Γενική Φόνο
Η Γενική Φόνο (στη γλώσσα Τοκελάου: Fono Fakamua) είναι το κοινοβούλιο του Τοκελάου. Αποτελείται από 20 μέλη (τα 15 πριν το 2008), που εκπροσωπούν τις 3 ατόλλες, Εκλογές διενεργούνται κάθε τρία χρόνια.
General Fono Fono Fakamua | |
|---|---|
 Έμβλημα της Γενικής Φόνο | |
| Ηγεσία | |
| Μονάρχης | Κάρολος Γ΄ Από 8 Σεπτεμβρίου 2022 |
| Διοικητής | Ντον Χίγκινς Από 2022 |
| Ulu-o-Tokelau | Σιοπίλι Πέρεζ Από 26 Ιανουαρίου 2023 |
| Εκλογές | |
Επόμενη εκλογή | 2026 |
Το Τοκελάου είναι ντε φάκτο δημοκρατία χωρίς κόμματα καθώς αμφότερες οι εκλογές στα χωριά και στη Φόνο διεξάγονται χωρίς τη συμμετοχή πολιτικών κομμάτων.[1]
Εκλογικό σύστημα
Η General Fono αποτελείται από έναν Faipule (αντιπρόσωπο) και έναν Pulenuku (δήμαρχος του χωριού) που εκλέγονται σε καθένα από τα τρία χωριά ( Ατάφου, Φακαόφο και Νουκουνόνου). Κάθε χωριό εκλέγει επίσης έναν εκπρόσωπο για κάθε 100 κατοίκους. Συνολικά έξι βουλευτές εκλέγονται από το Νουκουνόνου και επτά από το Ατάφου και το Φαταόφο. [2] Η ψηφοφορία γίνεται με ένα πλειοψηφικό σύστημα στο οποίο ένας υποψήφιος πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων. [3] Εάν εκλεγούν πολλοί εκπρόσωποι σε ένα χωριό, χρησιμοποιείται η ψηφοφορία κατά πλειοψηφία. Σε αντίθεση με τις εκλογές του 2020, όπου στη Νουκουνόνου χρησιμοποιήθηκε διαφορετική μέθοδο ψηφοφορίας από τις άλλες ατόλες, το 2023 ήταν η πρώτη εκλογή όπου και οι τρεις ατόλες χρησιμοποίησαν το ίδιο σύστημα. [2]
Αποτελέσματα πρόσφατων εκλογών (2023)
| Θέση | Μέλη Atafu | Μέλη Fakaofo | Μέλη Νουκουνόνου |
|---|---|---|---|
| Faipule | Κελιχιάνο Καλόλο | Φόφο Τουισάνο | Αλιπάτε Ταβίτε |
| Πουλενούκου | Νόγκο Ιουπάτι | Οτινιέλου Τουουμούλι | Πετελό Πατελέσιο |
| Εκπρόσωποι Taupulega (Γέροντες του χωριού) | Λεπάιο Λούα | Κάιο Ισαάκο | Φαλανίκο Αλοΐσιο |
| Τίου Φαό | Τουουτουβάε Σέφο Ατέρι | Σαλέσιο Λούι | |
| Τουλάνο Τολόα | Ταουπάτι Πελένι | ||
| Εκπρόσωποι Taulelea (Ανδρική ομάδα) | Τεπάπα Τομ Τόμα | Παλαϊλέι Φαματάλα Σιλί | Σαβέλιο Τουμούα |
| Εκπρόσωποι Fafine (Γυναικεία ομάδα) | Λατού Κουρέσα | Μάλια Σουγκάλου Πουέ | Λούπε Ζοζεφίν Λούι |
| Πηγή: Radio New Zealand | |||
Δεν έγιναν εκλογές για έδρες Taupulega στο Φακαόφο καθώς μόνο τρεις υποψήφιοι προτάθηκαν για τις τρεις διαθέσιμες θέσεις. [4]
