ГӀирс

ГӀирс — къинхьегаман хӀуманашна Ӏаткъам бен, шеца цхьа болх бен хӀума[1] ГӀирс лелоран конструкцин а, бакъонийн а бух тӀехь лаьтта арахецаран технологин тӀедехкина дуьненан материалан законаш хаар. Чолхе гӀирсан чохь хуьлу масех гӀирсан дакъалг.

Вовшахтоьхна гӀирсаш

Шуьйрачу маьӀнехь — объект хийца а, йан а объектан Ӏаткъам бен Ӏалашонан хӀума. Амма гӀирс, гӀоьнна материал йац: меттан лоччарш йуьттуш йуьтту у — гӀирс бу, ткъа йуьтту хӀур — бац; бедар тоьгуш маха — гӀирс бу, ткъа тай — дац. Цхьа хӀума гӀирс хила а, гӀоьнна материал хила а тарло. Цергийн тай — гӀирс бу, ткъа тоьгу тай — гӀоьнна материал йу.

ГӀирс сурсат хила тарло муьлхха хӀума санна, кхечу хӀумнашца паргӀата хуьйцуш дакъа лацахь. ГӀирс, сурсат санна, туьканашкахь духку, арахоьцу предприятешкахь йохк-иэцаран барт бой. Ӏалашонна лерина башхаллаш йайча гӀирс тобо йа утилизаци йо.

Историн бӀешерийн дохаллашкахь «гӀирс» терминца гӀуллакх долуш дацара йукъараллин лакхара чкъор, иза лахарчу чкъоьран дакъа дара[2].

Термин лелор

«ГӀирс» билгало массо а машенашна тӀехь чӀагӀ ца йелла, масала стационаран машенаш билгалйоху чархаш санна, ткъа гӀирс куьйга лелош берг бу.

Билгалдахарш

Литература

  • Анучин Д. Каменные орудия // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Анучин Д. Орудие // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Инструменты // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 4 томах. — СПб., 1907—1909.
  • Геннадий Федотов, «Русская печь», Москва, 2002 г.
  • Очерки истории техники докапиталистических формаций. Академия наук СССР Издательство Академии наук СССР Москва-Ленинград, 1936 г. Б. Л. Богаевский, И. М. Лурье, П. Н. Шульц, Е. Ч. Скржинская, Е. А. Цейтлин Под общей редакцией акад. В. Ф. Миткевича

Ссылки