Roblox (Ро́блакс) — гульнявая анлайн-платформа і сістэма стварэння гульняў, якая дазваляе любому карыстальніку ствараць свае ўласныя[⇨] і гуляць у створаныя іншымі гульні[⇨], якія ахопліваюць шырокі спектр жанраў[6]. У некаторых крыніцах Roblox называць метасусветам[7][8]. Станам на жнівень 2020 года ў Roblox больш за 164 млн актыўных карыстальнікаў у месяц[9]; на Кастрычнік 2021 года больш за 226 млн[10]. Усе яны, у агульнай суме, найгралі ў ёй больш за 107 млрд гадзін[11]. Прычым у Roblox гуляюць больш за палову ўсіх дзяцей ЗША ва ўзросце да 16 гадоў[12][13]. Рост яе папулярнасці пачаўся ў другой палове 2010 года[14], а рэзка паскорыўся ў сувязі з пандэміяй COVID-19[15]. Сайт гульнявой платформы займае другое месца па папулярнасці сярод падлеткаў, адразу пасля сайтаў Google, уключаючы YouTube[6].
Roblox Studio — гэта ўласны рухавічок Roblox, які распрацоўваецца і падтрымліваецца Roblox Corporation, які дазваляе кожнаму карыстальніку ствараць і апублікоўваць гульні любых жанраў у неабмежаванай колькасці, але выключна на самой платформе[16]. Гульні кадзіруюцца ў парадыгме аб’ектна-арыентаванага праграмавання, пры выкарыстонні мовы праграмавання Lua для кіравання гульнявым асяроддзем[17]. Карыстальнікі могуць ствараць гульнявыя прадукты, якія ўяўляюць сабой змесціва, якое можна набыць праз разавыя пакупкі, а таксама мікратранзакцыі праз прадукты распрацоўшчыка. Распрацоўшчыкі абменьваюць на сайце Robux (віртуальная валюта), зароблены на розных прадуктах сваіх гульняў, на рэальную валюту праз сістэму Developer Exchange[18] і Premium Exchange. Працэнт даходаў ад пакупак дзеліцца паміж распрацоўшчыкам і Roblox[19][20]. З 1 лістапада 2020 года Roblox Studio больш не падтрымліваецца на Mac OS X 10.10[21].
Гульцы
Roblox дазваляе гульцам купляць, прадаваць і ствараць віртуальныя прадметы. Адзенне можа быць набыта любым гульцом, але прадаваць яе могуць толькі карыстальнікі, якія маюць Premium падпіску[22]. Толькі адміністратары Roblox могуць прадаваць аксэсуары, рыштунак і наборы пад афіцыйным уліковым запісам Roblox[23]. З 2019 года рабіць аксэсуары могуць карыстальнікі, якія былі адабраны Roblox у якасці UGC-стваральнікаў[24]. Прадметы з абмежаваным статусам могуць прадавацца толькі па каталогу або прадавацца ў Builder Club (цяперашні Premium)[25].
Robux — гэта віртуальная валюта ў Roblox, якая дазваляе гульцам купляць розныя прадметы. Гульцы могуць атрымаць Robux з дапамогай рэальных пакупак, іншага гульца, які купляе яго прадметы, або штомесяц зарабляючы Robux з падпіскай[19][26]. Да 2016 года ў Roblox існавала іншая валюта — Tix (скарачэнне ад англ.: Tickets), якую можна было выдаткоўваць на рэчы ў каталогу і на рэкламу. Гульцы зараблялі Tix з дапамогай розных метадаў, напрыклад, штодня наведваючы сайт. Валюта была скасавана 14 красавіка 2016 года, а ўсе рэшткі на балансе былі канфіскаваны[27][28].
Гульні
Дзякуючы свайму статусу гульнявой платформы, Roblox мае мноства гульняў, створаных гульцамі. Па стане на май 2020 года ў кожнай з самых папулярных гульняў у Roblox было больш за 10 мільёнаў актыўных гульцоў у месяц. Станам на лістапад 2021 года ў Roblox ёсць 49 прыгод, якія набралі больш за 1 мільярд наведванняў[29], 26 953 прыгод, якія набралі звыш 100 тысяч наведванняў і 107 737 прыгод, якія набралі 10 тысяч наведванняў[30]. Таксама Roblox згадваў, што на іх платформе ў дзень адпраўляюць больш за 2,5 млрд паведамленняў і 17 мільёнаў гульцоў заводзяць сабе сяброў таксама штодня[30]. У сакавіку 2021 года амерыканскае інтэрнэт-выданне TechCrunch адзначыла, што гульні Roblox у значнай ступені адрозніваюцца ад традыцыйных бясплатных відэагульняў. У лютым 2022 года Roblox падзяліўся аб поспехах за ўвесь 2021 год, дзе гаварылася аб тым, што гульцы правялі ў прыгодах больш за 41 млрд гадзін[31]. Паспяховыя гульні ў Roblox арыентаваны на неадкладную ўцягнутасць у гульню, а дадаванне інструкцый значна зніжае яе ў гульцоў, насуперак агульнапрынятаму меркаванню аб бясплатных гульнях[32].
Падзеі
Roblox часам праводзіць рэальныя і віртуальныя падзеі. Адной з такіх падзей з’яўляецца Roblox Developer Conference (з англ. — «Канферэнцыя распрацоўшчыкаў Roblox»)[33]. Штогод праходзіць прэмія Bloxy Award, на якой выбіраюць лепшых распрацоўшчыкаў і іх гульні. Таксама раней праводзілася віртуальнае паляванне за яйкамі (спынена з 2021)[34] і такія мерапрыемствы, як BloxCon[19].
15 лістапада 2020 года Roblox сумесна з Lil Nas X правялі глабальны канцэрт прама ў гульні, пратэсціраваўшы новую функцыю ў рухавічку[35][36][37].
Бэта-версія Roblox была створана сузаснавальнікам Дэвідам Базукі ў 2004 годзе[39]. Базукі пачаў тэсціраваць першыя дэманстрацыі ў гэтым годзе[40].
У сакавіку 2007 года Roblox стаў сумяшчальным з COPPA, з даданнем бяспечнага чата, што абмежавала карыстальнікаў ва ўзросце да трынаццаці гадоў зносінамі шляхам выбару папярэдне вызначаных паведамленняў з меню[41]. У жніўні распрацоўшчыкі Roblox дадалі Клуб будаўнікоў, прэміум-падпіску і ўдасканалілі серверы[42].
У снежні 2011 года Roblox правёў сваю першую Hack Week, штогадовае мерапрыемства, на якім распрацоўшчыкі Roblox працуюць над інавацыйнымі нестандартнымі ідэямі для новых праектаў, якія будуць прадстаўлены кампаніі[43][44].
11 снежня 2012 года Roblox выпусціў версію гульнявой платформы для iOS[45].
1 кастрычніка 2013 года Roblox выпусціў сістэму Developer Exchange, якая дазваляе распрацоўшчыкам абменьваць Robux’ы, заробленыя на іх гульнях, на рэальную валюту[46].
31 мая 2015 года была дададзена функцыя, якая павялічвае графічную дакладнасць рэльефу і змяняе фізічны рухавічок з блокава-арыентаванага стылю на больш плаўны і больш рэалістычны стыль[47]. 20 лістапада Roblox быў запушчаны на Xbox One з першапачатковым выбарам з 15 гульняў, выбраных супрацоўшчыкамі Roblox[48]. Новыя гульні Roblox для гэтай кансолі павінны прайсці працэдуру зацвярджэння і адпавядаць стандартам савета па рэйтынгу забаўляльнага праграмнага забеспячэння[49].
У красавіку 2016 года быў запушчаны Roblox VR для Oculus Rift. На момант выпуску больш за дзесяць мільёнаў гульняў былі даступны ў 3D[50]. Прыкладна ў той жа час функцыя бяспечнага чата была выдалена і заменена сістэмай, заснаванай на белым спісе з наборам прымальных слоў для карыстальнікаў малодшых за 13 гадоў і чорным спісе для іншых карыстальнікаў[51]. У чэрвені гэтага ж года кампанія выпусціла версію, сумяшчальную з Windows 10[52].
У студзені 2017 года Jazwares, вытворца цацак, аб’яднаўся з Roblox Corporation для вырабніцтва цацачных мініфігурак на аснове карыстацкага змесціва, створанага буйнымі распрацоўшчыкамі на платформе[54]. Мініфігуркі маюць канечнасці і суставы, падобныя на мініфігуркі Lego. Мініфігуркі таксама маюць канечнасці і аксэсуары, якія з’яўляюцца ўзаемазаменнымі. Усе наборы ўтрымліваюць код, які можна выкарыстоўваць для атрымання эксклюзіўных віртуальных прадметаў. Ёсць таксама наборы маленькіх скрынак, якія ўтрымліваюць выпадковыя мініфігуркі і могуць утрымліваць рэдкую мініфігурку[55].
Водгукі
Падчас канферэнцыі распрацоўшчыкаў Roblox 2017 года афіцыйныя асобы заявілі, што стваральнікі гульнявой платформы калектыўна зарабілі не менш за 30 мільёнаў даляраў у 2017 годзе[33][56]. Адзін з распрацоўшчыкаў аплаціў сваю вышэйшую адукацыю ва Універсітэце Дзюка са сродкаў ад выпуску гульні[57]. А ўжо летам 2020 года Roblox выплаціў распрацоўшчыкам больш за 250 мільёнаў долараў[58].
Jailbreak быў адной з самых папулярных гульняў на сайце, штодня збіраючы дзясяткі тысяч гульцоў адначасова[6][59][60] яна таксама была паказана на падзеі Roblox «Першаму гульцу падрыхтавацца», заснаванай на аднайменным фільме, хоць і была сустрэтая з крытыкай за складанасць задання і за нявыпраўлены квэст з удзелам цягніка[61]. Пераможцам мерапрыемства стаў карыстальнік r0cu[62].
Узнагароды
Roblox атрымаў наступныя ўзнагароды:
Inc. 5000 спіс самых хуткарослых прыватных кампаній Амерыкі (2016, 2017)[63][64]
Прэмія Асацыяцыі эканамічнага развіцця акругі Сан-Матэа (SAMCEDA) (2017)[65]
Roblox названы інавацыйнай кампаніяй № 9 у свеце, і таксама кампаніяй № 1 у сферы гульняў (2020)[66]
