Γεωτροπισμός

Ο μηχανισμός αντίληψης των γεωτροπικών ερεθισμάτων βασίζεται στην ανακατανομή των υποκυτταρικών συστατικών διαφορετικής πυκνότητας. Για τη διερεύνηση του μηχανισμού του γεωτροπισμού έχουν διατυπωθεί δύο υποθέσεις. Η πρώτη, η θεωρία των στατόλιθων, διατυπώθηκε από τους Harberland και Nemec στις αρχές του αιώνα. Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή, η αλλαγή προσανατολισμού ως προς το βαρυτικό πεδίο γίνεται αντιληπτή μέσω της ελεύθερης πτώσης συμπαγών συστατικών μέσα σε εξειδικευμένα κύτταρα, τα οποία ονομάζονται στατοκύτταρα.^[1][2] Τα κύτταρα αυτά περιέχουν χαρακτηριστικούς αμυλοπλάστες, τους στατόλιθους, με ογκώδεις αμυλόκοκκους, οι οποίοι μετακινούνται ανάλογα με την κλίση του οργάνου λόγω του βαρυτικού πεδίου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τον ρόλο των στατόλιθων μπορεί να παίξουν κυτταρικά έγκλειστα, όπως κρύσταλοι οξαλικού ασβεστίου ή θειικού βαρίου. Η μετακίνηση των στάτολιθων έχει πειβεβαιωθεί με μικροσκοπικές παρατηρήσεις, ενώ οι χρόνοι κατακρήμνισης συμπίπτουν με τους χρόνους αντίληψης του ερεθίσματος.

Η άλλη υπόθεση, η θεωρία της κυτταρικής μάζας, προτείνει ότι η γεωτροπική αντίληψη μπορεί να οφείλεται στην ανακατανομή της πίεσης την οποία ασκεί το κυτταρόπλασμα, λόγω του βάρους του, στην κυτταρική μεμβράνη, και κατ'επέκταση στο κυτταρικό τοίχωμα. Αυτή η θεωρία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε περιπτώσεις στις οποίες δεν παρατηρούνται εμφανείς στατόλιθοι. Η θεωρία αυτή δεν έρχεται κατ'ανάγκη σε αντίθεση με την πρώτη.

Η αυξίνη και τα ιόντα ασβεστίου παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στη μεταγωγή του σήματος στον γεωτροπισμό.

• φωτοτροπισμός
• υδροτροπισμός

• Φυσιολογία φυτών, σελ. 544-547, ISBN 960-524-168-4, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2003

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gravitropism στο Wikimedia Commons