Y Fedal Ryddiaith

(Ailgyfeiriad o Medal Ryddiaith)

Un o brif wobrau Eisteddfod Genedlaethol Cymru, am gyfrol o ryddiaith yw'r Fedal Ryddiaith. Mae'r seremoni wobrwyo yn digwydd ar ddydd Mercher yr Eisteddfod Genedlaethol. Mae'r gyfrol lwyddiannus yn cael ei chyhoeddi yn ystod yr Eisteddfod ac mae'r llenor llwyddiannus yn cael ymuno â'r Orsedd, yn Urdd y Wisg Wen, y flwyddyn ganlynol, os nad yw eisoes yn aelod. Fe gyflwynwyd y fedal hon am y tro cyntaf ym 1937.

Y Fedal Ryddiaith
Enghraifft o'r canlynolerthygl sydd hefyd yn rhestr Edit this on Wikidata

Rhestr enillwyr y Fedal Ryddiaith

BlwyddynEisteddfodBuddugwrFfugenwTestun
1937MachynllethJ. O. WilliamsTua'r Gorllewin ac Ysgrifau Eraill
1938CaerdyddElena Puw MorganY Graith
1939DinbychJohn Gwilym JonesY Dewis
1940
(dyfarnwyd yn 1941)
Eisteddfod ar yr AwyrT. Hughes-JonesStori-fer hir: Sgweier Hafila
1941Hen GolwynGwilym R. JonesY Purdan
1942AberteifiNeb yn deilwng
1943BangorNeb yn deilwng
1944LlandybïeNeb yn deilwng
1945
(dyfarnwyd yn 1948)
Rhosllannerchrugog
1946
(dyfarnwyd yn 1948)
Aberpennar
1947
(dyfarnwyd yn 1948)
Bae Colwyn
1948Penybont ar OgwrDafydd JenkinsDatblygiad y Nofel Gymraeg ar ôl Daniel Owen
1949
(dyfarnwyd yn 1951)
DolgellauR. Ifor ParryTraethawd: Diwinyddiaeth Karl Barth
1950
(dyfarnwyd yn 1951)
CaerffiliR. Ifor ParryTraethawd: Diwinyddiaeth Karl Barth
1951LlanrwstIslwyn Ffowc Elis"Rheingold"Cyn Oeri'r Gwaed
1952AberystwythO. E. Roberts"Daedalus"Cyfrinachau Natur
1953Y RhylNeb yn deilwng
1954YstradgynlaisO. E. RobertsCyfrol o erthyglau: Y Gŵr o Ystradgynlais
1955PwllheliM. Selyf RobertsDeg o'r Diwedd
1956AberdârW. T. GruffyddCyfrol o erthyglau: Y Pwrpas Mawr
1957LlangefniTom Parri JonesTeisennau Berffro
1958Glyn EbwyE. Cynolwyn PughHunangofiant: Ei Ffanffer ei Hun
1959CaernarfonWilliam OwenCyfrol o ysgrifau natur: Pen y Dalar
1960CaerdyddRhiannon Davies JonesFy Hen Lyfr Cownt
1961Rhosllannerchrugog(Ataliwyd y fedal)
C. Lloyd Rowlands
Nofel: Cregyn ar y Traeth
1962LlanelliWilliam OwenBu Farw Ezra Bebb
1963LlandudnoWilliam Llewelyn JonesAr Grwydr
1964AbertaweRhiannon Davies JonesLleian Llan-Llŷr
1965Y DrenewyddEigra Lewis RobertsCyfrol o ysgrifau
1966AberafanNeb yn deilwng
1967Y BalaNeb yn deilwng[1]
1968Y BarriEigra Lewis RobertsY Drych Creulon
1969Y FflintEmyr JonesGrym y Lli
1970RhydamanNeb yn deilwng
1971BangorIfor Wyn WilliamsGwres o'r Gorllewin
1972Sir BenfroDafydd Rowlands"India"Ysgrifau yr Hanner Bardd
1973RhuthunEmyr RobertsMae Heddiw Wedi Bod
1974CaerfyrddinDafydd IfansEira Gwyn yn Salmon
1975Bro DwyforAtaliwyd y wobr
1976AberteifiMarged Pritchard"Sara"Nid Mudan mo'r Môr
1977WrecsamR. Gerallt Jones"Iestyn"Triptych
1978CaerdyddHarri Williams"Iohannes"Y Ddaeargryn Fawr (dan yr enw Trobwynt cyn cyhoeddi)
1979CaernarfonR. Gerallt Jones"Dafydd Rhys"Cafflogion
1980Dyffryn LliwRobyn Lewis"Erllyn"Esgid yn Gwasgu
1981MaldwynJohn Gruffudd Jones"Rhos y Gylfin"Cysgodion ar y Pared (Casgliad o ysgrifau creadigol)
1982AbertaweGwilym Meredydd Jones"Cri'r Gylfinir"Ochr Arall y Geiniog
1983MônT. Wilson Evans"Gwr y Graith"Y Pabi Coch
1984Llanbedr Pont SteffanJohn Idris Owen"Nisien"Y Tŷ Haearn
1985Y RhylMeg Elis"Emerallt"Cyn daw'r gaeaf
1986AbergwaunRay Evans"Alltud o'r Llwyn"Y Llyffant
1987PorthmadogMargiad Roberts"Tractor"'Sna'm llonydd i' ga'l
1988CasnewyddAtal y Wobr
1989LlanrwstIrma Chilton"Brenda Biwis"Mochyn Gwydr
1990RhymniAtal y Wobr
1991Yr WyddgrugAngharad Tomos"Lwli"Si Hei Lwli
1992AberystwythRobin Llywelyn"Penbowlen"Seren Wen ar Gefndir Gwyn
1993LlanelweddMihangel Morgan"Pioden"Dirgel Ddyn
1994Castell NeddRobin Llywelyn"Calon Segur"O'r Harbwr Gwag i'r Cefnfor Gwyn
1995AbergeleAngharad Jones"Heb Fawr Gydwybod"Y Dylluan Wen
1996Bro DinefwrAtal y Wobr
1997MeirionAngharad Tomos"Cnonyn Aflonydd"Wele'n Gwawrio
1998Bro OgwrEirug Wyn"Wing Wong"Blodyn Tatws
1999MônSonia Edwards"Cae Aur"Rhwng Noson Wen a Phlygain
2000LlanelliEirug Wyn"Mesmer"Tri Mochyn Bach
2001DinbychElfyn Pritchard"Rhys"Trwy'r Tywyllwch
2002TyddewiAngharad Price"Maesglasau"O! Tyn y Gorchudd
2003MaldwynCefin Roberts"Gwich un yn Gwichian"Brwydr y Bradwr
2004CasnewyddAnnes Glynn"Mymryn"Symudliw
2005EryriDylan Iorwerth"Sam"Darnau
2006AbertaweFflur Dafydd"Matigari"Atyniad
2007Sir y FflintMary Annes Payne"Dol Bapur"Rhodd Mam
2008CaerdyddMererid Hopwood"yn dawel bach"O Ran
2009MeirionSiân Melangell Dafydd"y mynydd segur"Y Trydydd Peth
2010Blaenau GwentJerry Hunter"M.W."Gwenddydd
2011WrecsamManon Rhys"Sitting Bull"Neb Ond Ni
2012Bro MorgannwgAtal y Wobr
2013Sir DdinbychJane Jones Owen"Sidan"Gwe o Glymau Sidan
2014Sir GaerfyrddinLleucu Roberts ."Honna"Saith Oes Efa
2015MaldwynTony Bianchi"Mab Afradlon"Dwy Farwolaeth Endaf Rowlands
2016Sir FynwyEurig Salisbury"Siencin"Cai
2017MônSonia Edwards"Daiwa SR3"Rhannu Ambarél
2018CaerdyddManon Steffan Ros"Aleloia"Llyfr Glas Nebo
2019Sir ConwyRhiannon Ifans [2]"Raphael"Ingrid
2021AmGenLleucu Roberts[3]"Cwmwl"Y Stori Orau
2022CeredigionSioned Erin Hughes[4]"Mesen"Rhyngom
2023Llŷn ac EifionyddMeleri Wyn James[5]"Fi a Ti"Hallt

Cyfeiriadau

Dolenni allanol