Мялід

Мялід
	Старажытны горад
Мялід
38°22′55″ пн. ш. 38°21′40″ у. д.HGЯO
Краіна	Ішува
Вобласць	Анатолія
Назва гарадзішча	Арслантэпэ
Сучасная лакацыя	Малат'я, Турцыя
	;
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мілід або Мялід (арм.: Մելիդ, хец.: Малідыя^[1] і магчыма Мідува^[2]; акад.: Меліду^[3]; урарцк.: Мелітэа; лац.: Melitene, Мелітэна) — старажытны горад на рацэ Тахма (старажытная назва прытоку верхняга Еўфрата, які пачынаецца ў Таўрскіх горах). На месцы былога горада знаходзіцца археалагічнае гарадзішча Арслантэпэ (турэцк.: Arslantepe), літаральна з цюркскага «Ільвіны ўзгорак» (блізу г. Малат’я у Турцыі). Першыя раскопы правёў Марсель Дэлапорт у 1939 г.; у паваенны перыяд іх праводзілі Клод Шыфер (1946—1951), П'еро Мэрыджы і Сальватору Пулізі (з 1961 г.) і інш.

Неаліт

Селішча на месцы Мяліда паўстала яшчэ ў эпоху неаліту. Тут была прадстаўлена «халафападобная» культура, што нагадвала пазнейшую культуру мінойскага Крыта — у прыватнасці, тут паўсталі гэтак характэрныя для мінойскай культуры цыліндрычныя пячаткі.

Бронзавы век

У эпоху бронзавага веку ў розных крыніцах горад згадваецца пад назвамі Maladiya, Melid, Milid ці Meliddu. У гэты час горад робіцца адміністрацыйным цэнтрам буйнога рэгіёна ў царстве Ішува. Горад меў добрыя ўмацаванні, магчыма, з прычыны пагрозы з боку хетаў з захаду. Хетам удалося захапіць горад у 14 ст. да н.э. У сярэдзіне таго ж стагоддзя тут знаходзіўся штаб цара Супілуліумы I падчас яго кампаніі па захопе горада Вашукані, сталіцы царства Мітані.

Пасля краху Хецкай імперыі, у перыяд познехецкіх царстваў (12 — 7 стст. да н.э.), горад стаў цэнтрам лувійскага — старажытнаармянскага царства Каману. Былі пабудаваны палац і манументальныя каменныя скульптуры, што паказвалі кіраўнікоў і львоў.

Сутыкненне з войскамі асірыйскага цара Тыглатпаласара I (1115—1077 гг. да н.э.) прывяло да таго, што царства Мялід стала даннікам Асірыі. Нягледзячы на гэта, Мялід квітнеў аж да таго, як яго разрабаваў асірыйскі цар Сарган II у 712 г. да н.э. У той жа час у Анатолію ўварваліся кімерыйцы і скіфы, і горад прыйшоў у заняпад.

Зноскі

Літаратура

Burney, Charles Allen (2004). Historical Dictionary of the Hittites. Scarecrow Press. ISBN 0810849364.
Louis De Laporte, La porte des lions, 1940

Спасылкі

Missione Archeologica Italiana in Anatolia Orientale Arslantepe site Архівавана 9 лістапада 2009.

[1]

[2]

[3]

Search