Prifysgol yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd
Mae Prifysgol yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd (Saesneg: University of the Highlands and Islands, talfyrir i UHI; Gaeleg: Oilthigh na Gàidhealtachd a nan Eilean) yn brifysgol drydyddol sy'n cynnwys Cymrodyr Academaidd sef 13 o golegau a sefydliadau ymchwil yn ardal Ucheldiroedd ac Ynysoedd yr Alban sy'n darparu addysg brifysgol. Lleolir y swyddfa weithredol yn Inverness. Sefydlwyd y brifysgol, sy'n brifysgol ffederal, yn 2011. Cyllideb y Brifysgol oedd £132 miliwn yn 2021-22.[1]
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | prifysgol  |
|---|---|
| Dechrau/Sefydlu | 2011 |
| Lleoliad | Inverness |
 | |
| Aelod o'r canlynol | Jisc |
| Isgwmni/au | Environmental Research Institute, Lews Castle College, West Highland College, Sabhal Mòr Ostaig, Orkney College, UHI Perth, Moray College, Shetland College, Inverness College, Highland Theological College, North Highland College, UHI Archaeology Institute, Orkney Research Centre for Archaeology, Shetland UHI, Institute for Northern Studies |
| Rhanbarth | Cyngor yr Ucheldir |
| Gwefan | http://www.uhi.ac.uk |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae gan Brifysgol yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd nifer o raglenni israddedig, ôl-raddedig ac ymchwil, y gellir astudio llawer ohonynt mewn amrywiaeth o leoliadau yn yr ardal. Yn 2021-22 roedd cyfanswm o 36,004 o fyfyrwyr; 10,811 ohonynt yn fyfyrwyr Addysg Uwch Prifysgol, (5,647 llawn amser a 5,164 rhan amser) ac roedd cyfanswm o 25,193 o fyfyrwyr Addysg Bellach (3,857 yn llawn amser, a 21,336 yn rhan amser).[1]
Mae 70 o ganolfannau dysgu wedi'u gwasgaru ar draws yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd, Moray a Swydd Perth.[2]
Hanes
Er mai Prifysgol yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd yw prifysgol fwyaf newydd yr Alban,[3] mae gan lawer o'i 13 cyfadran a sefydliad ymchwil hanes llawer hirach, gyda'r gyntaf yn cael ei sefydlu yn y 19g. Mae rhwydwaith UHI (Prifysgol yr Ucheldiroedd a’r Ynysoedd) wedi cael strwythur unigryw ac mae’r ffordd y mae wedi datblygu fel sefydliad aml-gampws wedi’i gyfyngu gan fframwaith deddfwriaethol sy’n trin addysg bellach ac addysg uwch.[4]Mae technoleg wedi chwarae rhan bwysig wrth gysylltu sefydliadau.[5]
Ym mis Ebrill 2001, daeth yn Athrofa Mileniwm UHI wrth i Senedd yr Alban ddyfarnu statws Athrofa Addysg Uwch iddo. Erbyn 2004, roedd deoniaid llawn amser wedi'u penodi i'w thair cyfadran, gyda ffigurau profiadol a oedd wedi'u denu gan gyrff academaidd eraill.[6]
Dilyswyd graddau prifysgol gan Wasanaeth Dilysu'r Brifysgol Agored, Prifysgol Strathclyde a Phrifysgol Aberdeen tan 2008, pan roddodd y Cyfrin Gyngor y gallu i UHI ddyfarnu graddau (tDAP).[7] Mae cyrsiau gyda theitlau o'r enw Tystysgrif Genedlaethol Uwch a Diploma Cenedlaethol Uwch yn cael eu cymeradwyo gan y sefydliad cyhoeddus Scottish Qualifications Authority.
Rhoddwyd statws prifysgol gan y Cyfrin Gyngor ym mis Chwefror 2011, a daeth UHI yn brifysgol yr Ucheldiroedd a'r Ynysoedd.[8][9]
Dyddiadau allweddol
- 1992 – Sefydlwyd Prosiect UHI
- 1996 - Cyllid Comisiwn y Mileniwm wedi'i ddyfarnu
- 1998 - Y Brifysgol Agored yn cadarnhau cefnogaeth i ddilysu gradd
- 2001 – Rhoddwyd statws sefydliad Addysg Uwch
- 2002 – Dyfarnwyd arian ymchwil
- 2005 – Cais i allu dyfarnu cymwysterau addysgu ar y cyd â'r Cyfrin Gyngor
- 2008 – Pŵer i ddyfarnu cymwysterau addysgu wedi’i roi
- 2010 - Penderfynir adleoli'r campws newydd i Fferm Beechwood
- 2013 - UHI wedi elwa ar ddyrannu lleoedd athrawon dan hyfforddiant,[10] gan ganiatáu i ddiploma ôl-raddedig mewn addysg (PGDE) gael ei gynnig, ac mae llwyddiant hyn wedi arwain at gynyddu nifer y lleoedd.[11]
- 2015 - UHI Inverness,agor capws Inverness. Athrofa gwerth £50m 18,500 sqm ar gyfer cyrsiau addysg uwch ac addysg bellach yn cynnwys Gwyddor Bywyd, addysg ac ymchwil.[12]
Partneriaid
.jpg)
- Argyll College (sefydlwyd: 1997)[13]
- Highland Theological College (sefydlwyd: 1974)[14]
- Inverness College (sefydlwyd: 1960)[15]
- Lews Castle College (sefydlwyd: 1953)[16]
- Moray College (sefydlwyd: 1971)[17]
- NAFC Marine Centre (sefydlwyd: 1988)[18]
- North Highland College (sefydlwyd: 1951)[19]
- Orkney College (sefydlwyd: 1995)[20]
- Perth College (sefydlwyd: 1961)[21]
- Sabhal Mòr Ostaig (sefydlwyd: 1973)[22]
- SAMS (Scottish Association for Marine Science) (sefydlwyd: 1884)[23]
- Shetland College (sefydlwyd: 1970)[24]
- West Highland College (sefydlwyd: 2010)[25]
Dolenni allannol
- Gwefan Prifysgol yr Ucheldiroedd ac Ynysoedd
- ThinkUHI sianel Youtube y Brifysgol
