Аляксандар Міхал Сапега

Аляксандар Міхал Сапега
	Аляксандар Міхал Сапега
	; Герб «Ліс»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	12 верасьня 1730; Высокае, Вялікае Княства Літоўскае
Памёр	28 траўня 1793; Варшава, Каралеўства Польскае
Пахаваны	Бярозаўскі кляштар;
Род	Сапегі
Бацькі	Казімер Лявон Сапега; Караліна Тэрэза з Радзівілаў
Жонка	Магдалена Агнешка зь Любамірскіх
Дзеці	Казімер, Ганна Тэафілія, Караліна, Мар’яна Кацярына, Эмілія, Францішак
Дзейнасьць	дыплямат

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Аляксандар Сапега.

Аляксандар Міхал Сапега (12 верасьня 1730, места Высокае Берасьцейскага ваяводзтва — 28 траўня 1793, Варшава) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага. Абозны вялікі літоўскі (1748—1750), генэрал-маёр (1750), падскарбі дворны літоўскі (1750—1754), ваявода полацкі (1754—1775), гетман польны літоўскі (1762—1775), канцлер вялікі літоўскі (з 1775)^[1].

Валодаў Высокім, Друяй, Зэльвай, Старым і Новым Быхавам, Дзярэчынам, Луннам і інш. Кавалер ордэнаў Белага арла (1753)^[2] і Сьвятога Станіслава (1765)^[3], а таксама расейскага Аляксандра Неўскага (1776)^[4].

Біяграфія

Прадстаўнік чарэйска-ружанскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу «Ліс», сын Казімера Лявона, ваяводы берасьцейскага, і Караліны Тэрэзы з Радзівілаў. Меў брата Міхала Ксавэрыя, крайчага вялікага літоўскага і сястру Ганну. Быў пляменьнікам Юзэфа Станіслава, біскупа і Міхала Антонія, падканцлера вялікага літоўскага.

Па сьмерці бацькі знаходзіўся пад апекай дзядзькі Юзэфа Станіслава. Навучаўся ў езуіцкім калегіюме ў Любартаве.

3 1746 году неаднаразова абіраўся ў сойм. У 1748 годзе стаў абозным вялікім літоўскім. У 1750 годзе атрымаў званьне генэрал-маёра і урад падскарбія дворнага літоўскага, у 1754 годзе — урад ваяводы полацкага.

У 1762 годзе атрымаў булаву гетмана польнага літоўскага. У 1763—1764 гадох падтрымліваў Караля Станіслава Радзівіла «Пане Каханку», выступаў супраць кандыдатуры Станіслава Аўгуста Панятоўскага на сталец. Па абраньне апошняга перайшоў на бок Фаміліі. У 1775 годзе атрымаў урад канцлера вялікага літоўскага. Таемна падтрымліваў Барскую канфэдэрацыю, хоць быў ляяльным да караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага і Расейскай імпэрыі. У 1789 годзе быў маршалкам Вярхоўнага Трыбуналу.

Непрыхільна сустрэў Канстытуцыю 3 траўня 1791 году. У 1792 годзе на прапанову караля далучыўся да Таргавіцкай канфэдэрацыі і быў ейным маршалкам у Вялікім Княстве Літоўскім, па чым засядаў з кіраўніцтвам канфэдэрацыі ў Горадні.

Зьбіраў кнігі, рукапісы^[5]. Захапляўся музыкай і малярствам.

27 сьнежня 1756 году ажаніўся з Магдаленай Агнешкай (1739—1780), дачкой мечніка вялікага кароннага князя Антонія Бэнэдыкта Любамірскага і Ганны Соф’і Ажароўскай. У шлюбе нарадзіліся дзеці:

Казімер (1757—1758)
Ганна Тэафілія (1758—1813), 1-ы муж з 1774 году князь Геранім Януш Сангушка (1743—1812), 2-гі муж з 1786 году Севярын Патоцкі (1762—1829)
Караліна (1759—1814), 1-ы муж з 1775 году Тэадор Патоцкі (пам. 1812), 2-гі муж падстолі вялікі каронны Станіслаў Солтык
Мар’яна Кацярына (нар. 1760), 1-ы муж Ян Салагуб, 2-гі муж князь Ігнаці Пузына
Эмілія (1762—1835), жонка падкаморага старадубскага Францішка Ельскага
Францішак (1772—1829), генэрал літоўскай артылерыі (1793)

Спачыў ў кляштары картузаў у Бярозе Картускай^[6].

Галерэя

Іканаграфія Аляксандра Міхала Сапегі
Я. Х. Лямпі, да 1793 г.
Копія з партрэта пэндзля Я. Х. Лямпі
Копія з партрэта пэндзля Я. Х. Лямпі
Копія з партрэта пэндзля Я. Х. Лямпі

Крыніцы

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — ISBN 985-11-0214-8

Вонкавыя спасылкі

Аляксандар Міхал Сапега — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Search