Калет Гіёмэн
Калéт Гіёмэн (па-француску: Colette Guillaumin; 28 студзеня 1934, Т’ер, Авэрнь, Францыя ― 10 траўня 2017, Ліён, Францыя) ― француская сацыялягіня, антырасісцкая і фэмінісцкая актывістка. Адна з галоўных постацяў францускага матэрыялісцкага фэмінізму[7].
Калет Гіёмэн | |
| па-француску: Colette Guillaumin | |
 | |
| Дата нараджэньня | 28 студзеня 1934[1][2] |
|---|---|
| Месца нараджэньня | |
| Дата сьмерці | 10 траўня 2017[2] (83 гады) |
| Месца сьмерці | |
| Занятак | сацыёляг |
| Навуковая сфэра | гендэрныя дасьледаваньні[d], расізм, фэмінізм і сацыялёгія[5] |
| Месца працы | |
| Вядомая як | прадстаўніца матэрыялісцкага фэмінізму |
| Навуковая ступень | доктар філязофіі[d] (1969) |
| Навуковы кіраўнік | Ражэр Бастыд[d][6] |
Жыцьцяпіс
Калет Гіёмэн нарадзілася 28 студзеня 1934 году ў месьце Т’ер, Францыя[7].
Вывучала ў Парыжы этналёгію і псыхалёгію. Яна пэрыядычна выкладала ў Францыі і Канадзе. Яна паступіла ў Нацыянальны цэнтар навуковых дасьледаваньняў (CNRS) у 1959 годзе, спачатку ў якасьці тэхнічнай супрацоўніцы, а затым з 1962 году ў якасьці навуковай супрацоўніцы. У 1969 годзе яна абараніла доктарскую дысэртацыю пад кіраўніцтвам Ражэра Бастыда пад назвай «Аспэкт сацыяльнай іншасьці. Расісцкая ідэалёгія»[8].
З 1969 году доктарка сацыялёгіі, Гіёмэн была навуковай супрацоўнікай CNRS, не будучы прымацаванай да дасьледчага адзьдзелу гэтай установы[9].
Дзейнасьць
З канца 1960-х гадоў Гіёмэн зацікавілася фэмінізмам. У 1972 годзе ўжо знаходзілся ў ейнай працы L’ideologie raciste аналёгіі паміж паняткамі раса і плоць. Яна была часткай групы фэміністак, якія заснавалі часопіс Questions féministes у 1977 годзе (хоць яна не была ў рэдакцыйнай радзе, якая заклала часопіс), які ёсьць крыніцай і органам публікацыі матэрыялісцкага фэмінізму[11].
У 1978 годзе яна апублікавала ў Questions féministes важны артыкул «Практыка ўлады і ідэя прыроды» (у дзьвюх частках), у якой тэарэтызавала прысваеньне жанчынаў праз матэрыяльныя сацыяльныя адносіны і натуралісцкую ідэалёгію і сэксізм, а таксама дала назву прысваеньню «sexage» адной плоцевай клясы іншай[12].
Гіёмэн таксама напісала некалькі тэкстаў для Руху супраць расізму і за сяброўства паміж народамі (MRAP), а таксама ўдзельнічала у фэмінісцкіх групах, якія існавалі ў траўне 1968 году[13]. У 1980-я гады Гіёмэн праводзіла сэмінары ў Манрэальскім унівэрсытэце[7].
Калет Гіёмэн пакінула пасьля сябе базу інавацыйных думак, але, перш за ўсё, мноства напрамкаў дасьледаваньняў, якія дапамагаюць разьвіваць сучасныя думку і практыкі. Дзякуючы ейным публікацыям некалькі сацыёлагаў і сацыялягіняў, а таксама філёзафаў і філёзафак грунтоўна зацікавіліся дынамікай уладных адносінаў, яка сяньня лічыцца цэнтральнай тэмай фэмінісцкіх, антырасісцкіх і посткаляніялісцкіх дэбатаў[14].
Працы
- L'Idéologie raciste, genèse et langage actuel, Paris/La Haye, Mouton, 1972, 243p. Réédition : Gallimard, Coll. Folio essais (no 410), 2002, 384 p.
- Sexe, Race et Pratique du pouvoir. L’idée de Nature, Paris, Côté-femmes, 1992, 239 p. Réédition: Éditions iXe, 2016, 240 p.
- Sexism, Power and Ideology, Londres, Routledge, 1995, 300 p.