Дзераза

	Дзераза
	; Дзераза звычайная (Lycopodium clavatum) — тыпавы від рода Дзераза. ; Агульны від расліны. Германія.
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Дзеразападобныя
Клас:	Дзеразовыя
Парадак:	Дзярэзы (Lycopodiales)
Сямейства:	Дзеразовыя
Падсямейства:	Lycopodioideae
Род:	Дзераза
Міжнародная навуковая назва
	Lycopodium L., 1753
Сінонімы
	Acrostachys Herter; Austrolycopodium Holub; Copodium Raf.; Diphasium C.Presl ex Rothm.; Lepidotis P.Beauv. ex Mirb.; Lycopodiastrum Holub ex R.D.Dixit; Pseudodiphasium Holub; Pseudolycopodium Holub;
Тыпавы від
	Lycopodium clavatum ; — Дзераза звычайная
ITIS	17013
NCBI	3251
EOL	37542
GRIN	g:7057
IPNI	30000138-2
FW	319899

Дзераза́^[2], Лікаподый (Lycopodium) — род споравых раслін сямейства дзеразовых.

Батанічнае апісанне

Шматгадовыя вечназялёныя расліны з доўгімі вілавата-галінастымі (дыхатамічнымі) паўзучымі сцёбламі даўжынёй да 2 м. Ад сцёблаў адыходзяць вертыкальныя густааблісцелыя парасткі вышынёй да 30 см, са стробіламі на канцах. Лісце дробнае, сядзячае, лінейна-ланцэтнае, размешчана спіралямі. Стробілы адзіночныя або іх па некалькі на канцах галінак, сядзячыя ці на доўгіх ножках.

Арэал і экалогія

Пашыраны пераважна ў Паўночным паўшар'і; на Беларусі 2 віды: дзераза булавападобная (Lycopodium clavatum) і дзераза гадавая (Lycopodium annotinum). Растуць у яловых, хваёвых, радзей у мяшаных і лісцевых лясах.

Таксанамія

Віды

Род уключае 70 відаў^[3].

Lycopodium alboffii Rolleri
Lycopodium alticola Ching
Lycopodium annotinum L. — Дзераза гадавая, ці Відлак, ці Бабін мур, ці Вілак-дзераза, ці Даршча, ці Селяніка, ці Бронец, від умеранай зоны
Lycopodium arcturi (Herter) C.V.Morton
Lycopodium berggrenii (Nessel) Herter
Lycopodium casuarinoides Spring
Lycopodium centrochinense Ching
Lycopodium chrysocaulos Hook. & Grev.
Lycopodium clavatum L. typus — Дзераза звычайная, ці Дзераза булавападобная, ці Дзеруга, ці Бабін мур, ці Варанец, ці Дзерага, ці Дзераз баравы, ці Цякун, ці Дзяруза, від умеранай зоны
Lycopodium complanatum L.
Lycopodium confertum Willd.
Lycopodium cryptomerianum Maxim.
Lycopodium dendroideum Michx.
Lycopodium dubium Zoëga
Lycopodium erectum Phil.
Lycopodium gayanum J.Rémy & Fée
Lycopodium helveticum L.
Lycopodium hickeyi W.H.Wagner, Beitel & R.C.Moran
Lycopodium hippuris E.Desv. ex Poir.
Lycopodium interjectum Ching & H.S.Kung
Lycopodium japonicum Thunb.
Lycopodium juniperistachyum Hayata
Lycopodium jussiaei Desv. ex Poir.
Lycopodium lagopus (Laest. ex C.Hartm.) Zinserl. ex Kuzen.
Lycopodium magellanicum (P.Beauv.) Sw.
Lycopodium minchegense Ching
Lycopodium montanum Underw. & F.E.Lloyd
Lycopodium multispicatum J.H.Wilce
Lycopodium neopungens H.S.Kung & Li Bing Zhang
Lycopodium nummularifolium Blume
Lycopodium obscurum L.
Lycopodium paniculatum Desv. ex Poir.
Lycopodium pseudoclavatum Ching
Lycopodium pulcherrimum Hayata
Lycopodium reflexum (P.Beauv.) Sw.
Lycopodium schwackei (H.Christ) Herter
Lycopodium simulans Ching & H.S.Kung
Lycopodium sintenisii (Herter) Maxon ex C.Chr.
Lycopodium staudtii C.D.Adams & Alston
Lycopodium suffruticosum (Alderw.) Herter
Lycopodium taliense Ching
Lycopodium thyoides Humb. & Bonpl. ex Willd., від умеранай зоны
Lycopodium veitchii H.Christ
Lycopodium vestitum Desv. ex Poir.
Lycopodium wightianum Grev. & Hook.
Lycopodium yueshanense C.M.Kuo
Lycopodium zonatum Ching

Змены сінанімікі

Некаторыя віды, якія раней адносілі да роду Дзераза, але цяпер змяшчаюць у іншыя роды, у тым ліку, у роды баранец (Huperzia), дзярэзка (Lycopodiella), дыфазіястр (Diphasiastrum)

Lycopodium juniperoides Sw. = Dendrolycopodium juniperoideum (Sw.) A.Haines, 2003
Lycopodium selago L. — Баранец, ці Відлак = Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank & Mart., 1829 — Баранец звычайны
Lycopodium anceps C. Presl — Дзераза пласкасціснутая = Selaginella anceps (C. Presl) C. Presl
Lycopodium inundatum L. — Дзераза заліваемая = Lycopodiella inundata (L.) Holub — Дзярэзка заліўная
Lycopodium tristachyum Pursh — Дзераза трохкаласковая = Diphasiastrum tristachyum (Pursh) Holub

Значэнне і выкарыстанне

Лекавыя, фарбавальныя (даюць жоўтую фарбу) і дэкаратыўныя расліны. Сухія споры маюць да 50 % тлустага алею, выкарыстоўваюцца ў медыцыне (як дзіцячая прысыпка), у ліцейнай вытворчасці. Некаторыя віды ядавітыя.

Зноскі

Літаратура

Вынаеў Г. У. Дзераза // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).

Спасылкі

Плаун: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

[2]

[1]

[3]

Search