Διοίκηση Μακεδονίας

Η Διοίκηση Μακεδονίας (λατ. Dioecesis Macedoniae, ελλ. Διοίκησις Μακεδονίας) ήταν διοικητική υποδιαίρεση της ύστερης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Διοίκηση Μακεδονίας
Χώρα	Αρχαία Ρώμη
Διοικητική υπαγωγή	Υπαρχία του Ιλλυρικού
Πρωτεύουσα	Θεσσαλονίκη
δεδομένα (π • σ • ε)

Επί Διοκλητιανού ξεκίνησε η διοικητική αναδιοργάνωση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που συνεχίστηκε από τον Κωνσταντίνο: οι επαρχίες της αυτοκρατορίας κατατμήθηκαν σε 120 μικρότερες επαρχίες και υπάχθηκαν σε δώδεκα διοικήσεις και αυτές σε υπαρχίες ή επαρχότητες. Η επαρχία της Μακεδονίας έγινε μία από τις δέκα επαρχίες της διοίκησης Μοισιών.^[1] Ίσως ήδη από το 327 ή νωρίτερα, αλλά σίγουρα από το 369/370, το βόρειο τμήμα της διοίκησης Μοισιών αποτέλεσε τη διοίκηση Δακίας, ενώ το νότιο τη διοίκηση Μακεδονίας, ενδεχομένως ως αποτέλεσμα της γλωσσικής διαφοροποίησης μεταξύ λατινόφωνων και ελληνόφωνων περιοχών.

Η διοίκηση Μακεδονίας περιελάμβανε τις επαρχίες της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας, της Παλαιάς Ηπείρου (Epirus Vetus), της Νέας Ηπείρου (Epirus Nova), της Αχαΐας, της Praevalitana και της Κρήτης. ^[2] Καθώς τα όρια της εκάστοτε Μακεδονίας ποτέ δεν έμειναν σταθερά για μεγάλο χρονικό διάστημα και επειδή οι γεωγραφικές αναφορές από την ύστερη αρχαιότητα είναι πολύ λίγες και αμφισβητούμενες, ερωτήματα για τα γεωγραφικά όρια των επαρχιών της Μακεδονίας στο χρόνο παραμένουν αναπάντητα.^[3] Πρωτεύουσα της διοίκησης Μακεδονίας και έδρα του ανώτατου αξιωματούχου της, του βικάριου, ήταν η Θεσσαλονίκη.^[4]

Αρχικά υπαγόταν μαζί με τις διοικήσεις Παννονίας, Αφρικής και Δακίας στην υπαρχία Ιταλίας. Ωστόσο, μετά το θάνατο του Θεοδόσιου το 395 και το διαμοιρασμό της αυτοκρατορίας, η διοίκηση Μακεδονίας μαζί με εκείνη της Θράκης αποτέλεσαν την Υπαρχία του Ιλλυρικού που ανήκε διοικητικά στο ανατολικό μισό της αυτοκρατορίας, αλλά διεκδικούνταν από τους αυτοκράτορες της δύσης μέχρι τον 5ο αιώνα και έμεινε υπό τον εκκλησιαστικό έλεγχο του Πάπα Ρώμης μέχρι τον 8ο αιώνα.^[5]

Τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Ιουστινιανού (527-535) το ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας διαιρέθηκε σε 6 μεγάλες διοικήσεις και εδάφη της διοίκησης Μακεδονίας ανήκαν πλέον στη Διοίκηση Ιλλυρικού.^[6]