Спіс карцін Пітэра Брэйгеля Старэйшага

У прыведзены ніжэй спіс уключаны як працы адназначна атрыбутаваныя Пітэру Брэйгелю Старэйшаму, так і працы сумнеўнай атрыбуцыі (абазначаны шэрым колерам фона). Парадак размяшчэння прац у спісе вызначаецца мяркуемай датай іх стварэння. У слупку «MS» прыведзены нумары карцін Брэйгеля Старэйшага паводле каталога, апублікаванага ў 1969 годзе Роджэрам Марыйнісенам^[nl] і Максам Зайдэлем^[de].

Карціна	Назва	Дата	Тэхніка Памер (см)	Калекцыя	MS	Спасылкі
	«Пейзаж з паруснымі караблямі і палаючым горадам»	каля 1553	Дрэва, алей 22,4 × 34,8	Прыватная калекцыя, Швейцарыя	MS 1	[1]
	«Пейзаж з Хрыстом і апосталамі на Тыверыядскім возеры[nl]» (нідэрл.: Landschap met de verschijning van Christus aan het meer van Tiberias)	1553	Дрэва, алей 67 × 100	Прыватная калекцыя, Нью-Ёрк	MS 2	[2]
	«Пакланенне вешчуноў[nl]» (нідэрл.: De aanbidding door de koningen)	каля 1556	Холст, тэмпера 124 × 169	Каралеўскі музей прыгожых мастацтваў[en], Брусель	MS 4	[3][4]
	«Прыпавесць пра сейбіта[nl]» (нідэрл.: Landschap met de parabel van de zaaier)	1557	Дрэва, алей 73,7 × 102,9	Музей мастацтваў Цімкена[en], Сан-Дыега	MS 5	[К 1][5]
	«П’яніцу запіхваюць у свінарнік[nl]» (нідэрл.: Dronken man wordt in de varkensstal geduwd)	1557	Дрэва, алей 20 × 20	Прыватная калекцыя	—	[К 2][6]
	«Хрыстос праганяе гандляроў з храму[d]» (нідэрл.: Christus jaagt de geldwisselaars uit de tempel)	каля 1557	Дрэва, алей 128,5 × 181,5	Дзяржаўны музей мастацтваў, Капенгаген	—	[К 3][9]
	«Марскі бой у гавані Неапаля[nl]» (нідэрл.: Gezicht op de baai van Napels)	1558—1562	Дрэва, алей 42,2 × 71,2	Галерэя Дорыа-Памфілі, Рым	MS 9	[К 4][10][11]
	«Дванаццаць прыказак[nl]» (нідэрл.: Haec perhibent vitae gestu ridenda faceto / consilia et mores ingeniose notant)	1558	Дрэва, алей 75,4 × 98,4	Музей Маера ван дэн Берга[en], Антверпен	—	[12][13]
	«Фламандскія прыказкі[nl]» (нідэрл.: De Vlaamse spreekwoorden)	1559	Дрэва, алей 117,2 × 163,8	Карцінная галерэя, Берлін	MS 6	[14][15]
	«Бітва карнавалу і посту[nl]» (нідэрл.: De strijd tussen Carnaval en Vasten)	1559	Дрэва, алей 118 × 163,7	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 7	[16][17]
	«Гульні дзяцей[nl]» (нідэрл.: Kinderspelen)	1560	Дрэва, алей 118 × 161	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 8	[18][19]
	«Самагубства Саўла[nl]» (нідэрл.: De zelfmoord van Saul in de slag tegen de Filistijnen bij Gilboa)	1562	Дрэва, алей 33,5 × 55,5	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 10	[20][21]
	«Падзенне мяцежных ангелаў[nl]» (нідэрл.: De aartsengel Michaël doodt de apocalyptische draak)	1562	Дрэва, алей 117 × 162	Каралеўскі музей прыгожых мастацтваў[en], Брусель	MS 12	[22][23]
	«Дзве малпы[nl]» (нідэрл.: Twee apen met in de achtergrond een gezicht op Antwerpen)	1562	Дрэва, алей 19,9 × 23	Карцінная галерэя, Берлін	MS 15	[24][25]
	«Звар’яцелая Грэта[nl]» (нідэрл.: Dulle Griet)	каля 1562	Дрэва, алей 117,4 × 162	Музей Маера ван дэн Берга[en], Антверпен	MS 13	[26][27]
	«Трыумф смерці» (нідэрл.: De triomf van de Dood)	каля 1562	Дрэва, алей 117 × 162	Прада, Мадрыд	MS 14	[28][29]
	«Вавілонская вежа» (нідэрл.: De bouw van de toren van Babel)	1563	Дрэва, алей 114,4 × 155,5	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 16	[30][31]
	«На шляху ў Егіпет[nl]» (нідэрл.: De vlucht naar Egypte)	1563	Дрэва, алей 37,1 × 55,6	Інстытут мастацтва Курта[en], Лондан	MS 18	[32][33]
	«Пакланенне вешчуноў[nl]» (нідэрл.: De aanbidding van de Wijzen)	1564	Дрэва, алей 112,1 × 83,9	Нацыянальная галерэя, Лондан	MS 19	[34][35]
	«Шлях на Галгофу[nl]» (нідэрл.: De kruisdraging)	1564	Дрэва, алей 124,3 × 170,6	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 20	[36][37]
	«Успенне Марыі[nl]» (нідэрл.: De dood van Maria)	каля 1564	Дрэва, алей 67,7 × 85,3	Аптан-хаус[en], Уорыкшыр	MS 21	[38]
	«Сенажаць[nl]» (нідэрл.: De hooioogst)	1565	Дрэва, алей 114 × 158	Лабковіцкі палац[en], Прага	MS 22	[39][40]
	«Жніво[nl]» (нідэрл.: De korenoogst)	1565	Дрэва, алей 119 × 162	Метраполітэн-музей, Нью-Ёрк	MS 23	[41][42]
	«Вяртанне статка[nl]» (нідэрл.: Het terugdrijven van het vee)	1565	Дрэва, алей 117 × 159	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 24	[43][44]
	«Паляўнічыя на снезе» (нідэрл.: Jagers in de sneeuw)	1565	Дрэва, алей 117 × 162	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 25	[45][46]
	«Пахмурны дзень[nl]» (нідэрл.: De sombere dag)	1565	Дрэва, алей 118 × 163	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 26	[47][48]
	«Зімовы пейзаж з канькабежцамі і пасткай для птушак[nl]» (нідэрл.: Winterlandschap met vogelknip)	1565	Дрэва, алей 37 × 55,5	Каралеўскі музей прыгожых мастацтваў[en], Брусель	MS 28	[49][50]
	«Хрыстос і жанчына, абвінавачаная ў пралюбадзействе[nl]» (нідэрл.: Christus en de overspelige vrouw)	1565	Дошка, алей 24,1 × 34,4	Інстытут мастацтва Курта[en], Лондан	MS 29	[51]
	«Вынішчэнне немаўлят[nl]» (нідэрл.: De kindermoord te Bethlehem)	каля 1565—1567	Дрэва, алей 109 × 160	Віндзорскі замак, Віндзар	MS 27	[52]
	«Перапіс у Віфлееме[nl]» (нідэрл.: De volkstelling te Bethlehem)	1566	Дрэва, алей 115,5 × 163,5	Каралеўскі музей прыгожых мастацтваў[en], Брусель	MS 30	[53][54]
	«Пропаведзь святога Яна Хрысціцеля[nl]» (нідэрл.: De prediking van Johannes de Doper)	1566	Дрэва, алей 95 × 160,5	Музей выяўленчых мастацтваў[en], Будапешт	MS 31	[55]
	«Вясельны танец[nl]» (нідэрл.: Dansende boeren op een bruiloftsfeest in de open lucht)	каля 1566	Дрэва, алей 119,4 × 157,5	Дэтройцкі інстытут мастацтваў[en], Дэтройт	MS 32	[56]
	«Віно на свяце Святога Марціна» (нідэрл.: De Wijn van het Sint-Maartensfeest)	1566—1567	Холст, тэмпера 148 × 270,5	Прада, Мадрыд	—
	«Пакланенне вешчуноў у зімовым пейзажы[nl]» (нідэрл.: De aanbidding van de Wijzen in de sneeuw)	1567	Дрэва, алей 35 × 55	Ам Ромерхольц[en], Вінтэртур	MS 33	[57]
	«Навяртанне Паўла[nl]» (нідэрл.: De bekering van Paulus op weg naar Damascus)	1567	Дрэва, алей 108,3 × 156,3	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 34	[58][59]
	«Краіна гультаёў[nl]» (нідэрл.: Luilekkerland)	1567	Дрэва, алей 52 × 78	Старая пінакатэка, Мюнхен	MS 37	[60]
	«Сялянскае вяселле[nl]» (нідэрл.: Het bruiloftsfeest)	каля 1567	Дрэва, алей 114 × 164	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 35	[61][62]
	«Сялянскі танец[nl]» (нідэрл.: De dorpskermis)	каля 1567	Дрэва, алей 114 × 164	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 36	[63][64]
	«Разбуральнік гнёздаў[nl]» (нідэрл.: Een boer en een vogelnestdief)	1568	Дрэва, алей 59,3 × 68,3	Музей гісторыі мастацтваў, Вена	MS 39	[65][66]
	«Мізантроп[nl]» (нідэрл.: De trouweloosheid van de wereld)	1568	Холст, тэмпера 86 × 85	Нацыянальныя музей і галерэя Кападымонтэ, Неапаль	MS 40	[67][68]
	«Калекі[nl]» (нідэрл.: Kreupelen)	1568	Дрэва, алей 18,5 × 21,5	Луўр, Парыж	MS 41	[69]
	«Прыпавесць пра сляпых» (нідэрл.: De parabel van de blinden)	1568	Холст, тэмпера 86 × 156	Нацыянальныя музей і галерэя Кападымонтэ, Неапаль	MS 42	[70]
	«Сарока на шыбеніцы» (нідэрл.: Landschap met dansende boeren en een ekster op een galg)	1568	Дрэва, алей 45,9 × 50,8	Музей зямлі Гесэн[en], Дармштат	MS 43	[71]
	«Тры салдаты[nl]» (нідэрл.: Drie soldaten)	1568	Дрэва, алей 20,3 × 17,8	Калекцыя Фрыка[en], Нью-Ёрк	—	[72]
	«Вавілонская вежа» (нідэрл.: De bouw van de toren van Babel)	каля 1568	Дрэва, алей 59,9 × 74,6	Музей Бойманса — ван Бёнінгена[en], Ротэрдам	MS 17	[73][74]
	«Партрэт старой[nl]» (нідэрл.: Hoofd van een boerin)	каля 1568	Дрэва, алей 22 × 18	Старая пінакатэка, Мюнхен	MS 38	[75]
	«Рабаванне Рыма»	?	Дрэва, алей 29 × 64	Прыватная калекцыя, Францыя	—	[76][77]

Вядомы дзве версіі карціны: адна з іх знаходзіцца ў зборы Каралеўскага музея прыгожых мастацтваў^[en] у Бруселі, іншая — у зборы Музея Ван Бюрэн^[en]. Паміж двума карцінамі ёсць істотныя разыходжанні, але сусветную вядомасць атрымала палатно са збору Каралеўскага музея і ўсюды, дзе спецыяльна не агаворваецца іншае, гаворка ідзе менавіта пра яго. Сярод мастацтвазнаўцаў няма адзінага меркавання аб тым, ці належыць гэты варыянт «Падзення Ікара» пэндзлю самога Пітэра Брэйгеля Старэйшага. Прыхільнікі сапраўднасці карціны схіляюцца да таго, што карціна была напісана самім Брэйгелем на драўлянай аснове і пасля перанесена на палатно^[78]. Аднак большасць экспертаў сыходзяцца на тым, што знакамітая карціна з’яўляецца копіяй невядомага паходжання з арыгінала, задуманага і выкананага Пітэрам Брэйгелем. На карысць гэтага меркавання кажуць, у прыватнасці, вынікі даследавання, праведзенага ў 2011 годзе бельгійскімі даследчыкамі Дамінікам Аларам і Крысцінай Кюры. Праведзеная імі інфрачырвоная рэфлектаграфія паказала, што пад пластом жывапісу знаходзіцца малюнак, які служыў дапаможным этапам у капіраванні арыгінала^[79]. Тэхніка малюнка не мае нічога агульнага з тэхнікай самога Брэйгеля; больш за тое, малюнак выкананы гэтак няўмела, што гэта дазваляе адхіліць версіі аб аўтарстве Пітэра Брэйгеля Малодшага (які стварыў нямала копій палотнаў бацькі) або аднаго з вучняў Брэйгеля Старэйшага.

Карціна	Назва	Дата	Тэхніка Памер (см)	Калекцыя	MS	Спасылкі
	«Падзенне Ікара[en]» (нідэрл.: De val van Icarus)	другая палова XVI ст.	Холст, алей 73,5 × 112	Каралеўскі музей прыгожых мастацтваў[en], Брусель	MS 3	[80][81]
		другая палова XVI ст.	Дрэва, алей 63 × 90	Музей Ван Бюрэн[en], Брусель	—	[82][83]

• Спіс гравюр Пітэра Брэйгеля Старэйшага^[fr]