Спіс кіраўнікоў Аквітаніі

спіс артыкулаў у адным з праектаў Вікімедыя

Герцагі Аквітаніі (фр.: Duc d'Aquitaine) кіравалі герцагствам Аквітанія, якое з большага супадала з межамі з гістарычнай вобласці Аквітанія, пры сюзерэнітэце спачатку каралёў Франкаў, а пазней каралёў Францыі.

Герб герцагства Аквітанскага

Герцагі і каралі Аквітаніі пры Франкскіх каралях

  • Храмн (Chramn) (555560)
  • Дэзідэрый (583587)
  • Бладаст (Bladast) (583587)
  • Астрабальд (587589)
  • Серэус (Sereus) (589592)
  • Харыберт II (629632), сын Хлотара II, кароль Аквітаніі са сталіцай у Тулузе
  • Хільперык (632)
  • Бадагізель (Boggis, Bohggis, Bodogisel) (632660)
  • Фелікс (660670)
  • Луп I (670676)
  • Эд Вялікі (688735), магчыма пачаў кіраваць з 692, 700, ці 715, яго паходжанне невядома
  • Гунальд I (Hunald) (735748), сын папярэдняга, адрокся ад прастола і сышоў у манастыр, магчыма, пазней вярнуўся да ўлады (гл. ніжэй)
  • Вайфер (748767), сын папярэдняга
  • Гунальд II (767769), магчыма Гунальд I, які вярнуўся з манастыра, ці іншы Гунальд, бег да Лупа II Гасконскага і быў выдадзены Карлу Вялікаму

Каралі Аквітаніі з дынастыі Каралінгаў

Пасля 778 года, Карл Вялікі не прызначаў больш герцагаў Аквітаніі. У 781 г. ён прызначыў свайго сына Людовіка васальным каралём Аквітаніі. Пасля Людовіка яшчэ шэраг прадстаўнікоў дынастыі Каралінгаў кіравалі гэтым рэгіёнам як каралі, залежныя ад франкскай імперыі.

Пасля 882, калі Карламан стаў спадчыннікам свайго брату Людовіку III і стаў каралём Францыі, Аквітанія засталася пад вярхоўнай уладай каралёў Францыі.

Герцагі Аквітаніі пры каралях Францыі

Каралі Франкаў з дынастыі Каралінгаў ізноў пачалі прызначаць герцагаў Аквітаніі ў 852, затым, пасля невялікага прамежку, у 887 г. Пазней, пры Плантагенетах, герцагства стала называцца «Гіень».

843 : Бего (пам. 843)

Рамнульфіды
  • 852866 : Рамнульф I, таксама граф дэ Пуацье.
    Не герцаг у 866—887 гг.
Гільеміды
  • 885886 : Бернар Плантвелю, сын Бернара Септыманскага, маркграф Аквітаніі, таксама граф Ацёна, граф Радэ, граф Армуа, граф Аверні, граф Тулузы, граф Буржа, маркіз Готыі, граф Макона, граф Ліёна
Рамнульфіды
  • 887890 : Рамнульф II, сын Рамнульфа I, таксама граф дэ Пуацье, абвясціў сябе Каралём Аквітаніі ў 888 і быў ім да сваёй смерці.
  • 890893 : Эбль Бастард (таксама Манцер), пазашлюбны сын Рамнульфа, таксама граф дэ Пуацье і Аверні.
Гільеміды
Беланіды
Рамнульфіды
  • 927932 : Эбль Бастард (таксама Манцер), другі раз.
Раймундзіды
  • 932936 : Раймунд I Понс, маркіз Готыі
  • 936955 : Раймунд II, маркіз Готыі
Капетынгі
Рамнульфіды
  • 962963 : Гільём III Кудлаты, сын Эбля, таксама граф дэ Пуацье і Аверні. Граф герцагства Аквітанія з 959.
  • 963995 : Гільём IV Жалезнарукі, сын папярэдняга, таксама граф дэ Пуацье.
  • 9951030 : Гільём V Вялікі, сын папярэдняга, таксама граф дэ Пуацье.
  • 10301038 : Гільём VI Тоўсты, 1-ы сын папярэдняга, таксама граф дэ Пуацье.
  • 10381039 : Эд, 2-і сын Гільёма V, таксама граф дэ Пуацье і герцаг Гасконі.
  • 10391058 : Гільём VII, 3-і сын Гільёма V, таксама граф дэ Пуацье.
  • 10581086 : Гільём VIII, 4-ы сын Гільёма V, таксама граф дэ Пуацье і герцаг Гасконі.
  • 10861127 : Гільём IX Трубадур, сын папярэдняга, таксама граф дэ Пуацье і герцаг Гасконі.
  • 11271137 : Гільём X Святы, сын папярэдняга, таксама граф дэ Пуацье і герцаг Гасконі.
  • 11371204 : Аліенора, дачка папярэдняга, таксама графіня дэ Пуацье і герцагіня Гасконі, была паслядоўна жонкай караля Францыі Людовіка VII і караля Англіі Генрыха II.
Яе спадчыннікамі сталі яе нашчадкі ад апошняга мужа, бо ад першага яна мела толькі дочак.
Плантагенеты

Кіраўнікі Аквітаніі пры Плантагенетах

У 1337 годзе кароль Францыі Філіп VI запатрабаваў ад Эдуарда III, караля Англіі і герцага Аквітанскага, вяртання феадальнага ўладання герцагства Аквітанскага (Гіенскага). Эдуард у адказ запатрабаваў для сябе карону Францыі па праве свайго паходжання — па матчынай лініі ён быў унукам караля Францыі Філіпа IV Прыгожага. Гэты канфлікт спарадзіў пачатак Стагадовай вайны, падчас якой Плантагенеты і Валуа дамагаліся свайго панавання над Аквітаніяй.

У 1360 годзе Англія і Францыя падпісалі дагавор у Брэціньі, паводле якога Эдуард адмаўляўся ад правоў на карону Францыі, але заставаўся герцагам Аквітаніі. Аднак, у 1369 годзе дагавор быў парушаны і вайна працягнулася.

У 1362 годзе кароль Эдуард III, як герцаг (лорд) Аквітаніі, зрабіў свайго старэйшага сына Эдуарда, прынца Уэльскага князем Аквітаніі.

У 1390 годзе кароль Рычард II прызначыў свайго дзядзьку Джона Гонта Герцагам Аквітаніі, які перадаў гэты тытул сваім нашчадкам.

Стаўшы каралём Англіі, Генрых працягваў кіраваць і Аквітаніяй. Ён атрымаў поспех у атрыманні французскай кароны для сваіх нашчадкаў, склаўшы Дагавор у Труа (1420). Сын Генрыха, Генрых VI, быў абвешчаны каралём Англіі і Францыі ў 1422 годзе, але паступова страціў кантроль над уладаннямі ў Францыі (канчаткова — да 1453 годзе).

Герцагі Аквітаніі з дынастый Валуа і Бурбонаў

Каралі Францыі з дынастыі Валуа, прэтэндуючы на панаванне над Аквітаніяй, падавалі тытул герцагаў Аквітанскіх сваім старэйшым сынам, Дафінам.

Пасля завяршэння Стагадовай вайны, Аквітанія вярнулася ў валоданне французскай кароны і ўвайшла ў склад дамена каралёў Францыі. Толькі часам кароль даваў герцагства і тытул герцага Аквітаніі аднаму з прадстаўнікоў сваёй дынастыі.

Тытулярны герцаг Аквітанскі

19722000: Гансальво дэ Бурбон (19372000), прынц Французскі, малодшы сын прэтэндэнта на трон Францыі Жака Анры дэ Бурбон, «герцага Анжуйскага і Сеговіі». Узведзены ў герцагі Аквітаніі сваім бацькам 21 верасня 1972.

Зноскі

Літаратура

  • Charles Oman, The Dark Ages (476918). 1914. Rivingtons, London.

Спасылкі