Gemau Ymerodraeth Prydain 1930
Gemau Ymerodraeth Prydain 1930 oedd y cyntaf o'r hyn sydd bellach yn cael ei adnabod fel Gemau'r Gymanwlad. Fe'i cynhaliwyd yn Hamilton, Ontario, Canada rhwng Awst 16–23, 1930.
.svg) | |
| Enghraifft o'r canlynol | digwyddiad aml-chwaraeon  |
|---|---|
| Dyddiad | 1930 |
| Dechreuwyd | 16 Awst 1930 |
| Daeth i ben | 23 Awst 1930 |
| Cyfres | Gemau'r Gymanwlad |
| Olynwyd gan | Gemau'r Gymanwlad |
| Lleoliad | Hamilton |
| Yn cynnwys | rowing at the 1930 British Empire Games |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| Gemau 1af Ymerodraeth Prydain | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Campau | 59 | ||
| Seremoni agoriadol | 16 Awst | ||
| Seremoni cau | 23 Awst | ||
| |||
Hanes
Yn dilyn cyfarfod ymysg athletwyr a swyddogion gwledydd yr Ymerodraeth Brydeinig yng Ngemau Olympaidd 1928 yn Amsterdam penderfynwyd sefydlu gemau rhwng gwledydd yr Ymerodraeth Brydeinig. Canada gafodd ei dewis i gynnal y Gemau agoriadol fel y wlad fuddugol yn Nhlws Londsdale; cystadleuaeth a drefnwyd i ddathlu coroni Brenin Sior V ym 1911.
Gordon Smallacombe, athletwr o Ganada, enillodd y fedal aur cyntaf erioed yn y naid driphlyg.[1]
Chwaraeon
Timau yn cystadlu
Cafwyd 11 tîm yn cystadlu yng Ngemau'r Ymerodraeth Brydeinig, 1930
Tabl Medalau
| Safle | Cenedl | Aur | Arian | Efydd | Cyfanswm |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Lloegr | 25 | 22 | 13 | 60 |
| 2 | .svg){kind=small} Canada | 20 | 16 | 18 | 54 |
| 3 | .svg){kind=small} De Affrica | 6 | 4 | 8 | 18 |
| 4 |  Seland Newydd | 3 | 4 | 2 | 9 |
| 5 |  Awstralia | 3 | 4 | 1 | 8 |
| 6 |  Yr Alban | 2 | 3 | 5 | 10 |
| 7 |  Cymru | 0 | 2 | 1 | 3 |
| 8 | .svg){kind=small} Gaiana Brydeinig | 0 | 1 | 1 | 2 |
| 9 |  Iwerddon | 0 | 1 | 0 | 1 |
| Cyfanswm | 59 | 57 | 49 | 165 | |
Medalau'r Cymry
Dim ond dau aelod oedd yn nhîm Cymru ar gyfer y Gemau yn Hamilton gyda'r medalau i gyd yn dod gan y nofwraig Valerie Davies. Ni chafodd Gymru wahoddiad i yrru tîm athletau i Hamilton gan nad oedd gan Gymru gorff athletau cenedlaethol ar y pryd, ond llwyddodd y Cymro, Reg Thomas i ennill medal aur tra'n gwisgo fest Lloegr.[2] Yn yr un modd, enillodd Albert Love o Gaerdydd fedal efydd yn y sgwâr bocsio tra'n cynrychioli Lloegr oherwydd diffyg tîm bocsio Cymreig.[3]
| Medal | Enw | Cystadleuaeth | |
|---|---|---|---|
| Arian | Valerie Davies | Nofio | 400llath dull rhydd |
| Arian | Valerie Davies | Nofio | 100llath dull rhydd |
| Efydd | Valerie Davies | Nofio | 100llath ar ei chefn |
Cyfeiriadau
Dolenni allanol
- (Saesneg) Gwefan swyddogol Gemau'r Gymanwlad Archifwyd 2008-07-23 yn y Peiriant Wayback.
- (Saesneg) Cyngor Gemau Gymanwlad Cymru
| Rhagflaenydd: Cyntaf | Gemau'r Gymanwlad Lleoliad y Gemau | Olynydd: Llundain |