Генерал арміі (СССР)
Генерал арміі — персанальнае воінскае званне ва Узброеных Сілах СССР, ніжэй за воінскае званне Маршал Савецкага Саюза і вышэй за званне генерал-палкоўнік.
| Генерал арміі | |
|---|---|
| Краіна | |
| Створана | 7 мая 1940 |
| Скасавана | 1991 |
| Старэйшае званне | маршал роду войск |
| Малодшае званне | генерал-палкоўнік |
Гісторыя звання
Воінскае званне «генерал арміі» стала вышэйшым з чатырох генеральскіх званняў, уведзеных у Чырвонай Арміі 7 мая 1940 года. Яго не існавала ў дарэвалюцыйнай Расіі.
Першымі генераламі арміі сталі камкор Г. К. Жукаў, камандармы 2-га рангу К. А. Мерацкоў і І. У. Цюленеў; да пачатку войны да іх дадаліся генерал-палкоўнікі І. Р. Апанасенка (камандуючы Далёкаўсходнім фронтам) і Д. Р. Паўлаў (камандуючы войскамі Заходняй асобай ваеннай акругі). Як і званне Маршала Савецкага Саюза, званне генерала арміі не прысвойвалася нікому ад пачатку вайны аж да студзеня 1943 года, калі новыя знакі адрознення па гэтым воінскім званні — пагоны з чатырма зоркамі — атрымаў А. М. Васілеўскі. У далейшым званне генерала арміі да заканчэння вайны было прысвоена яшчэ 18 военачальнікам. 10 военачальнікаў, якія атрымалі падчас Вялікай Айчыннай званне генерала арміі, сталі пасля Маршаламі Савецкага Саюза (з іх шасцёра — яшчэ ў час вайны). Сярод генералаў арміі — такія праслаўленыя палкаводцы, як загінулыя на вайне М. Ф. Ватуцін і І. Д. Чарняхоўскі, а таксама начальнік Генштаба, кавалер ордэна «Перамога» А. І. Антонаў.
У перыяд Вялікай Айчыннай вайны генералы арміі звычайна камандавалі франтамі, Г. К. Жукаў недоўгачасовы час быў галоўнакамандуючым Заходнім стратэгічным кірунакам. І. Р. Апанасенка і К. А. Мерацкоў нядоўгі час займалі пасады намеснікаў камандуючых франтамі (Варонежскага і Заходняга адпаведна), а К. А. Мерацкоў, акрамя таго, камандаваў 33-й арміяй Заходняга фронту.
У завяршальны перыяд вайны генералы арміі займалі, за некаторым выключэннем, пасады намеснікаў камандуючых франтамі (выключэнні — І. Я. Пятроў, прызначаны ў сакавіку 1945 года начальнікам штаба 1-га Украінскага фронту, а таксама генералы арміі А. І. Яроменка і М. А. Пуркаеў, якія скончылі вайну на пасадзе камандуючых франтамі).
Пасля скасавання званняў ваенна-палітычнага складу (1942) і спецыяльных званняў дзяржбяспекі (1945) асобы вышэйшага складу ў іх атрымалі генеральскія званні. Першым генералам арміі-палітпрацаўніком (дакладней, членам ваеннага савета) стаў у 1944 годзе М. А. Булганін; у ліпені 1945 года генералам арміі стаў камісар дзяржаўнай бяспекі 1 рангу У. М. Мяркулаў.
Пасля вайны, і асабліва з пачатку 1970-х гадоў, званне генерала арміі нярэдка прысвойваецца ўжо не за асаблівыя заслугі, як у гады вайны, а па факце знаходжання на пэўнай пасадзе. Так, прысваенне воінскага звання генерала арміі ішло за прызначэннем на наступныя пасады ва Узброеных Сілах СССР, а таксама ў МУС СССР і КДБ СССР:
- намеснік Міністра абароны
- начальнік Галоўнага Палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту
- начальнік Галоўнага разведвальнага ўпраўлення — намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл
- старшыня КДБ
- першы намеснік старшыні КДБ
- Міністр унутраных спраў (не ва ўсіх выпадках)
- начальнік Галоўныя ўпраўленні Памежных войскаў КДБ
- начальнік Галоўныя ўпраўленні Унутраных войскаў МУС
- камандуючы войскамі ваеннай акругі
Акрамя таго, з 1970-х гадоў становіцца звычайным прысваенне гэтага звання палітпрацаўнікам і супрацоўнікам органаў дзяржаўнай бяспекі (раней такія прыклады былі адзінкавымі). Названыя прычыны прыводзяць да росту колькасці асоб, якія атрымліваюць гэта званне ў мірны час: калі з 1950 па 1969 год званне генерала арміі атрымалі толькі 39 чалавек, то з 1970 па 1991 — ужо 64. Пачынаючы з 1967 года ўжо не абыходзіцца ніводнага года без прысваення звання генерала арміі. Трохі павялічваецца сярэдні ўзрост генералаў арміі (на час прысваення) — з 57 гадоў (1950—1960-я) да 59 гадоў (1970—1980-я).
Усяго званне «генерал арміі» за 1940—1991 гады было прысвоена 133 военачальнікам, большая частка якіх займала камандныя пасады, значная колькасць — таксама штабныя і тылавыя. З іх 31 военачальніку пасля было прысвоена званне Маршала Савецкага Саюза, а яшчэ аднаму — У. Ф. Талубка — званне Галоўнага маршала артылерыі. Самым маладым генералам арміі быў І. Д. Чарняхоўскі, які атрымаў званне за тры дні да свайго 38-годдзя, самым пажылым у момант прысваення — намеснік старшыні КДБ Г. К. Цынёў, якому званне было прысвоена ў 71-гадовым узросце. Даўжэй за ўсіх меў гэта званне І. У. Цюленеў — 38 гадоў, самы нядоўгі час, 12 дзён, быў генералам арміі У. Я. Калпакчы, які атрымаў званне 5 мая 1961 года, а 17 мая загінуў. А. М. Васілеўскаму 16 лютага 1943 года, усяго праз 29 дзён пасля звання генерала арміі (18 студзеня 1943 г.), было прысвоена званне Маршала Савецкага Саюза.
Адпаведныя званні
У родах войскаў званню генерала арміі з 1943 гады адпавядалі званні маршала авіяцыі, маршала артылерыі, маршала бранятанкавых войскаў, маршала інжынерных войскаў, маршала войскаў сувязі. У 1984 годзе апошнія тры і ў 1993 годзе першыя два званні былі скасаваны.
У Ваенна-Марскім Флоце ў 1940—1945 і з 1962 адпаведным званнем з’яўлялася званне адмірала флоту; у 1945—1962 гадах звання, які адпавядае генералу арміі, у ВМФ не існавала.
Знакі адрознення
Знакі адрознення генерала арміі былі ўстаноўлены загадам Народнага камісара абароны № 212 ад 13 ліпеня 1940 года: пяць пазалочаных зорачак на чырвоных пятліцах; на рукавах вышытая вялікая залатая зорка, абрамленая чырвоным кантам, і адзін шаўрон (вугольнік) з шырокага 32-мм залатога галуна, а ў верхняй частцы — з чырвонага сукна — шырынёй 10 мм.
У студзені 1943 года гэтыя знакі адрознення былі адменены і ўведзены знакі адрознення на пагонах — 4 зоркі па вертыкальнай восі пагона.
У 1974—1997 гадах замест пагонаў з чатырма зоркамі былі генералам арміі былі ўстаноўлены пагоны з адной зоркай (большай, чым для астатніх генералаў, але меншай, чым для Маршалаў Савецкага Саюза) і агульнавайсковай эмблемай, а на гальштуку пры параднай форме адзення насілася Маршальская Зорка малога ўзору. Паказаныя змены ставілі мэтай пераадолець «няроўнасць» паміж генераламі арміі і роўнымі ім па статусе маршаламі родаў войскаў.
- Узоры знакаў адрозненняў Генерал арміі у СССР:
| Званне | .svg){kind=small} РСЧА СССР |  Савецкая армія УС СССР | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Пятлічны знак шаўрон пагон |  |  |  |  | .svg) |  |  |  |  |
| Камандарм 1-га рангу (1935—1940) | Пятлічны знак да паўсядзённага абмундзіраванню (1940—1943) | Пагон, да параднага абмундзіраванню (1943—1955) | … паўсядзённы (1955—1974) | … парадная (1955—1974) | … паўсядзённы (1974—1991) | … парадная (1974—1991) | |||
Храналагічны спіс генералаў арміі
Жывыя
| № | ПІБ | Дата прысваення | Пасада на момант прысваення | Заўвагі |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Георгій Канстанцінавіч Жукаў (1896—1974) | 4 чэрвеня 1940 | камандуючы войскамі Кіеўскай адмысловай ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 18 студзеня 1943 г. |
| 2 | Кірыл Апанасавіч Мерацкоў (1897—1968) | 4 чэрвеня 1940 | намеснік Народнага камісара абароны СССР па баявой падрыхтоўцы і ваенна-навучальным установам | Маршал Савецкага Саюза з 26 кастрычніка 1944 г. |
| 3 | Іван Уладзіміравіч Цюленеў (1892—1978) | 4 чэрвеня 1940 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | |
| 4 | Іосіф Радзівонавіч Апанасенка (1890—1943) | 22 лютага 1941 | камандуючы Далёкаўсходнім фронтам | загінуў 5.08.1943 г. на фронце |
| 5 | Дзмітрый Рыгоравіч Паўлаў (1897—1941) | 22 лютага 1941 | камандуючы войскамі Заходняй адмысловай ваеннай акругі | рэпрэсаваны, расстраляны, рэабілітаваны |
| 6 | Аляксандр Міхайлавіч Васілеўскі (1895—1977) | 18 студзеня 1943 | начальнік Генеральнага штаба РСЧА, намеснік народнага камісара абароны СССР | Маршал Савецкага Саюза з 16 лютага 1943 г. |
| 7 | Мікалай Фёдаравіч Ватуцін (1901—1944) | 12 лютага 1943 | камандуючы Паўднёва-Заходнім фронтам | памёр ад ран |
| 8 | Радзівон Якаўлевіч Маліноўскі (1898—1967) | 28 красавіка 1943 | камандуючы Паўднёва-Заходнім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 10 верасня 1944 г. |
| 9 | Канстанцін Ксавер’евіч Ракасоўскі (1896—1968) | 28 красавіка 1943 | камандуючы Цэнтральным фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 29 чэрвеня 1944 г. |
| 10 | Іван Сцяпанавіч Конеў (1897—1973) | 26 жніўня 1943 | камандуючы Стэпавым фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 20 лютага 1944 г. |
| 11 | Маркіян Міхайлавіч Папоў (1902—1969) | 26 жніўня 1943, 3 жніўня 1953 | камандуючы Бранскім фронтам; камандуючы войскамі Таўрычаскай ваеннай акругі | паніжаны да генерал-палкоўніка 20 красавіка 1944 г. |
| 12 | Аляксей Інакенцьевіч Антонаў (1896—1962) | 27 жніўня 1943 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба РСЧА | |
| 13 | Андрэй Іванавіч Яроменка (1892—1970) | 27 жніўня 1943 | камандуючы Калінінскім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 14 | Васіль Данілавіч Сакалоўскі (1897—1968) | 27 жніўня 1943 | камандуючы Заходнім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 3 ліпеня 1946 г. |
| 15 | Фёдар Іванавіч Талбухін (1894—1949) | 21 верасня 1943 | камандуючы Паўднёвым фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 12 верасня 1944 г. |
| 16 | Іван Яфімавіч Пятроў (1896—1958) | 9 кастрычніка 1943, 26 кастрычніка 1944 | камандуючы Паўночна-Каўказскім фронтам; камандуючы 4-м Украінскім фронтам | паніжаны да генерал-палкоўніка 4 лютага 1944 г. |
| 17 | Андрэй Васільевіч Хрулёў (1892—1962) | 7 лістапада 1943 | начальнік Тылу РСЧА | |
| 18 | Іван Хрыстафоравіч Баграмян (1897—1982) | 17 лістапада 1943 | камандуючы 1-м Прыбалтыйскім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 19 | Леанід Аляксандравіч Говараў (1897—1955) | 17 лістапада 1943 | камандуючы Ленінградскім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 18 чэрвеня 1944 г. |
| 20 | Іван Данілавіч Чарняхоўскі (1906—1945) | 26 чэрвеня 1944 | камандуючы 3-м Беларускім фронтам | загінуў на фронце |
| 21 | Георгій Фёдаравіч Захараў (1897—1957) | 28 ліпеня 1944 | камандуючы 2-м Беларускім фронтам | |
| 22 | Іван Іванавіч Масленнікаў (1900—1954) | 28 ліпеня 1944 | камандуючы 3-м Прыбалтыйскім фронтам | |
| 23 | Максім Аляксеевіч Пуркаеў (1894—1953) | 26 кастрычніка 1944 | камандуючы Далёкаўсходнім фронтам | |
| 24 | Мікалай Аляксандравіч Булганін (1895—1975) | 17 лістапада 1944 | намеснік Народнага камісара абароны СССР | Маршал Савецкага Саюза з 3 лістапада 1947 г., паніжаны да генерал-палкоўніка 26 лістапада 1958 г. |
| 25 | Мацвей Васільевіч Захараў (1898—1972) | 29 мая 1945 | камандуючы 2-м Украінскім фронтам | Маршал Савецкага Саюза з 8 мая 1959 г. |
| 26 | Усевалад Мікалаевіч Мяркулаў (1895—1953) | 9 ліпеня 1945 | Народны камісар дзяржаўнай бяспекі СССР | расстраляны 23 снежня 1953 г., пазбаўлены званні 31 снежня 1953 г. |
| 27 | Уладзімір Васільевіч Курасаў (1897—1973) | 12 лістапада 1948 | галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя) | |
| 28 | Герман Капітонавіч Маландзін (1894—1961) | 12 лістапада 1948 | намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | |
| 29 | Васіль Іванавіч Чуйкоў (1900—1982) | 12 лістапада 1948 | 1-ы намеснік галоўнакамандуючага Групай савецкіх войскаў у Германіі | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 30 | Сяргей Мацвеевіч Штаменка (1907—1976) | 12 лістапада 1948, 19 лютага 1968 | начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР; 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР, начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора | паніжаны да генерал-лейтэнанта 15 ліпеня 1953 г., генерал-палкоўнік з 26 лістапада 1956 |
| 31 | Сяргей Сямёнавіч Бірузоў (1904—1964) | 3 жніўня 1953 | галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя) | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 32 | Андрэй Антонавіч Грэчка (1903—1976) | 3 жніўня 1953 | галоўнакамандуючы Групай савецкіх акупацыйных войскаў у Германіі | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 33 | Міхаіл Сяргеевіч Малінін (1899—1960) | 3 жніўня 1953 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | |
| 34 | Кірыл Сямёнавіч Маскаленка (1902—1985) | 3 жніўня 1953 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 11 сакавіка 1955 г. |
| 35 | Мікалай Іванавіч Крылоў (1903—1972) | 18 верасня 1953 | 1-ы намеснік камандуючага войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 28 красавіка 1962 г. |
| 36 | Павел Іванавіч Батаў (1897—1985) | 10 сакавіка 1955 | камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі | |
| 37 | Кузьма Мікітавіч Галіцкі (1897—1973) | 8 жніўня 1955 | камандуючы Паўночнай групай войскаў (Польшча) | |
| 38 | Аляксандр Васілевіч Гарбатаў (1891—1973) | 8 жніўня 1955 | камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі | |
| 39 | Аляксей Сямёнавіч Жадаў (1901—1977) | 8 жніўня 1955 | галоўнакамандуючы Цэнтральнай групай войскаў (Аўстрыя) | |
| 40 | Міхаіл Ільіч Казакоў (1901—1979) | 8 жніўня 1955 | камандуючы войскамі Уральскай ваеннай акругі | |
| 41 | Аляксандр Аляксандравіч Лучынскі (1900—1990) | 8 жніўня 1955 | камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі | |
| 42 | Іван Аляксандравіч Сяроў (1905—1990) | 8 жніўня 1955 | старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі пры Савеце Міністраў СССР | паніжаны да генерал-маёра 12 сакавіка 1963 г. |
| 43 | Іван Іванавіч Фядзюнінскі (1900—1977) | 8 жніўня 1955 | камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі | |
| 44 | Станіслаў Гіляравіч Паплаўскі (1902—1973) | 12 жніўня 1955 | намеснік Міністра нацыянальнай абароны Польскай Народнай Рэспублікі | |
| 45 | Піліп Іванавіч Голікаў (1900—1980) | 8 мая 1959 | начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту | Маршал Савецкага Саюза з 6 мая 1961 г. |
| 46 | Павел Аляксеевіч Курачкін (1900—1989) | 8 мая 1959 | начальнік Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ | |
| 47 | Дзмітрый Данілавіч Лелюшэнка (1901—1987) | 8 мая 1959 | камандуючы войскамі Уральскай ваеннай акругі | |
| 48 | Павел Фёдаравіч Баціцкі (1910—1984) | 5 мая 1961 | камандуючы войскамі Маскоўскай акругі ППА | Маршал Савецкага Саюза з 15 красавіка 1968 г. |
| 49 | Уладзімір Дзмітрыевіч Іваноў (1900—1968) | 5 мая 1961 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | |
| 50 | Уладзімір Якаўлевіч Калпакчы (1899—1961) | 5 мая 1961 | начальнік Галоўныя ўпраўленні баявой падрыхтоўкі Сухапутных войскаў | |
| 51 | Валянцін Антонавіч Пянькоўскі (1904—1969) | 5 мая 1961 | камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | |
| 52 | Якаў Рыгоравіч Крэйзер (1905—1969) | 27 красавіка 1962 | камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | |
| 53 | Іса Аляксандравіч Пліеў (1903—1979) | 27 красавіка 1962 | камандуючы войскамі Паўночна-Каўказскай ваеннай акругі | |
| 54 | Іван Ігнацьевіч Якубоўскі (1912—1976) | 27 красавіка 1962 | галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі | Маршал Савецкага Саюза з 12 красавіка 1967 г. |
| 55 | Аляксей Аляксеевіч Епішаў (1908—1985) | 11 мая 1962 | начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту, | павышаны ў званні з генерал-маёраў |
| 56 | Афанасій Паўланцьевіч Белабародаў (1903—1990) | 22 лютага 1963 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | |
| 57 | Андрэй Лаўрынавіч Гетман (1903—1987) | 13 красавіка 1964 | камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі | |
| 58 | Пётр Кірылавіч Кашавой (1904—1976) | 13 красавіка 1964 | камандуючы войскамі Кіеўскай ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 15 красавіка 1968 г. |
| 59 | Андрэй Трафімавіч Стучэнка (1904—1972) | 13 красавіка 1964 | камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі | |
| 60 | Іван Рыгоравіч Паўлоўскі (1909—1999) | 12 красавіка 1967 | намеснік Міністра абароны СССР | |
| 61 | Сяргей Леанідавіч Сакалоў (1911—2012) | 12 красавіка 1967 | 1-ы намеснік Міністра абароны СССР | Маршал Савецкага Саюза з 17 лютага 1978 г. |
| 62 | Васіль Піліпавіч Маргелаў (1909—1990) | 25 кастрычніка 1967 | камандуючы Паветрана-дэсантнымі войскамі | |
| 63 | Іосіф Іракліевіч Гусакоўскі (1904—1995) | 19 лютага 1968 | начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР | |
| 64 | Сямён Паўлавіч Іванаў (1907—1993) | 19 лютага 1968 | камандуючы войскамі Сібірскай ваеннай акругі | |
| 65 | Пётр Мікалаевіч Лашчанка (1910—1992) | 19 лютага 1968 | галоўны ваенны саветнік у Аб’яднанай Арабскай Рэспубліцы | |
| 66 | Мікалай Рыгоравіч Ляшчанка (1910—2000) | 19 лютага 1968 | камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі | |
| 67 | Георгій Іванавіч Хетагураў (1903—1975) | 19 лютага 1968 | камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі | |
| 68 | Сяргей Сцяпанавіч Марахін (1911—1972) | 22 лютага 1968 | 1-ы намеснік начальніка Тылу Узброеных сіл СССР | |
| 69 | Пётр Аляксеевіч Белік (1909—1980) | 21 лютага 1969 | камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі | |
| 70 | Віктар Георгіевіч Кулікоў (1921—2013) | 29 красавіка 1970 | галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі | Маршал Савецкага Саюза з 14 студзеня 1977 г. |
| 71 | Уладзімір Фёдаравіч Талубка (1914—1989) | 29 красавіка 1970 | камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | Галоўны маршал артылерыі з 25 сакавіка 1983 г. |
| 72 | Афанасій Фёдаравіч Шчаглоў (1912—1995) | 29 красавіка 1970 | 1-ы намеснік Галоўнакамандуючага войскамі ППА краіны | |
| 73 | Пётр Іванавіч Івашуцін (1909—2002) | 22 лютага 1971 | намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — начальнік Галоўнага разведвальнага ўпраўлення | |
| 74 | Яўген Піліпавіч Іваноўскі (1918—1991) | 2 лістапада 1972 | галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі | |
| 75 | Аляксандр Мікалаевіч Камароўскі (1906—1973) | 2 лістапада 1972 | намеснік Міністра абароны СССР па будаўніцтве і раскватараванню войскаў | |
| 76 | Сямён Канстанцінавіч Куркоткін (1917—1990) | 2 лістапада 1972 | намеснік Міністра абароны СССР — начальнік Тылу Узброеных сіл СССР | Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г. |
| 77 | Аляксей Іванавіч Радзіеўскі (1911—1979) | 2 лістапада 1972 | начальнік Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзэ | |
| 78 | Васіль Іванавіч Пятроў (1917—2014) | 15 снежня 1972 | камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г. |
| 79 | Еўдакім Ягоравіч Мальцаў (1910—1981) | 4 лістапада 1973 | начальнік Ваенна-палітычнай акадэміі імя У. І. Леніна | |
| 80 | Мікалай Васільевіч Агаркаў (1917—1994) | 4 лістапада 1973 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | Маршал Савецкага Саюза з 30 кастрычніка 1977 г. |
| 81 | Іван Ягоравіч Шаўроў (1916—1992) | 4 лістапада 1973 | начальнік Ваеннай акадэміі Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР імя К. Я. Варашылава | |
| 82 | Леанід Ільіч Брэжнеў (1906—1982) | 22 сакавіка 1974 | Генеральны сакратар ЦК КПСС, Старшыня Савета абароны СССР | Маршал Савецкага Саюза з 7 мая 1976 г. |
| 83 | Іван Мікалаевіч Шкадаў (1913—1991) | 29 красавіка 1975 | начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР | |
| 84 | Сямён Пятровіч Васягін (1910—1991) | 19 лютага 1976 | член Ваеннага Савета — начальнік Палітычныя ўпраўленні Сухапутных войскаў | |
| 85 | Дзмітрый Фёдаравіч Усцінаў (1908—1984) | 29 красавіка 1976 | Міністр абароны СССР | Маршал Савецкага Саюза з 30 ліпеня 1976 г. |
| 86 | Юрый Уладзіміравіч Андропаў (1914—1984) | 10 верасня 1976 | старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі пры Савеце Міністраў СССР | |
| 87 | Мікалай Анісімавіч Шчолакаў (1910—1984) | 10 верасня 1976 | Міністр унутраных спраў СССР | пазбаўлены званні 6 лістапада 1984 |
| 88 | Анатоль Іванавіч Грыбкоў (1919—2008) | 29 кастрычніка 1976 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора | |
| 89 | Іван Майсеевіч Трацяк (1923—2007) | 29 кастрычніка 1976 | камандуючы войскамі Далёкаўсходняй ваеннай акругі | |
| 90 | Аляксандр Цярэнцьевіч Алтунін (1921—1989) | 16 лютага 1977 | намеснік Міністра абароны СССР — начальнік Грамадзянскай абароны СССР | |
| 91 | Іван Аляксандравіч Герасімаў (1921—2008) | 28 кастрычніка 1977 | камандуючы войскамі Кіеўскай ваеннай акругі | |
| 92 | Уладзімір Леанідавіч Говараў (1924—2006) | 28 кастрычніка 1977 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | |
| 93 | Аляксандр Міхайлавіч Маёраў (1920—2008) | 28 кастрычніка 1977 | камандуючы войскамі Прыбалтыйскай ваеннай акругі | |
| 94 | Валянцін Іванавіч Варэннікаў (1923—2009) | 17 лютага 1978 | камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі | |
| 95 | Вадзім Аляксандравіч Матросаў (1917—1999) | 13 снежня 1978 | начальнік Галоўныя ўпраўленні памежных войскаў Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 96 | Сямён Кузьміч Цвігун (1917—1982) | 13 снежня 1978 | 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 97 | Георгій Карпавіч Цынёў (1907—1996) | 13 снежня 1978 | намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 98 | Міхаіл Міхайлавіч Казлоў (1917—2004) | 2 лютага 1979 | начальнік Ваеннай акадэміі Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР імя К. Я. Варашылава | |
| 99 | Генадзь Іванавіч Абатураў (1915—1996) | 19 лютага 1979 | галоўны ваенны саветнік пры Міністру нацыянальнай абароны Сацыялістычнай Рэспублікі В’етнам | |
| 100 | Сяргей Фёдаравіч Ахрамееў (1923—1991) | 23 красавіка 1979 | 1-ы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | Маршал Савецкага Саюза з 25 сакавіка 1983 г. |
| 101 | Рыгор Іванавіч Салманаў (1922—1993) | 29 кастрычніка 1979 | камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі | |
| 102 | Іван Кірылавіч Якаўлеў (1918—2002) | 7 мая 1980 | начальнік Галоўныя ўпраўленні ўнутраных войскаў Міністэрства ўнутраных спраў СССР | |
| 103 | Міхаіл Мітрафанавіч Зайцаў (1923—2009) | 4 лістапада 1980 | галоўнакамандуючы Групай савецкіх войскаў у Германіі | |
| 104 | Пётр Георгіевіч Лушаў (1923—1997) | 2 лістапада 1981 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | |
| 105 | Міхаіл Іванавіч Сарокін (1922—2005) | 2 лістапада 1981 | галоўны ваенны саветнік у Афганістане | |
| 106 | Віталь Міхайлавіч Шабанаў (1923—1995) | 2 лістапада 1981 | намеснік Міністра абароны СССР па ўзбраенні | |
| 107 | Юрый Паўлавіч Максімаў (1924—2002) | 16 снежня 1982 | камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі | |
| 108 | Дзмітрый Сямёнавіч Сухарукаў (1922—2003) | 16 снежня 1982 | камандуючы Паветрана-дэсантнымі войскамі | |
| 109 | Віталь Васільевіч Федарчук (1918—2008) | 17 снежня 1982 | Міністр унутраных спраў СССР | |
| 110 | Валерый Аляксандравіч Белікаў (1925—1987) | 4 лістапада 1983 | камандуючы войскамі Прыкарпацкай ваеннай акругі | |
| 111 | Віктар Міхайлавіч Чэбрыкаў (1923—1999) | 4 лістапада 1983 | старшыня Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 112 | Дзмітрый Цімафеевіч Язаў (1924—2020) | 6 лютага 1984 | камандуючы войскамі Сярэднеазіяцкай ваеннай акругі | Маршал Савецкага Саюза з 28 красавіка 1990 г. |
| 113 | Фядот Піліпавіч Крыўда (1923—1998) | 31 кастрычніка 1984 | галоўны ваенны саветнік пры Міністру нацыянальнай абароны Сацыялістычнай Рэспублікі В’етнам | |
| 114 | Мікалай Паўлавіч Емахонаў (1921—2014) | 10 красавіка 1985 | 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 115 | Аляксей Дзмітрыевіч Лізічаў (1928—2006) | 19 лютага 1986 | начальнік Галоўнага палітычнага ўпраўлення Савецкай Арміі і Ваенна-Марскога Флоту | |
| 116 | Іван Макаравіч Валошын (1923—1990) | 7 мая 1986 | галоўнакамандуючы войскамі Далёкага Усходу | |
| 117 | Барыс Васільевіч Сняткоў (1925—2006) | 7 мая 1986 | камандуючы войскамі Ленінградскай ваеннай акругі | |
| 118 | Станіслаў Іванавіч Поснікаў (1928—2012) | 3 лістапада 1986 | камандуючы войскамі Забайкальскай ваеннай акругі | |
| 119 | Піліп Дзянісавіч Бабкоў (1925—2019) | 30 лістапада 1987 | 1-ы намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР | |
| 120 | Уладзімір Аляксандравіч Кручкоў (1924—2007) | 27 студзеня 1988 | намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнай бяспекі СССР — начальнік Першага галоўнага ўпраўлення | |
| 121 | Уладзімір Міхайлавіч Архіпаў (1933—2004) | 16 лютага 1988 | камандуючы войскамі Маскоўскай ваеннай акругі | |
| 122 | Мікалай Іванавіч Папоў (1930—2008) | 16 лютага 1988 | камандуючы войскамі Туркестанскай ваеннай акругі | |
| 123 | Канстанцін Аляксеевіч Кочатаў (нар. 1932) | 29 красавіка 1988 | камандуючы войскамі Закаўказскай ваеннай акругі | |
| 124 | Анатоль Уладзіміравіч Бяцехцін (1931—2012) | 4 лістапада 1988 | 1-ы намеснік галоўнакамандуючага Сухапутнымі войскамі | |
| 125 | Уладзімір Мікалаевіч Лобаў (нар. 1935) | 15 лютага 1989 | начальнік штаба Аб’яднаных узброеных сіл дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора — першы намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР | |
| 126 | Міхаіл Аляксеевіч Маісееў (нар. 1939) | 15 лютага 1989 | начальнік Генеральнага штаба Узброеных Сіл СССР — першы намеснік Міністра абароны СССР | |
| 127 | Уладзімір Міхайлавіч Шуралёў (1935—2020) | 15 лютага 1989 | прадстаўнік галоўнакамандуючага Аб’яднанымі ўзброенымі сіламі дзяржаў-удзельнікаў Варшаўскага дагавора ў Нацыянальнай народнай арміі ГДР | |
| 128 | Махмут Ахметавіч Гарэеў (1923—2019) | 14 лістапада 1989 | галоўны ваенны саветнік пры Вярхоўным галоўнакамандуючым узброенымі сіламі Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан | |
| 129 | Уладлен Міхайлавіч Міхайлаў (1925—2004) | 24 кастрычніка 1990 | намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных сіл СССР — начальнік Галоўнага разведвальнага ўпраўлення | |
| 130 | Мікалай Фёдаравіч Грачоў (1930—2013) | 6 лютага 1991 | галоўны ваенны саветнік пры Вярхоўным галоўнакамандуючым узброенымі сіламі Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан | |
| 131 | Віктар Фёдаравіч Ермакоў (нар. 1935) | 6 лютага 1991 | начальнік Галоўныя ўпраўленні кадраў Міністэрства абароны СССР | |
| 132 | Юрый Аляксеевіч Яшын (1930—2011) | 29 красавіка 1991 | намеснік Міністра абароны СССР — старшыня Дзяржаўнай тэхнічнай камісіі | |
| 133 | Канстанцін Іванавіч Кобец (1939—2012) | 24 жніўня 1991 | начальнік сувязі Узброеных сіл СССР — намеснік начальніка Генеральнага штаба Узброеных сіл СССР; міністр абароны РСФСР |
Гл. таксама
- Генерал арміі
- Генерал арміі (Расія)
Крыніцы
Спасылкі
- Сайт «Маршалы і Адміралы Флоту Савецкага Саюза» Архівавана 21 кастрычніка 2007.
[1](недаступная спасылка)