Αστρολάβος

'Ένας νέος επίπεδος αστρολάβος εφευρέθηκε στον ελληνιστικό κόσμο το 150 π.Χ. και συχνά αποδίδεται στον Ίππαρχο. Ο αστρολάβος, αποτέλεσμα της επιπεδόσφαιρας και της διόπτρας, ήταν ουσιαστικά ένας αναλογικός υπολογιστής, ικανός να λύνει αρκετά διαφορετικά είδη προβλημάτων της αστρονομίας. Ο Θέων της Αλεξάνδρειας έγραψε μια λεπτομερειακή πραγματεία για τον αστρολάβο και ο Lewis το 2001 υποστήριξε ότι ο Πτολεμαίος χρησιμοποίησε ένα αστρολάβο για να κάνει τις αστρονομικές παρατηρήσεις που καταγράφονται στην Τετράβιβλο.^[1]

Οι αστρολάβοι συνέχισαν να χρησιμοποιούνται από τους ομιλούντες την Ελληνική γλώσσα σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου. Γύρω στο 550 μ.Χ. ο χριστιανός φιλόσοφος Ιωάννης ο Φιλόπονος έγραψε μια έκθεση για τον αστρολάβο στα Ελληνικά, που είναι η νεότερη Ελληνική αναφορά επί του οργάνου. Επίσης, ο Severus Sebokht, ένας επίσκοπος που ζούσε στη Μεσοποταμία έγραψε ένα βιβλίο για τον αστρολάβο στη Συριακή γλώσσα στα μέσα του έβδομου αιώνα. Ο οποίος αναφέρεται στην εισαγωγή του ότι ο αστρολάβος είναι φτιαγμένος από ορείχαλκο, υποδεικνύοντας ότι οι μεταλλικοί αστρολάβοι ήταν γνωστοί στη Χριστιανική Ανατολή πριν αναπτυχθεί στον Ισλαμικό κόσμος ή στη Λατινική Δύση.^[2]

Οι αστρολάβοι αναπτύχθηκαν περαιτέρω στον μεσαιωνικό ισλαμικό κόσμο, όπου μουσουλμάνοι αστρονόμοι εισήγαγαν στον αστρολάβο^[3] γωνιακές κλίμακες, πρόσθεσαν κύκλους που έδειχναν το αζιμούθιο στον ορίζοντα^[4]. Χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο, κυρίως ως βοήθημα για τη ναυσιπλοΐα και ως ένας τρόπος για την εξεύρεση της Κίμπλα (Qibla), την κατεύθυνση της Μέκκας. Το πρώτο πρόσωπο που πιστώνεται με την κατασκευή του αστρολάβου στον Ισλαμικό κόσμο, φέρεται να είναι ο μαθηματικός του 8ου αιώνα ο Μουχάμαντ Αλ-Πορτολέσε (Muhammad al-Portolese).^[5] Το μαθηματικό υπόβαθρο που εδραιώθηκε από τον αστρονόμο Αλ Μπατάνι (al-Battani ή Albategnius) στην πραγματεία του Κιτάμπ Αζ- Ζιχ (Kitab az-Zij) (περίπου 920 μ.Χ. ), το οποίο μεταφράστηκε στα λατινικά από τον Πλάτωνα Τιμπουρτίνους (De Motu Stellarum).

Ο παλαιότερος διασωθείς αστρολάβος χρονολογείται το 315 έτος Εγίρας (927/8 μ.Χ.). Στον ισλαμικό κόσμο, οι αστρολάβοι χρησιμοποιήθηκαν για να μπορέσουν να βρουν τις ώρες της ανατολής και της έγερσης των σταθερών αστεριών, για να βοηθήσουν με το χρονοδιάγραμμα της πρωινής προσευχής (salat). Στον 10ο αιώνα, ο Αλ-Σούφι ( al-Sufi) περιγράφει για πρώτη φορά πάνω από 1.000 διαφορετικές χρήσεις του αστρολάβου, σε διάφορους τομείς, όπως η αστρονομία, αστρολογία, ωροσκόπια, πλοήγηση, τοπογραφία, χρονομέτρησης, προσευχή (Salat), Κίμπλα (Qibla), κλπ^[6]

Μια διαφοροποίηση του σφαιρικού αστρολάβου, επινοήθηκε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα από τους αστρονόμους και εφευρέτες του ισλαμικού κόσμου.^[7] Η πρώτη περιγραφή του σφαιρικού αστρολάβου χρονολογείται ως το Αλ- Ναηρίζη (Al-Nayrizi), από το 892 - 902 μ.Χ. Στον 12ο αιώνα, ο Σαραφ Αλ Ντιν Αλ Τουσί (Sharaf al-Dīn al-Tūsī) εφηύρε τη γραμμική του αστρολάβου, μερικές φορές γνωστή και ως «το ραβδί του αλ-Τουσί," που ήταν "μια απλή ξύλινη ράβδος με διαβαθμίσεις, αλλά χωρίς σκόπευτρο. Ήταν εφοδιασμένο με ένα νήμα της στάθμης και μια διπλή χορδή για μετρήσεις γωνιών και έφερε ένα διάτρητο δείκτη.^[8] Ο πρώτος μηχανικός αστρολάβος εφευρέθηκε αργότερα από τον Αμπί Μπακρ (Abi Bakr) του Ισφαχάν το 1235.^[9]

Ο Πήτερ από την Μαρικούρτη, στο τελευταίο μισό του 13ου αιώνα, έγραψε επίσης μια πραγματεία για την κατασκευή και τη χρήση μιας καθολικής αστρολαβικής μηχανής (Nova compositio astrolabii particularis). Ο οικουμενικός αστρολάβος μπορεί να βρεθεί στο Μουσείο Ιστορίας της Επιστήμης στην Οξφόρδη. 

Ο Άγγλος συγγραφέας Τζέφρι Τσόσερ (περίπου 1343-1400), συνέταξε μια πραγματεία για τον αστρολάβο για το γιο του, που βασίζονται κυρίως στον Messahalla. Η ίδια πηγή μεταφράστηκε από τον Γάλλο αστρονόμο και αστρολόγο Pelerin de Prusse και από άλλους. Το πρώτο τυπωμένο βιβλίο για τον αστρολάβο ήταν η Σύνθεση και χρήση του Αστρολάβου από τον Christian από το Prachatice, αναφερόμενο, επίσης στον Messahalla, αλλά είναι σχετικά πρωτότυπο. 

Το 1370, η πρώτη ινδική πραγματεία για τον Αστρολάβο γράφτηκε από τον αστρονόμο Γιαν Μαχεντρα Σουρί (Jain Mahendra Suri). ^[10]

Ο πρώτος μεταλλικός αστρολάβος στη δυτική Ευρώπη είναι ο Destombes, που είναι κατασκευασμένος από ορείχαλκο τον δέκατο αιώνα στην Ισπανία.^[11][12]

Ο αστρολάβος ήταν σχεδόν βέβαιο ότι για πρώτη φορά πάρθηκε από τα Πυρηναία, από τον Γερβέρτο της Ουριγιακ (μελλοντικό Πάπα Συλβέστρο), που είχε ενσωματωθεί στο Κουαντρίβιομ στο σχολείο Ρέμις της Γαλλίας, λίγο πριν τη στροφή του 11ου αιώνα.^[13] Τον 15ο αιώνα, η γαλλική οργανοποιία Ζαν Φουσορ (περίπου 1365-1436) άρχισε να πουλάει αστρολάβους σε μαγαζιά στο Παρίσι, μαζί με φορητά ηλιακά ρολόγια και άλλα δημοφιλή επιστημονικά εργαλεία της ημέρας. Τριάντα από τους αστρολάβους της εποχής σώθηκαν μέχρι τις μέρες μας.^[14] Τελικά, ένα ακόμη ξεχωριστό παράδειγμα της χειροτεχνίας στην Ευρώπη στις αρχές του 15ου αιώνα είναι ο αστρολάβος με ημερομηνία 1420, που σχεδιάστηκε από τον Αντώνιο ντε Πασεντί και δημιουργήθεικε από τον Δομικούς ντε Λανζάνο.^[15]

Τον 16ο αιώνα , ο Τζοχάνες Στούφλερ δημοσίευσε το Elucidatio fabricae ususque astrolabii, ένα εγχειρίδιο για την κατασκευή και την χρήση του αστρολάβου. Τέσσερις πανομοιότυποι αστρολάβοι του 16ου αιώνα φτιάχτηκα από τον Τζωρτζ Χαρτμαν παρέχοντας μερικές από τις πρώτες ενδείξεις για την παραγωγή των παρτίδων από τη διαίρεση της εργασίας.

Τα πρώτα αστρονομικά ρολόγια έχουν επηρεαστεί από τον αστρολάβο, με πολλούς τρόπους θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι τα ρολόγια εργασίας και οι αστρολάβοι σχεδιάστηκαν για να παράγουν μια συνεχή προβολή της θέσης του ήλιο, των αστεριών και των πλανητών. Για παράδειγμα το ρολόι του Ρίτσαρντ Γαλλινγκοφορντ αποτελείτε ουσιαστικά από ένα χάρτη αστεριών που περιστρέφεται πίσω από ένα σταθερό δίχτυ, παρόμοιο με εκείνο ενός αστρολάβου.^[16]

Πολλά αστρονομικά ρολόγια, όπως το περίφημο ρολόι στην Πράγα, χρησιμοποιήθηκε ένα στιλ αστρολάβου με οθόνη, υιοθετώντας μια στερεογραφική προβολή, το επίπεδο της εκλειπτικής.

Το Rete, που εκπροσωπεί τον ουρανό, λειτουργεί ως ένα γράφημα αστέρων. Όταν περιστρέφεται, τα αστέρια και ο ήλιος μετακινούνται γύρω από τη νοητή γραμμή πάνω από την προβολή των συντεταγμένων στο τύμπανο τυπογράφου. Μία πλήρης περιστροφή αντιστοιχεί στη διέλευση της ημέρας. Ο αστρολάβος είναι, επομένως, ο προκάτοχος του σύγχρονου επιπεδοσφαιρίου.

• Εξάντας (Ελληνικά)
• Αστρολάβοι (Αγγλικά)
• Προσομοιωτής αστρολάβου (Αγγλικά)