Βυζαντινοπερσικός Πόλεμος 602-628

Ο Βυζαντινο-Περσικός πόλεμος των ετών 602-628 ήταν ο τελευταίος της σειράς των πολέμων, που διεξήχθησαν μεταξύ της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών. Ο προηγούμενος πόλεμος μεταξύ των δύο δυνάμεων είχε τερματιστεί το 591, όταν ο Αυτοκράτορας Μαυρίκιος βοήθησε τον Χοσρόη Β΄ της Περσίας να ανακτήσει τον θρόνο του. Το 602 ο Μαυρίκιος δολοφονήθηκε από τον πολιτικό αντίπαλό του Φωκά. Ο Χοσρόης Β΄ προχώρησε σε κήρυξη πολέμου, με casus belli την δολοφονία του Μαυρίκιου. Αυτό προκάλεσε μία δεκαετή, μακρά σύγκρουση, ο μακρύτερος πόλεμος της σειράς. Εκτυλίχθηκε σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή: στην Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, τον Καύκασο, τη Μ. Ασία, την Αρμενία, το Αιγαίο και μπροστά στα τείχη της ίδιας της Κωνσταντινούπολης.

Ενώ οι Πέρσες αποδείχτηκαν σε μεγάλο βαθμό νικητές κατά τη διάρκεια του πρώτου σταδίου του πολέμου από το 602 έως το 622, κατακτώντας μεγάλο μέρος της Συρο-Παλαιστίνης, της Αιγύπτου, αρκετών νησιών στο Αιγαίο και τμήματα της Μ. Ασίας, η άνοδος του Αυτοκράτορα Ηρακλείου το 610 οδήγησε σε ανατροπή των δεδομένων. Οι εκστρατείες του Ηρακλείου το 622 έως το 626 ανάγκασαν τους Πέρσες να κάνουν αμυντικό πόλεμο. Οι Πέρσες συμμάχησαν με τους Αβάρους και τους Σλάβους προσπαθώντας να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη το 626, αλλά νικήθηκαν. Το 627 ο Ηράκλειος εισέβαλε στην καρδιά της Περσίας.

Μέχρι το τέλος της σύγκρουσης και οι δύο πλευρές είχαν εξαντλήσει τους ανθρώπινους και υλικούς πόρους τους. Κατά συνέπεια ήταν ευάλωτοι προς το Χαλιφάτο Ρασιντούν, του οποίου οι δυνάμεις εισέβαλαν και στις δύο αυτοκρατορίες λίγα μόνο χρόνια μετά τον πόλεμο. Οι Μουσουλμανικές δυνάμεις κατέκτησαν γρήγορα όλη την αυτοκρατορία της Περσίας και κατέλαβαν, από το Βυζάντιο, την Ανατολή, τον Καύκασο, την Αίγυπτο και τη Βόρεια Αφρική.