T-ćelija

Helper T-ćelije (T_Hćelije) – ćelije pomoćnici – pomažu ostalim bijelim krvnim ćelijama u imunskim procesima, uključujući sazrijevanje B ćelija u plazma ćelijama i memorijskim B ćelijama, te aktivaciji citotoksičnih T-ćelija i makrofaga. Ove ćelije su također poznate kao CD4⁺ T-ćelije, zbog ispoljavanja CD4 glikoproteina na površini. Helper T-ćelije postaju aktivne kada se prezentiraju peptidnim antigenima molekula MHC II klase, koje se ispoljavaju na površini antigen-prezentirajućih ćelija (APC). Jednom aktivirane, brzo se dijele i lučw male proteine zvane citokini, koji reguliraju ili pomažu aktivni imunski odgovor. Ove ćelije se mogu diferencirati u jedan od nekoliko podtipova, uključujući T_H1, T_H2, T_H3, T_H17, T_H9, or T_FH, koje luče različite citokine imunskog odgovora. Signalizacija iz APC usmjerava T-ćelije u posebne podstipove.

Citotoksične T-ćelije (T_C ćelije ili CTL) uništavaju ćelije koje su inficirane virusima i tumorskim ćelijamaan, a također su uključene i u reakcije na transplantacije organa. Ove ćelije su također poznate i kao CD8⁺ T-ćelije jer na površini ispoljavaju CD8 glikoprotein . Ove ćelije prepoznaju svoje ciljeve putem vezanja za antigen koji je asociran sa molekulama MHC klase I, koje se ispoljavaju na površini nukleiranih ćelija. Tokom sekrecije IL-10, adenozina i ostalih molekula koje se luče putem regulacijskih T-ćelija, CD8⁺ ćelije mogu preći u neaktivno stanje koje prevenira autoimunske bolesti.

Memorijske T-ćelije su podskup antigen – specifičnih T-ćelija koje traju dugoročno nakon savladavanja infekcije. One se brzo proširuju na veliki broj efektorskih T-ćelija na ponovno ispoljavanje svog srodnog antigena, omogućavajući da imunski "memorira" aktivnost protiv prošlih infekcija.^[4]Memorijske T-ćelije obuhvataju tri podtipa:

• centralne memorijske T-ćelije(T_CM ćelije),
• efektorske memoriske T-ćelije (T_EM ćelije) i T_EMRA ćelije,^[5] te
• rezidentne memoriske T-ćelije (T_RM).^[6]

Supresorske T-ćelije su ključne za održavanje imunske tolerancije. Njihova glavna uloga je da ugase imunost koja je posredovana T-ćelijama, krajem imunske reakcije i da suzbiju autoreaktivne T-ćelije koje su izbjele proces negativne selekcije u timusu.

Supresorske T-ćelije, uz helper ćelije, po regulacijskoj funkciji, mogu se zajednički nazvati regulatorskim T-ćelijama.

Opisane su dvije glavne klase CD4⁺ T_regćelija cells have been described — FOXP3⁺ T_reg i and FOXP3⁻ T_reg ćelije.Regulatorne T-ćelije mogu nastati u bilo kom dijelu toka normalnog razvoja u timusu, kada su poznate kao timusne Treg ćelije, ili mogu biti izazvane periferno i nazivaju se periferno izvedene Treg ćelije. Ova dva podskupa su ranije bila pod nazivom "prirodn" i "adaptivni" ili "inducirani".^[7] Obje podskupine odgovaraju ekspresiji transkripcijskog faktora FOXP3 koji se može upotrebiti za identifikaciju ćelija mutacije gena za bolest FOXP3, koja se može prevenirati razvojem regulatornih T-ćelija, a koja je uzrok fatalne autoimunske bolesti IPEX.

Nekoliko drugih vrsta T-ćelija imaju supresivnu aktivnost, ali ne izražavaju FOXP3. To uključuje Tr1 i Th3 ćelije, za koje se smatra da nastaju tokom imunskog odgovora i aktom proizvodnje supresivnih molekula. Tr1 ćelije su povezane sa IL-10, Th3 ćelije su povezani sa TGF-beta. Nedavno, na ovu listu su dodate i Treg17 ćelije.^[8]

Prirodne T-ćelije ubice (NKT-ćelije - ne treba miješati sa prirodnim ćelijama ubicama urođenog imunskog sistema) premostiti adaptivni imuni sistem sa urođeni imuni sistem. Za razliku od konvencijskih T-ćelija, koje prepoznaju peptidne antigene prezentirne molekulama glavnim kompleksom histokompatibilnosti (MHC), NKT-ćelije prepoznaju glikolipidne antigen predstavljene molekulama pod nazivom CD1d. Kada se aktiviraju, ove ćelije mogu obavljati funkcije koje se pripisuju i T_h i T_C ćelijama (tj. proizvodnju citokina i oslobađanje citolitskih ćelija koje ubijaju molekule). Također su u stanju prepoznati i ukloniti neke tumorske ćelije i ćelije zaražene herpes virusima.

Sluzokožno povezani invarijantni T-limfociti (MAIT) su posebna vrsta T-ćelija, priznatih od oko 2009.^{[9][10][11][12]}

Gama Delta T-ćelije (γδ T-limfociti) predstavljaju mali podskup T sćelija koje na površini imaju poseban receptor T-ćelije (TCR). Većina T-ćelija imaj receptor T-ćelija koji se sastoji od dva glikoproteinska lanca koji se zovu α- i β-TCR lanci. Međutim, u γδ T-limfocitima, TCR se sastoji od po jednog γ-lanca i δ-lanca. Ova grupa T-ćelija je manje uobičajena kod ljudi i miševa (oko 2% od ukupnog broja T-limfocita). Nalaze se uglavnom u sluznicama crijeva, unutar populacije limfocita poznate kao unutarepitelni limfociti. U kunića, ovaca i kokoši, broj γδ T-ćelija može biti visok i oko 60% od ukupnog broja T-limfocita. Antigene molekule koje aktiviraju γδ T-ćelije su još uvijek široko poznate. Međutim, γδ T-ćelije nisu ograničene MHCom i čini se da su u stanju da prepoznati cijeli protein, a ne zahtijevaju peptide koji će biti predstavljeni iz MHC molekula na transporteru. Neke Murinae (miševi), γδ T-ćelije prepoznaju MHC klase IB molekula. Ljudske Vγ9 / Vδ2 T-ćelije, koje čine najveći broj γδ T-limfocita u perifernoj krvi, su jedinstvene po tome što konkretno i brzo odgovaraju na niz nepeptidnih fosforiliziranih izoprenoidnik prekursora, skupnog naziva fosfoantigeni, koji se proizvode u gotovo svim živim ćelijama. Najčešći fosfoantigeni životinjskih i ljudskih ćelija (uključujući i ćelije raka) su izopentenil pirofosfati (IPP) i njegov izomer dimetilallil pirofosfat (DSPP). Mnogi mikrobi proizvode vrlo aktivni spoj hidroksi-DMAPP (HMB-PP) i odgovarajuće mononukleotidne konjugate, pored IPP i DMAPP. Biljne ćelije proizvode oba tipa fosfoantigena. Ljudske Vγ9/Vδ2 T-ćelije koje se aktiviraju lijekovima, sadrže sintetske fosfoantigene i aminobisfosfonate, koji reguliraju endogeni IPP/DMAPP.

U 2015, tim istraživača predvođen Alexanderom Marsonom^[13] na University of California, San Francisco, uspješno je editirao genom ljudskih T-ćelija primjenom Cas9 ribonukleoproteinskog metoda isporuke.^[14] Ovaj napredak ima potencijal za primjenu u liječenju putem "immunoterapije raka i terapije na bazi ćelija za HIV, primarnog nedostatka imunosti i autoimunih bolesti.^[14]

Uzroci nedostataka T-ćelija uključuju limfocitopeniju T-ćelija i/ili nedostatke funkcije pojedinih T-ćelija. Kompletna insuficijencija funkcije T-limfocita može rezultirati zbog nasljednih stanja, kao što su teška kombinirana imunodeficijencija (SCID), Omennov sindrom i hipoplazija hrskavice i kose. Uzroci parcijalnih nedostataka funkcije T-limfocita uključuju sindrom stečene imunodeficijencije (AIDS), i nasljedne promjene, kao što su DiGeorgeov sindrom (DGS), sundrom hromosomskih lomova (HBSD), i B-ćelija i T-ćelija u kombinaciji poremećaja kao što su ataxsija telangiectatica (AT) i Wiskott-Aldrichov sindrom (WAS).

Glavni zabrinjavajući patogeni T-limfocita uključuju unutarćelijske patogene, kao što su i Herpes simplex virus , Mycobacterium i Listeria .^[15][16] Pri nedostatku T-ćelija, također su i uobičajene i gljivične infekcije.

Kancer T-ćelija se označava limfom T-ćelija, a ubraja se možda kao jedan deset slučajeva ne-Hodkinovog limfoma.^[17]

Glavni oblici limfoma T-ćelije su:

• Venčvornio limfom T-ćelija
• Limfom kožnih T-ćelija: Sézaryjev sindrom i Mycosis fungoides
• Anaplastski veliku ćelijski limfom
• Angioimmunoblastbi limfom T-ćelija

T cell na Wikimedia Commonsu.

• Immunobiology, 5th Edition
• niaid.nih.gov – The Immune System
• T-cell Group – Cardiff University
• (Successful!) Treatment of Metastatic Melanoma with Autologous CD4+ T Cells against NY-ESO-1 Arhivirano 5. 1. 2010. na Wayback Machine.
• Davies AJ (1993). "The tale of T cells". Immunology Today. 14 (3): 137–139. doi:10.1016/0167-5699(93)90216-8. PMID 8466629.