Cernunnos
Yng nghrefydd Gâl-Rufeinig, roedd Cernunnos yn dduw Celtaidd â chyrn. Ceir delweddau ohono dros ardal eang yn nhiriogaethau'r Celtiaid, gan gynnwys Gallia Cisalpina yng ngogledd yr Eidal, Gâl a rhannau deheuol Prydain. Dangosir ef fel duw corniog, a chysylltir ef ag anifeiliaid corniog, yn enwedig y carw. Credir ei fod yn gysylltiedig â ffrwythlondeb. Ceir y ddelwedd enwocaf ohono ar Bair Gundestrup sy'n dyddio o'r ganrif gyntaf CC. Delw enwog arall yw'r un ar y Pilier des nautes ("Colofn y Morwyr"), yn awr yn y Musée National du Moyen Age ym Mharis. Ar hwn y ceir yr arysgrif gynharaf gydag enw'r duw.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Gundestrupkedlen-_00054_%28cropped%29.jpg/300px-Gundestrupkedlen-_00054_%28cropped%29.jpg)
Fel rheol caiff Cernunnos ei bortreadu gyda chyrn carw, barf ac yn gwisgo torch, yng ngwydd anifeiliaid, yn enwedig ceirw. Mae cyfeiriad amlwg ato yn chwedl ganoloesol Iarlles y Ffynnon yn Gymraeg fel "Y Du Traws".
Ceir duwiau corniog eraill y tu allan i'r byd Celtaidd, er enghraifft y duw Groegaidd Pan a Pashupati, "Arglwydd yr Anifeiliaid" mewn Hindŵaeth. Daw "Cern" o'r un gwraidd â "corn" yn y Gymraeg.