Касьцёл Сьвятога Казімера (Расна)

Каталіцкая парафія ў Расьне ўпершыню ўпамінаецца ў 1744 годзе, калі яна належала да Аршанскага дэканату Віленскай дыяцэзыі. У 1747 годзе ў мястэчку заснавалі езуіцкую місію (дзейнічала да 1773 году), якая падпарадкоўвалася Амсьціслаўскаму калегіуму. Праз чатыры гады з фундацыі Пацеяў на грошы парафіянаў у мястэчку збудавалі драўляны касьцёл Сьвятога Казімера, перададзены пад апеку езуітам.

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай, калі Расна апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і місія працягвалі дзейнічаць. Драўляны будынак касьцёла згарэў у час пажару 1804 году. У 1812 годзе на яго месцы пачалося ўзьвядзеньне новага мураванага касьцёла, якое вялося за кошт ахвяраваньняў айцоў-езуітаў і Лявона Парчэўскага. У 1819 годзе касьцёл асьвяцілі. У 1868 годзе зь ліквідацыяй парафіі касьцёл стаў філіяльным^[1].

У 1843 годзе будынак пацярпеў ад непагадзі, якая пашкодзіла дах. У 1853 годзе ў касьцёле праводзіліся рэстаўрацыйныя працы.

У 1930-я гады савецкія ўлады зачынілі касьцёл, які сьпярша перарабілі пад клюб, а пазьней — пад склад. У Другую сусьветную вайну будынак пацярпеў ад абстрэлу і больш не аднаўляўся.

Помнік архітэктуры клясыцызму. Гэта 3-нэфавая базыліка з прастакутнай у пляне апсыдай і дзьвюма закрысьціямі. Будынак накрываецца двухсхільным дахам. Галоўны фасад вылучаецца 4-калённым дарычным портыкам, завершаным трыкутным франтонам з разьвітым антаблемэнтам (з трыгліфамі і мэтопамі). З бакоў портыка знаходзіліся невялікія конхавыя нішы з трыкутнымі сандрыкамі. Бакавыя фасады таксама вылучалися рызалітамі з чатырохкалённымі портыкамі і паўцыркульнымі нішамі. 18 аконных і дзьвярных прастакутных праёмаў аздабляюцца сандрыкамі. У алтарнай частцы знаходзілася адзінае паўкруглае акно. Бабінец падзяляўся дзьвюма драўлянымі перагародкамі. На галоўным франтоне раней знаходзіўся драўляны крыж. Існавалі тры ганкі, да кожнага зь якіх вялі па тры прыступкі.

Унутраная прастора падзяляецца двума шэрагамі з шаснаццаці калёнаў дарычнага ордэру на тры нэфы, злучаныя цыліндрычнымі скляпеньнямі. У касьцёле было 4 алтары, арган^[2].

• Старыя здымкі
• 
  1913 г.
• 
  К. Скурэвіч, 1914 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.
• 
  А. Вінэр, 1939 г.

• Сучасны стан
• 
  2010 г.
• 
  2011 г.
• 
  2013 г.
• 
  2016 г.

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  512Г000455

• Касьцёл Сьвятога Казімера ў Расьне, Radzima.org