Бездараж
Бездараж — адсутнасць або недахоп добраўпарадкаваных дарог для язды[1][2]. На Беларусі грунтавыя дарогі робяцца непраходнымі або цяжкапраходнымі з прычыны восеньскага і вясновага надвор’я. Бездараж сустракаецца і за межамі Беларусі ў раёнах з халоднымі, снежнымі зімамі, дзе зямля прамерзла і пакрыта снегам. З набліжэннем вясны і павышэннем тэмпературы снег пачынае раставаць, насычаючы зямлю вадой. Адначасова прамерзлыя пласты грунтавых вод перашкаджаюць ўбіранню гэтай вады ў грунт, што прыводзіць да адукацыі пласта золі і бруду глыбінёй у некалькі цаляў.Гэты пераход можа быць асабліва складаным, паколькі глеба напераменку то прамярзае наскрозь, то ператвараецца ў гразевую багну.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%A1%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0.jpg/220px-%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%A1%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BB_%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0.jpg)
Гісторыя
Бездараж адыграла сваю ролю ў розных гістарычных падзеях на землях Беларусі. У часы Французска-рускай вайны 1812 года бездараж негатыўна паўплываў на лагістыку войска Напалеона[3], што стала адным з фактараў пройгрышу ў вайне і прывяло да краху планаў аднаўлення ВКЛ[be-tarask]. Падчас Другой сусветнай вайны бездаражы ва Усходняй Еўропе ўяўлялі сабой сур'ёзную перашкоду для ваенных аперацый, дарогі ператварыліся ў багны, што рабіла практычна немагчымым хуткае перамяшчэнне армій. Гэта аказала значны ўплыў на зыход бітваў і кампаній гітлераўскай Германіі, што разлічвала на тактыку бліцкрыгу. Многія тэрыторыі БССР былі цяжкадасягальныя нямецкім гарнізонам, што паўплывала на актыўнае стварэнне партызанскіх зон на тэрыторыі Беларусі.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Bundesarchiv_Bild_101I-090-3914-13%2C_Russland%2C_Soldaten_mit_Motorrad_im_Schlamm.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_101I-090-3914-13%2C_Russland%2C_Soldaten_mit_Motorrad_im_Schlamm.jpg)