση ανδρών)ΣλοβακίαΝηλ ΆρμστρονγκΚιλιάν ΕμπαπέΠρωτάθλημα Ελλάδας καλαθοσφαίρισης ανδρώνΚώστας ΣλούκαςΕυρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2020Ιβάν ΓιοβάνοβιτςΝατάσα ΓιάμαληΔημήτρης ΣταρόβαςΕυρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2004Τζεφ ΜπέζοςΕυρωλίγκα ανδρώνΠαλαιών Πατρών Γερμανός Γ΄Ρόμελου ΛουκάκουΕλλάδαΕθνική Γαλλίας (ποδόσφαιρο ανδρών)Λένα ΜαντάΔημήτρης ΓιαννακόπουλοςΟλυμπιακός Σ.Φ.Π. (καλαθοσφαίριση ανδρών)Τα Μυαλά που Κουβαλάς 2Παγκόσμιο Κύπελλο ΠοδοσφαίρουΠαγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 2026Πρωτάθλημα Ελλάδας χειροσφαίρισης ανδρώνΟλυμπιακός Σ.Φ.Π. (ποδόσφαιρο)Ν'Γκολό ΚαντέΕθνική Ελλάδας (ποδόσφαιρο ανδρών)Ορθογραφία της Γαλλικής γλώσσας