Дэвід Грэбер

Апроч сваёй акадэмічнай працы, Гребер проста ці ўскосна браў удзел ва палітычнай чыннасці. Ён быў чальцом прафзвяза «Прамысловыя працоўныя свету», пратэставаў на Сусветным эканамічным форуме ў Нью-Ёрку ў 2002 годзе, падтрымаў студэнцкія пратэсты ў Вялікабрытаніі ў 2010 годзе ^[3] і згуляў адну з першых роляў ва руху «Захапі Ўол-стрыт». Ён быў сузаснавальнікам арганізацыі «Антыкапіталістычная канвергенцыя» ^[4].

У лістападзе 2011 году часопіс Rollіng Stone адзначыў, што Грэбер надаў руху «Захапі Ўол-стрыт» тэму: «Мы - 99 адсоткаў». Грэбер пісаў ва «Дэмакратычным праекце», што лозунг «быў калектыўным творам» ^[5]. Rollіng Stone сказаў, што ён дапамог стварыць першую Генэральную асамблею Нью-Ёрка (орган прамога дзеяньня і прыняцьця калектыўных выракаў), ва якой узялі ўдзел усяго 60 чалавек, 2 жніўня ^[6]. Наступныя шэсьць тыдняў ён правёў ва ўсё большым руху, улучаючы спрыяньне генэральным сходам, наведаньне сходаў працоўных груп, а таксама арганізацыю юрыдычных і мэдычных трэнінгаў і заняткаў па негвалтоўным супраціве.

Грэбер сцвярджаў, што непрызнанне рухам «Захапі Ўол-стрыт» легітымнасці існых палітычных інстытуцый ці праўнай структуры, яго прыхільнасць неіерархічнаму кансенсуснаму прыняццю выракаў і прэфігурацыйная палітыка зрабілі яго прынцыпова анархісцкім праектам ^[7]. Параўноўваючы гэта з «арабскай вясной», ён сцвярджаў, што «Захапі Ўол-стрыт» і іншыя масавыя пратэсты сучаснасці ўяўляюць сабою «першы залп ва хвалі перамоў пра роспуск Амерыканскай імперыі» ^[8]. У сваім артыкуле для Al Jazeera ён адзначыў, што з Пачатак руху «Захапі» было злучана з «абавязаннем падначальвацца толькі маральнаму, а не юрыдычнаму парадку», таму мітынгі праводзіліся без патрэбных дазволаў. Баронячы гэту раннюю пастанову руху «Захапі», ён сказаў, што «як грамадскасці, нам не патрэбен дазвол, каб займаць грамадскае месца» ^[9].

У 2014 годзе Грэбер напісаў ва Твітэры, што яго высялілі з хаты, дзе яго сям’я жыла больш за 50 гадоў, з-за яго дачыненьня да «Захапі Ўол-стрыт». Ён дадаў, што іншыя асобы, злучаныя з «Захапі», падпалі пад аналягічны «адміністрацыйны перасьлед» ^[10].

11 кастрычніка 2019 году Грэбер выступіў на акцыі пратэсту на Трафальгарскай плошчы ^[11] пра ўзаемасувязь паміж «бессэнсоўнымі працоўнымі месцамі» і экалягічнай шкодай, прапанаваўшы экалягічнаму руху прызнаць сур’ёзнай праблемай гэтыя працоўныя месцы ў спалучэньні зь непатрэбнымі будаўнічымі ці інфраструктурнымі праектамі і маральна састарэлымі заплянаванымі праектамі ^[12].

У лістападзе 2019 года разам з іншымі грамадскімі дзеячамі Грэбер падпісаў ліст ва падтрымку лідара Лейбарысцкай партыі Джэрэмі Корбіна, назваўшы яго «маяком надзеі ў змаганні з які зараджаецца ультраправым нацыяналізмам, ксенафобіяй і расізмам ва большай частцы дэмакратычнага свету» і падтрымаў яго на ўсеагульных выбарах ва Вялікабрытаніі ў 2019 годзе ^[13]. У снежні 2019 года разам з 42 іншымі асноўнымі дзеячамі культуры ён падпісаў ліст, ва якім ухваліў Лейбарысцкую партыю пад кіраўніцтвам Корбіна на ўсеагульных выбарах 2019 года. У лісце казалася, што «перадвыбарчы маніфест лейбарыстаў пад кіраўніцтвам Джэрэмі Корбіна прапануе ператваральны план, які бярэ ў аснову патрэбе людзей і планеты, а не прыватны прыбытак і карыслівыя зацікаўленні некаторых» ^[14][15].

Кэйт Баррелл напісала ў часопісе Socіology, што праца Грэбера «прасоўвае анархістычныя ўяўленьні пра сацыяльныя зьмены, якія левыя не зусім лічаць магчымымі, але якія штодня адбываюцца ўсярэдзіне сацыяльных рухаў» ^[16].

Ханс Штайнмюльлер, пісны ў Часопісе Каралеўскага антрапалягічнага інстытута, апісаў Гребера і яго суаўтара Маршала Салінса як «двух найболей важных антрапалягічных мысьляроў нашага часу», і што іх унёсак ва антрапалягічную тэорыю каралеўскай улады ўяўляе сабою «эталон» антрапалягічнай тэорыі» ^[17].

• Грэбер Д. Фрагмэнты анархісцкай антрапалёгіі = Fragments of an Anarchist Anthropology (2004).
• Грэбер Д. Пазыка: першыя 5000 гадоў = Debt: The First 5000 Years (2011).
• Грэбер Д. Утопія правілаў = The Utopia of Rules (2015).
• Грэбер Д. Вар’яцкая праца: тэорыя = Bullshit Jobs: A Theory (2018).