Caws ceffyl
Caws ceffyl Agaricus arvensis | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Agaricaceae |
Genws: | Agaricus[*] |
Rhywogaeth: | Agaricus arvensis |
Enw deuenwol | |
Agaricus arvensis Schaeff. |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Agaricaceae yw'r Caws ceffyl (Lladin: Agaricus arvensis; Saesneg: Horse Mushroom).[1] 'Y Madarch Maes' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae 'maes' yma'n cyfeirio at leoliad y ffwng, sef tir agored, cae fel arfer. Mae'r teulu Agaricaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw brown. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un amgrwm. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Agaricaceae
Mae gan Caws ceffyl ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
---|---|---|
Abstoma purpureum | Abstoma purpureum | |
Abstoma stuckertii | Abstoma stuckertii | |
Ambarelo'r bwgan | Macrolepiota procera | |
Macrolepiota brunnescens | Macrolepiota brunnescens | |
Macrolepiota clelandii | Macrolepiota clelandii | |
Macrolepiota excoriata | Macrolepiota excoriata | |
Macrolepiota konradii | Macrolepiota konradii | |
Parasol main | Macrolepiota mastoidea | |
Pertyn brych | Echinoderma asperum | |
Termitomyces albuminosus | Macrolepiota albuminosa |
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
Gofal! |
Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! |