Ασέα Αρκαδίας
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Aυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές συντακτικής ποιότητας. Δείτε και τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. Για τις προδιαγραφές συντακτικής ποιότητας της Βικιπαίδειας δείτε Βικιπαίδεια:Πολιτική#Πολιτική συγγραφής. Εάν γνωρίζετε κάτι για το θέμα του λήμματος είστε ευπρόσδεκτος/-η να το επιμεληθείτε. Μετά την επιμέλεια του λήμματος, μπορείτε να αφαιρέσετε αυτή την επισήμανση. Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε το λήμμα Πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα. |
22°15′40.781″E / 37.41929500°N 22.26132806°E
Η Ασέα, παλαιότερα γνωστή ως Καντρέβα, είναι χωριό που ανήκει στην τοπική κοινότητα Ασέας, στη δημοτική ενότητα Βαλτετσίου, Δήμου Τριπόλεωςνομού Αρκαδίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα "Καλλικράτης". Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, η Ασέα ανήκε στο τοπικό διαμέρισμα Ασέας, του πρώην Δήμου Βαλτετσίουτου Νομού Αρκαδίας.
| Ασέα Αρκαδίας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 788 μέτρα |
| Έκταση | 13,548 km²[1] |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 89 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 220 27 |
| Τηλ. κωδικός | 271 |
Βρίσκεται περίπου στο κέντρο της Πελοποννήσου. Απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και τη Μεγαλόπολη και 190 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει 89 μόνιμους κατοίκους.
Ιστορία
Αρχαιότητα
Η αρχαία Ασέα ήταν Αρκαδική πόλη.
Σύμφωνα με τον Στράβωνα απείχε 545 στάδια από την Άραξο και ήταν κώμη της Μεγαλόπολης[2]. Θεωρείται ότι πήρε το όνομά της από τον Ασεάτα, γιο του αρχαίου Αρκάδα βασιλιά Λυκάονα.[3][4] Από την ευρύτερη περιοχή πήγαζαν οι ποταμοί Ευρώτας και Αλφειός.
Κάτοικοι της Ασέας πήραν μέρος στις μάχες των Πλαταιών (479 π.Χ.) και Μαντινείας (362 π.Χ.). Νομίσματα της πόλης της Ασέας χρονολογούνται στο 196 π.Χ. Η Ασέα πήρε μέρος στην ίδρυση της Μεγαλόπολης.
Νεότερη ιστορία
Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής ονομαζόταν Καντρέβα. Πήρε πάλι το αρχαίο της όνομα τη δεκαετία του 1920. Πολύ μεγάλη είναι η συμμετοχή των Καντρεβαίων στον Αγώνα της απελευθέρωσης του 1821 και γενικότερα της οργάνωσης των αγώνιστών του Μωριά.
Οι Καντρεβαίοι, με αρχηγό τον καπετάν Ηλία Μπονάρο, που είχε οριστεί και καπετάνιος σωματοφύλακας του Κολοκοτρώνη, καθώς και με άλλους οπλαρχηγούς, πολέμησαν από την αρχή μέχρι το τέλος του αγώνα, όπως μαρτυρείται από τα απομνημονεύματα των αγωνιστών και τα Αρχεία του Κράτους. Το ένοπλο σώμα που διοικούσε ο Μπονάρος δεν αποτελούσαν μόνο Καντρεβαίοι, αλλά και αγωνιστές των γύρω χωριών.
Άλλος οπλαρχηγός καταγόμενος από το Καντρέβα ήταν ο Σωτήρος Οικονόμου, κουμπάρος του Πάνου Κολοκοτρώνη, που διατηρούσε σώμα από "...εκατόν συγχωριανούς του". Ακολούθησε σε όλους τους αγώνες τον Θ. Κολοκοτρώνη και στη συνέχεια τον γιο του, Γενναίο.
Με τους παραπάνω οπλαρχηγούς αγωνίστηκε και ο Νικόλαος Φράγκος ή Μπελούλης. Στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Γιατράκου ανήκαν ως σημαιοφόροι οι Καντρεβαίοι Παναγιώτης Λούπας, Γεώργιος Μπομπολής, καθώς και ο Στάθης Μπομπολής ως στρατιώτης. Όλοι οι πιο πάνω αγωνιστές καθώς και πολλοί που έμειναν ανώνυμοι έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Αγώνα, και ιδιαίτερα στη μάχη του Βαλτετσίου στις 12-13 Μαΐου 1821, που κατέληξε σε μία από τις σημαντικότερες νίκες της επανάστασης. Καντρεβαίοι αγωνίστηκαν επίσης στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στη μάχη στα Δερβενάκια, στην πολιορκία της Πάτρας και αλλού. Στη μάχη της πολιορκίας του Νεόκαστρου Μεσσηνίας από τον Ιμπραήμ, έλαβαν μέρος οι Καντρεβαίοι Π. Λούπας, που τραυματίστηκε και στα δύο του χέρια, ο Γ. Μπομπολής, που τραυματίστηκε στα πόδια, και ο Στάθης Μπομπολής. Και οι τρεις αιχμαλωτίστηκαν από τον Ιμπραήμ. Αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο αγώνας κατά του Ιμπραήμ συνεχίστηκε. Στη μάχη στο Μανιάκι αγωνίστηκε ο Ν.Φράγκος, ο οποίος αγωνίστηκε και στη μάχη της Τραμπάλας. Στην παραπάνω μάχη αγωνίστηκε ο Σωτήριος Οικονόμου καθώς και ο Παναγιώτης Λούπας.
Αρχαιολογικοί χώροι αρχαίας Ασέας και Μαινάλου
Ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Ασέας βρίσκεται δίπλα στον οικισμό της Κάτω Ασέας όπου είναι ορατό σήμερα τμήμα του αρχαίου τείχους της στη θέση Παλιόκαστρο.
Στην κορυφή του όρους Αγιο-Λιάς σώζονται τα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Αθηνά Σώτηρα. To 2011 ανακαλύφθηκε το ιερό της Λυκοάτιδας Αρτέμιδας στην Αγία Παρασκευή Αραχαμητών, γεγονός το οποίο οδήγησε στην ταύτιση με ασφάλεια του αρχαίου όρους Μαίναλος με το σημερινό βουνό του Αγιο-Λιά στους πρόποδες του οποίου βρίσκονται τα χωριά Αραχαμίτες, Κεραστάρι, Αθήναιον και Ασέα.[5][6]
Οι αρχαιολογικοί της θησαυροί βρίσκονται στα μουσεία της Αθήνας, του Ναυπλίου και της Τρίπολης.
Πληθυσμός
Ο πληθυσμός της Ασέας παρέμεινε σταθερός με σημαντικές αυξομειώσεις απο το 1879 μέχρι και το 1928. Έπειτα ο πληθυσμός της συρρικνώθηκε σημαντικά.
| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1879 | 559 | — |
| 1889 | 542 | −3.0% |
| 1896 | 671 | +23.8% |
| 1907 | 665 | −0.9% |
| 1920 | 502 | −24.5% |
| 1928 | 805 | +60.4% |
| 1940 | 619 | −23.1% |
| 1951 | 474 | −23.4% |
| 1961 | 363 | −23.4% |
| 1971 | 221 | −39.1% |
| 1981 | 167 | −24.4% |
| 1991 | 137 | −18.0% |
| 2001 | 133 | −2.9% |
| 2011 | 85 | −36.1% |
| 2021 | 89 | +4.7% |
| Πηγή: Απογραφές Πληθυσμού ΕΛΣΤΑΤ 1879 - 2021 | ||
Σύλλογος Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής Ασέας
Ο σύλλογος Αστροφυσικής Ασέας δημιουργήθηκε το 2013 και έχει έδρα το δημοτικό σχολείο στην κοινότητα Ασέας Αρκαδίας. Αποτελείται από επιστήμονες φυσικομαθηματικών και πολυτεχνικών σχολών και απευθύνεται σε όλους τους Αρκάδες που θέλουν είτε να συμμετέχουν είτε να παρακολουθούν τις εκδηλώσεις του. Το καλοκαίρι ο σύλλογος δραστηριοποιείται στο χωριό Ασέα και στα γειτονικά χωριά της Δ.Ε. με επιστημονικές διαλέξεις και αστρονομικές παρατηρήσεις.
Αστεροσκοπείο Ασέας
Το αστεροσκοπείο Ασέας βρίσκεται στο Σπετσεροπούλειο Άλσος, δίπλα από το δημοτικό σχολείο της κοινότητας και αποτελείται από ένα διώροφο κυλινδρικό κτήριο με ξύλινη επένδυση και θόλο αλουμινίου διαμέτρου 3,6 μέτρων. Το αστεροσκοπείο μελετήθηκε και κατασκευάστηκε από το σύλλογο αστροφυσικής Ασέας, αποκλειστικά με δωρεές μελών, ιδρυμάτων, κατοίκων και φίλων της επιστήμης.
Επιφανείς Ασεάτες
- Νίκος Γκάτσος (1911-1992), ποιητής και στιχουργός. Έζησε εκεί τα πρώτα του χρόνια και έχει ταφεί στον οικισμό.
- Γεώργιος Παπαηλίου, ευεργέτης.
- Γεώργιος Σπετσερόπουλος (Ασέα 1861 - Κάιρο 1929), ευεργέτης.[7]
- Νίκος Καρβέλας, μουσικοσυνθέτης.[8]
- Χρίστος Παπαδημητρίου, θεωρητικός επιστήμονας και καθηγητής στο τμήμα «Επιστήμης Υπολογιστών» του Πανεπιστημίου Κολούμπια στην Νέα Υόρκη, με καταγωγή από το χωριό.